Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú: Mục tiêu giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp đã đạt được

Đây là nhận định của Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú khi trả lời câu hỏi của phóng viên tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10/2023 tổ chức ngày 4/11 về việc đánh giá mức giảm lãi suất của các ngân hàng thương mại (NHTM) đã tương xứng với mức giảm lãi suất điều hành của NHNN hay chưa và lãi suất hiện tại có thực sự hấp dẫn doanh nghiệp?

Phó Thống đốc Thường trực khẳng định, lãi suất là vấn đề mà nền kinh tế và doanh nghiệp, khách hàng, người vay tiền ngân hàng rất quan tâm.

Cho đến thời điểm hiện nay, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng, NHNN đã đạt được mục tiêu, đó là giảm lãi suất hỗ trợ cho doanh nghiệp và hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng, cũng như hỗ trợ thêm việc mở rộng đầu tư để tăng GDP trong năm nay.

Thứ nhất, vấn đề lãi suất không chỉ là câu chuyện huy động và cho vay, tức là làm sao để đảm bảo quan hệ huy động thấp thì sẽ cho vay thấp. Nhưng vấn đề huy động lại phụ thuộc vào vấn đề lạm phát và các chỉ số khác. Vì thế, lãi suất huy động mặc dù bây giờ đã giảm, nhưng cần tính toán giảm ở mức độ nào cho phù hợp. Cũng như vậy, lãi suất cho vay giảm ở mức độ nào cho phù hợp là chỉ số cần quan tâm trong chỉ đạo điều hành liên quan đến chỉ số kinh tế vĩ mô nói chung.

Thứ hai, lãi suất có quan hệ chặt chẽ với tỷ giá. Khi lãi suất tiền đồng Việt Nam quá thấp mà tỷ giá đang ở mức cao, đặc biệt lãi suất ngoại tệ của các nước có ảnh hưởng đến Việt Nam đang rất cao, dễ tạo ra sự chênh lệch và tình trạng đô la hóa xuất hiện cũng như tỷ giá có thể bị phá vỡ. Do đó, lãi suất điều hành sao cho phù hợp trong quan hệ với tỷ giá là một vấn đề phức tạp và cần cân nhắc khi điều hành.

Thứ ba, lãi suất còn liên quan đến rất nhiều vấn đề khác trong nền kinh tế, kể cả chính sách tài khóa trong phát hành trái phiếu và những vấn đề liên quan đến huy động nguồn lực của Nhà nước hay sử dụng khoản cho vay của Nhà nước nói chung, đây đều là những vấn đề lớn.

Đại diện NHNN nhấn mạnh, trong điều hành lãi suất cần đảm bảo hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ.

"Trong điều hành lãi suất, NHNN luôn dựa trên việc tính toán để tìm ra một phương án hợp lý.

Từ đầu năm 2023 đến nay, quan điểm điều hành của NHNN là vừa phù hợp với thực tiễn, vừa tăng cường khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp bằng việc giảm lãi suất. Ngay từ đầu năm, NHNN cũng đã chỉ đạo, đưa ra thông điệp và sử dụng các công cụ để tạo điều kiện cho việc giảm lãi suất.

Trước hết, về lãi suất điều hành, NHNN đã giảm 4 lần và mức giảm đến 2% cho một số các chỉ tiêu, một số mức lãi suất.

Đối với các NHTM, đến khoảng cuối tháng 7 và đầu tháng 8, mức giảm là khoảng 1% so với cuối năm 2022.

Từ đầu năm, NHNN đã tính toán mức độ ảnh hưởng của kinh tế thế giới, khả năng chống chịu của nền kinh tế đất nước trước những khó khăn kép đang tác động tới nhiều mặt để điều hành chính sách tiền tệ hướng tới đảm bảo được mục tiêu kiểm soát lạm phát năm nay sẽ dưới 4,5% và hỗ trợ tăng trưởng.

NHNN đặt mục tiêu là cuối năm nay có thể đạt được mức lãi suất giảm trung bình của các ngân hàng thương mại khoảng từ 1-1,5%. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, theo thống kê cũng như đánh giá của NHNN, mức lãi suất trung bình của những khoản cho vay mới đã giảm khoảng 2 - 2,2%, tức là vượt hơn kỳ vọng và mong muốn từ đầu năm", Phó Thống đốc chia sẻ.

Đại diện NHNN cũng cho biết, chiều ngày 27/10 vừa qua, NHNN đã tổ chức hội nghị toàn ngành với 35 các ngân hàng thương mại lớn chiếm tỉ trọng chính cho vay của nền kinh tế. Hội nghị đã chỉ rõ những ngân hàng nào lãi suất còn cao, những ngân hàng nào lãi suất đã thấp, để những ngân hàng còn có lãi suất cao tìm biện pháp để giảm lãi suất hỗ trợ. Hội nghị cũng đã đề nghị các ngân hàng thương mại bằng mọi biện pháp, kể từ nay đến cuối năm phải tiết giảm, kể cả những lãi suất cho vay trước đây để đảm bảo hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, NHNN đã chỉ đạo rất quyết liệt, cụ thể đối với những ngân hàng có mức lãi suất cho vay, chênh lệch đầu vào, đầu ra còn cao trên mức bình thường. Đến nay, 4 NHTM nhà nước với vai trò chủ lực, ví dụ như Vietcombank với mức lãi suất cho vay trung bình hiện nay của tất cả các khoản cho vay ngắn, trung, dài hạn và tất cả những khoản cho vay cũ trước đây, cũng như các khoản cho vay mới hiện nay chỉ là 5,94%. So với cuối năm 2022 đã giảm 1,75% và so với cùng kỳ năm ngoái đã giảm 0,29%. Hay là BIDV, mức lãi cho vay trung bình của ngân hàng này là 6,46% và so với cuối năm ngoái thì giảm 2,59% và so cùng kỳ thì giảm 0,15%.

Tuy nhiên, Phó Thống đốc Thường trực cho biết, cũng có những ngân hàng hiện nay mức cho vay bình quân còn cao, khoảng 9% hoặc hơn, tất cả những ngân hàng này cũng đã được yêu cầu phải tìm mọi biện pháp để giảm lãi suất.

"NHNN cho rằng, mức lãi suất của các ngân hàng thương mại với điều hành của NHNN đến thời điểm hiện nay đã tương đồng, thậm chí là vượt những kỳ vọng đặt ra từ đầu năm", Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú nhận định.