Ngân hàng không thể làm thay cơ quan thuế

Cơ quan thuế khẳng định bảo mật thông tin

Theo Nghị định 126/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế, các NHTM có trách nhiệm cung cấp các thông tin về tài khoản thanh toán của người nộp thuế mở tại ngân hàng cho cơ quan quản lý thuế. Việc cung cấp thông tin về tài khoản theo quy định trên được thực hiện lần đầu trong thời gian 90 ngày kể từ ngày 5/12/2020 là ngày Nghị định 126 chính thức có hiệu lực thi hành; việc cập nhật các thông tin về tài khoản được thực hiện hàng tháng trong 10 ngày của tháng kế tiếp.

Nghị định 126 cũng quy định các NHTM khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp của nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số với tổ chức, cá nhân ở Việt Nam (sau đây gọi là nhà cung cấp ở nước ngoài).

Ngân hàng chỉ có thể khấu trừ thuế khi có sự chấp thuận của chủ tài khoản hoặc ủy quyền của cơ quan thuế

Giải thích về quy định này, ông Đặng Ngọc Minh – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết, việc cung cấp thông tin này sử dụng cho mục đích thu thuế, chứ không được phép sử dụng cho mục tiêu khác và cơ quan Thuế đảm bảo bảo mật thông tin. “Tất cả thông tin của người nộp thuế đều được cơ quan thuế bảo mật tuyệt đối, chứ không chỉ riêng liên quan đến thông tin tài khoản khách hàng. Vấn đề này đã được cơ quan thuế thực hiện rất tốt trong nhiều năm qua”, ông Minh khẳng định.

Thứ hai, thông tin mà các ngân hàng cung cấp chỉ là định danh tài khoản bao gồm: Tên chủ tài khoản, số hiệu tài khoản theo Mã số thuế đã được cơ quan quản lý thuế cấp, ngày mở tài khoản, ngày đóng tài khoản; chứ không phải là cung cấp nội dung tài khoản như số dư hay lịch sử giao dịch (trừ những trường hợp cần phải cung cấp để phục vụ công tác thanh tra điều tra). Việc cung cấp thông tin giao dịch qua tài khoản, số dư tài khoản, số liệu giao dịch theo đề nghị của Thủ trưởng cơ quan quản lý thuế để phục vụ cho mục đích thanh tra, kiểm tra xác định nghĩa vụ thuế phải nộp và thực hiện các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế theo quy định của pháp luật về thuế…

Giải thích về việc ngân hàng khấu trừ, nộp thuế thay cho nhà cung cấp ở nước ngoài, ông Lưu Đức Huy – Vụ trưởng Vụ chính sách thuế của Tổng cục Thuế cho biết, Luật Quản lý thuế quy định nhà cung cấp ở nước ngoài phải trực tiếp đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế tại Việt Nam. Trường hợp nhà cung cấp ở nước ngoài không thực hiện đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế trực tiếp với cơ quan quản lý thuế tại Việt Nam được ủy quyền cho tổ chức, cá nhân tại Việt Nam ký hợp đồng, hợp tác kinh doanh thực hiện khấu trừ, nộp thuế thay cho nhà cung cấp ở nước ngoài theo quy định của pháp luật về thuế. Ngân hàng chỉ khấu trừ thuế, đối với các trường hợp không thực hiện theo một trong hai phương thức nêu trên. Trong trường hợp người nộp thuế không thực hiện nghĩa vụ thuế, qua công tác thanh tra, kiểm tra cơ quan thuế xác định nghĩa vụ thuế của người nộp thuế và yêu cầu ngân hàng khấu trừ thuế từ tài khoản của người nộp thuế theo quy định.

