Kinh tế Việt Nam 2018 - một năm khởi sắc

Tham dự Hội nghị có Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng, lãnh đạo các bộ, ngành và 63 tỉnh, thành phố tại các điểm cầu truyền hình trực tuyến.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại hội nghị

Kinh tế tăng trưởng vượt bậc, cao nhất trong 10 năm qua

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng nêu rõ những thành quả và khó khăn của năm 2018 tác động quan trọng tới tinh thần và quyết tâm của năm 2019 - năm bắt đầu tiệm cận giai đoạn chuẩn bị tích cực cho Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng. Với ý nghĩa đó, năm 2019 càng trở nên quan trọng về mọi phương diện chính trị, kinh tế, xã hội.

Theo Thủ tướng, mỗi thành quả đạt được của Chính phủ từ đầu nhiệm kỳ tới nay là kết quả của sự lãnh đạo sâu sắc, quyết liệt của Đảng, sự đồng thuận của Quốc hội, sự ủng hộ của cả hệ thống chính trị cùng với nhiều nỗ lực vượt bậc của các tỉnh, thành trong cả nước.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị

Kể từ năm 2008 đến nay, lần đầu trong 10 năm, nền kinh tế đạt tăng trưởng 7,08% trong năm 2018. Nếu năm 2017, xuất siêu đạt mức kỷ lục 2,1 tỷ USD thì năm 2018, dự kiến đạt mức xuất siêu kỷ lục, trên 7 tỷ USD, gấp hơn 3 lần kỷ lục lần trước. Đặc biệt, tăng trưởng xuất khẩu của khu vực trong nước đạt 17%, cao hơn khu vực FDI 14%. Bên cạnh đó, chất lượng tăng trưởng cũng có sự cải thiện rõ nét, thể hiện qua tốc độ tăng năng suất lao động. Chưa có thời điểm nào trước đây chúng ta được chứng kiến sự lớn mạnh cùng với quyết tâm vươn ra biển lớn của khu vực kinh tế tư nhân như 2 năm vừa qua. Đó là chưa kể tới con số trên 130.000 doanh nghiệp mới thành lập và trên 34.000 doanh nghiệp hoạt động trở lại trong năm 2018. Trước đây, chúng ta lo lắng, sợ sập đổ tài khóa quốc gia thì lần đầu tiên, đến nay đã vượt thu ngân sách so với dự toán khoảng 3,5 tỷ USD. Dự trữ ngoại hối đạt kỷ lục. Nợ xấu giảm rất sâu. Những nhiệm vụ về bảo đảm an sinh xã hội, chính sách người có công và giảm nghèo bền vững bảo vệ môi trường đều thực hiện tốt...

Tình hình kinh tế - xã hội tiếp tục chuyển biến tích cực, đạt được kết quả quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực; hoàn thành toàn bộ 12 chỉ tiêu kế hoạch, trong đó có 9 chỉ tiêu vượt, tạo không khí phấn khởi trong toàn xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân; tạo nền tảng để kinh tế - xã hội  đất nước ta bứt phá trong năm 2019, góp phần thực hiện thắng lợi Kế hoạch 5 năm 2016-2020.

Một số kết quả nổi bật của năm 2018 là tăng trưởng GDP đạt 7,08%, vượt số đã báo cáo Quốc hội (6,8%), cao nhất kể từ năm 2008, GDP bình quân đầu người đạt 2.587 USD (đã báo cáo Quốc hội là 2.540 USD). Khu vực nông nghiệp tăng 3,76%, cao nhất kể từ năm 2012. Khu vực công nghiệp, xây dựng tăng 8,85%, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng mạnh 12,98%, là động lực chủ yếu của tăng trưởng kinh tế. Khu vực dịch vụ tăng 7,03%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 11,7%...

Kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm, lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,54%, là năm thứ 3 liên tiếp CPI ở mức dưới 4%. Chất lượng tín dụng được cải thiện, thanh khoản và an toàn hệ thống được bảo đảm. Tỷ giá, thị trường vàng, ngoại tệ ổn định; dự trữ ngoại hối nhà nước đạt trên 60 tỷ USD.

Thu ngân sách nhà nước (NSNN) vượt trên 6% so với dự toán và tăng khoảng 9% so với thực hiện năm 2017. Bội chi NSNN được kiểm soát ở mức 3,6%. Nợ công trong giới hạn cho phép.

Tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 11,2%, tương đương 33,5% GDP. Vốn đầu tư tư nhân tăng 18,5%. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký mới, bổ sung và mua cổ phần đạt 35,5 tỷ USD; giải ngân đạt 19,1 tỷ USD, tăng 9,1%.

Tổng kim ngạch xuất khẩu ước đạt 244,7 tỷ USD, tăng 13,8%; tổng kim ngạch nhập khẩu đạt 237,5 tỷ USD, tăng 11,5%; xuất siêu 7,2 tỷ USD.