Còn nhiều băn khoăn

Tuy nhiên theo ghi nhận của phóng viên, lãnh đạo không ít ngân hàng tỏ ra rất băn khoăn vì các quy định mới của Nghị định 126. Ông Lê Hoàng Tùng - Kế toán trưởng Vietcombank cho biết, theo Điều 30 của Nghị định 126, NHTM có trách nhiệm phải cung cấp định kỳ thông tin tài khoản thanh toán của từng người nộp thuế gồm tên chủ tài khoản, số hiệu tài khoản theo mã số thuế, ngày mở và đóng tài khoản cho cơ quan thuế. Thời gian thực hiện trong 90 ngày kể từ ngày 5/12/2020 khi Nghị định có hiệu lực.

Ngoài ra, ngân hàng sẽ phải cung cấp thông tin giao dịch qua tài khoản, số dư, lịch sử giao dịch của khách hàng cho cơ quan thuế khi có yêu cầu đối với những trường hợp, vụ việc cụ thể để phục vụ cho mục đích thanh tra, kiểm tra xác định nghĩa vụ thuế phải nộp và thực hiện các biện pháp cưỡng chế thuế.

“Việc này rất khó cho ngân hàng. Vì hiện chưa có quy định khi mở tài khoản, khách hàng phải cung cấp mã số thuế cho ngân hàng. Thêm nữa, mỗi ngân hàng đang quản lý hàng chục triệu tài khoản như Vietcombank là khoảng 18 triệu tài khoản. Trong khi yêu cầu là ngày 5/3/2021, các NHTM đã phải hoàn tất việc này”, ông Tùng băn khoăn và đề xuất:

“Để triển khai nội dung này, NHNN cần có quy định khi mở tài khoản, khách hàng phải cung cấp mã số thuế cho ngân hàng. Với những tài khoản đã mở, ngân hàng sẽ đề nghị khách hàng bổ sung mã số thuế. Do đó, để ngân hàng cung cấp thông tin tài khoản ứng với mã số thuế thì cần phải có thêm thời gian vì khối lượng công việc vô cùng lớn”.

Một điểm mới nữa của Nghị định 126 cũng gây khó khăn cho ngân hàng là quy định các NHTM có nghĩa vụ khấu trừ thuế thu nhập tại nguồn đối với các khoản thu nhập từ các giao dịch điện tử phát sinh từ Google, Facebook… Bởi trên thực tế, các ngân hàng chỉ cung ứng các dịch vụ thanh toán nên không đủ thông tin xác định khoản tiền nào liên quan đến thu nhập chịu thuế để xác định nghĩa vụ thuế. Ví dụ có người nhận tiền chuyển từ Google, Facebook, nhưng ngân hàng khó có thể biết được tiền thu nhập từ quảng cáo hay từ dịch vụ gì. Nên để ngân hàng có cơ sở thu khấu trừ thuế của khách hàng thì cần phải có quy định chi tiết tại thông tư hướng dẫn nghị định này.

Ngoài ra, Nghị định 126 còn quy định NHTM, các trung gian thanh toán cũng khấu trừ, nộp thay tiền thuế cho từng loại hàng hóa, dịch vụ mà người mua ở trong nước thanh toán cho nhà cung cấp ở nước ngoài không thường trú tại Việt Nam.

Bởi vậy theo ông Tùng, để ngân hàng thu hộ tiền thuế này, tới đây phải buộc bên chi trả nêu rõ nội dung chuyển tiền và tốt nhất là phải có sự đồng thuận của người chuyển tiền thì ngân hàng mới khấu trừ thuế thu nhập. Bởi vì, bản chất ngân hàng là trung gian thanh toán, cung cấp dịch vụ thanh toán nên không thể làm thay cơ quan thuế được. Ngân hàng chỉ có thể khấu trừ thuế thu nhập khi có sự chấp thuận của chủ tài khoản hoặc của ủy quyền của cơ quan thuế.

Được biết ngày 4/12, Tổng cục Thuế sẽ làm việc với NHNN để thống nhất về quy mô và phạm vi cung cấp thông tin. Việc cung cấp thông tin như thế nào sẽ được quy định tại Thông tư hướng dẫn thực hiện nghị định sau khi đã trao đổi và thống nhất với các ngân hàng.