Việc thực hiện 3 đột phá chiến lược đạt nhiều kết quả tích cực. Thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tiếp tục được hoàn thiện. Kết cấu hạ tầng được quan tâm đầu tư, nhiều công trình trọng điểm, công trình lớn được hoàn thành đưa vào khai thác, sử dụng. Hạ tầng đô thị phát triển mạnh, tỷ lệ đô thị hóa ước 38,4% (chỉ tiêu đến năm 2020 là 38-40%). Sản xuất và cung ứng điện tăng mạnh, đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng. Chất lượng nhân lực ngày càng được cải thiện, tỷ lệ lao động qua đào tạo khoảng 58,6%, trong đó tỷ lệ nhân lực qua đào tạo có bằng cấp chứng chỉ khoảng 23% - 23,5%.

Tiếp tục cải cách nền kinh tế để đạt kết quả cao hơn

Phát biểu ý kiến tại Hội nghị, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nêu rõ 3 nguyên nhân bao trùm dẫn đến những thành tựu ấn tượng, toàn diện mà đất nước ta đã đạt được trên các mặt kinh tế - xã hội trong năm 2018, đồng thời chỉ ra những nhiệm vụ trọng tâm, cần ưu tiên:

Một là, tiếp tục củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, nâng cao năng lực ứng phó với những biến động bất thường của thị trường, nhất là thị trường thế giới; duy trì đà tăng trưởng, nâng cao chất lượng tăng trưởng trên cơ sở cải thiện mạnh mẽ hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế gắn với đẩy mạnh thực hiện ba đột phá chiến lược, đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế.

Hai là, quan tâm hơn nữa và có biện pháp cụ thể, thiết thực hơn nữa đối với việc xây dựng và phát triển có hiệu quả văn hóa, xã hội, xây dựng con người theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội XII và các nghị quyết của Trung ương về lĩnh vực này...

Ba là, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; kiên quyết, kiên trì giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; thực hiện có hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế…

Bốn là, đẩy mạnh và làm tốt hơn nữa công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, đặc biệt là xây dựng Chính phủ, chính quyền các cấp thật sự trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả…

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, năm 2018 đạt nhiều kỷ lục và toàn diện, bộ mặt đất nước không ngừng đổi mới và phát triển, đời sống người dân không ngừng cải thiện, Thủ tướng nêu rõ cũng cần nhìn nhận các tồn tại, bất cập “chứ không phải bệnh thành tích”. Đó là sức chống chịu của nền kinh tế còn hạn chế, cần chủ động nghiên cứu, xử lý. Nhiều địa phương, nhiều ngành chậm thay đổi mô hình tăng trưởng. Các nguồn lực chưa được giải phóng để tạo điều kiện cho phát triển. Sản xuất kinh doanh còn gặp khó khăn. Đặc biệt, còn tồn tại nhiều vấn đề xã hội bức xúc.

Cho rằng môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách hành chính còn bất cập, Thủ tướng đặt vấn đề tại sao cùng thể chế như nhau mà các tỉnh gần nhau thì có tỉnh chỉ số PCI rất cao, có tỉnh rất thấp. Theo Thủ tướng, cấp ủy, chính quyền, cá nhân người đứng đầu cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo điều hành quyết liệt, cụ thể, sâu sắc, đổi mới, sáng tạo, chủ động, linh hoạt, dám nghĩ, dám làm, cùng với sự gương mẫu, trách nhiệm vì lợi ích chung.

 Để năm 2019 đạt kết quả cao hơn năm 2018 khi mà “mẫu số” năm 2018 đã khá lớn, quy mô nền kinh tế ngày càng tăng và bối cảnh thế giới có nhiều biến động, đây là việc khó, do đó, Thủ tướng yêu cầu triển khai nghiêm túc, sáng tạo, kịp thời, quyết liệt những nội dung của Nghị quyết 01 và 02.

Thủ tướng quán triệt tinh thần chỉ đạo, điều hành quyết liệt, cụ thể và đặc biệt cần thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, giám sát thực hiện ở từng cấp, từng ngành. Sự quyết liệt đôn đốc là kinh nghiệm thực tiễn rút ra trong năm 2018 và từ đầu nhiệm kỳ. Thủ tướng nhấn mạnh cần phát huy thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội đối với hệ thống hành chính nhà nước và khu vực sản xuất kinh doanh. Tìm mọi giải pháp xóa bỏ các rào cản, khơi thông mọi nguồn lực, phát huy tinh thần tự hào dân tộc, tạo ý chí vươn lên mạnh mẽ trong mọi tầng lớp xã hội, để tạo động lực mới thúc đẩy tăng trưởng trong năm 2019 và thời gian tới.

Phải đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, làm trong sạch bộ máy. Năm 2019, phải rà soát lại toàn bộ các thể chế, các quy định pháp luật, bảo đảm công khai minh bạch, tạo môi trường không tham nhũng, bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân làm ăn chân chính và những cán bộ, công chức, viên chức yên tâm cống hiến cho sự nghiệp chung của đất nước.

Đối với các hiệp định thương mại tự do (FTA) đã và sắp ký kết, Thủ tướng nhấn mạnh không để bị động trong vấn đề này. Bên cạnh đó, cần quan tâm phát triển doanh nghiệp, hợp tác xã và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước, tránh tình trạng sân trước, sân sau, chống tham nhũng.

Đối với các kiến nghị mà địa phương nêu tại Hội nghị, Thủ tướng khẳng định sẽ được Chính phủ, các bộ, ngành tập trung giải quyết.