Sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW: Chung tay giảm nghèo bền vững

Ông Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư phát biểu chỉ đạo Hội nghị

Ông Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư dự và chủ trì, chỉ đạo Hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng - Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết, quan điểm nhất quán và xuyên suốt của Đảng ta là phát triển kinh tế phải đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Nhờ những chủ trương và chính sách đúng đắn của Đảng đối với các đối tượng chính sách trong quá trình phát triển kinh tế xã hội, công tác xóa đói giảm nghèo ở nước ta trong thời gian qua đạt được những kết quả nổi bật. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giảm xuống chỉ còn dưới 3% vào năm 2020; Việt Nam đã sớm hoàn thành các mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ của Liên hợp Quốc, trở thành hình mẫu cho các quốc gia đang phát triển về xóa đói giảm nghèo.

Sớm hoàn thành các mục tiêu thiên niên kỷ

Trong số các chính sách xã hội được triển khai, tín dụng chính sách xã hội là một điểm sáng, được đánh giá là giải pháp sáng tạo, có tính nhân văn sâu sắc và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam. Chỉ thị số 40 thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội và thông qua đó, chính là tiếp tục khẳng định sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách.

5 năm qua, dưới sự chỉ đạo xuyên suốt của Đảng, Chính phủ; sự tham mưu kịp thời của NHNN Việt Nam và NHCSXH trong việc thực hiện Chỉ thị số 40, từ các Bộ, ban, ngành đến các cấp ủy, chính quyền địa phương đã đưa tín dụng chính sách xã hội trở thành một nội dung quan trọng trong các chương trình, kế hoạch hoạt động của mình, để chỉ đạo cũng như giám sát thực thi.

Ông Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng Trưởng Ban Kinh tế Trung ương

Ông Nguyễn Văn Bình cho rằng, kết quả sơ kết tình hình thực hiện Chỉ thị số 40 ở các địa phương cho thấy, địa phương nào có các cấp ủy Đảng, chính quyền nhận thức đúng đắn, đầy đủ về nội hàm tính “sáng tạo” và “nhân văn” và thực sự quan tâm trong triển khai các nhiệm vụ đã nêu tại Chỉ thị thì tại địa phương đó, đạt kết quả rất tích cực; đã xuất hiện nhiều mô hình, cách làm hay trong triển khai thực hiện Chỉ thị quan trọng này của Đảng.

“Thực tiễn cho thấy, việc thực hiện tốt chương trình tín dụng chính sách xã hội theo tinh thần Chỉ thị 40 cũng chính là làm tốt công tác dân vận tại cơ sở, nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới, xoá đói giảm nghèo bền vững”, ông Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh.

Phát biểu tại hội nghị, đại diện đến từ Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, ông Alwaleed Fareed Alatabani, Chuyên gia trưởng Thị trường Tài chính ghi nhận, Việt Nam đã nghiên cứu kỹ kinh nghiệm của các nước trên thế giới và tìm ra hướng đi riêng phù hợp với văn hóa, lịch sử và cấu trúc xã hội Việt Nam. Đó là thiết lập được mối quan hệ lãnh đạo, chỉ đạo và đối tác chặt chẽ giữa cấp ủy Đảng, chính quyền với NHCSXH và các tổ chức chính trị - xã hội và từ Trung ương đến địa phương trong việc cung cấp, giám sát tín dụng.

“Thành công của việc triển khai tín dụng chính sách xã hội ở Việt Nam đã góp phần vào việc Việt Nam sớm đạt được các mục tiêu thiên niên kỷ trước thời hạn”, ông Alwaleed Fareed Alatabani cho biết.

Toàn cảnh hội nghị

Lan tỏa giá trị

Là đơn vị trực tiếp thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác, ông Dương Quyết Thắng, Ủy viên HĐQT kiêm Tổng Giám đốc NHCSXH cho biết, đến ngày 30/6/2019, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách xã hội đạt 219.565 tỷ đồng, tăng 90.109 tỷ đồng (+69,6%) so với từ khi có Chỉ thị, với tổng số tiền đã giải ngân đạt 336.944 tỷ đồng cho hơn 12 triệu lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn.

Vốn tín dụng chính sách đã được đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn; trong đó, tập trung ưu tiên cho vay các xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, xã xây dựng nông thôn mới..., góp phần giúp hơn 2,1 triệu hộ vượt qua ngưỡng nghèo; thu hút, tạo việc làm cho hơn 1,3 triệu lao động; giúp hơn 24 nghìn lao động thuộc gia đình chính sách được vay vốn đi lao động có thời hạn ở nước ngoài; gần 346 nghìn học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; xây dựng hơn 7,3 triệu công trình nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn, gần 142 nghìn căn nhà cho hộ nghèo và các hộ gia đình chính sách...

Tín dụng chính sách xã hội đã góp phần thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới; giảm tỷ lệ hộ nghèo giai đoạn 2011 - 2015 từ 14,2% xuống 4,25%, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đã giảm từ 9,88% (năm 2015) xuống còn 5,23% (năm 2018). Từ 2016 đến nay tỷ lệ giảm nghèo luôn đạt và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao hằng năm tại Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016 - 2020.

Những “chiếc cần câu” từ nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội đã giúp hàng triệu hộ thoát nghèo bền vững, vươn lên làm giàu. Xa hơn nữa, sử dụng công cụ tín dụng chính sách hiệu quả còn là “đòn bẩy” phát triển kinh tế bền vững, tiến tới hội nhập kinh tế quốc tế.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến cho rằng, nhờ thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 40 đã huy động được thêm nguồn vốn tại địa phương, nên số họ dân tộc thiểu số được vay vốn từ NHCSXH ngày càng tăng.

Theo Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 14,7% dân số cả nước nhưng tỷ lệ dư nợ tại NHCSXH chiếm 24,8% tồng dư nợ; toàn quốc có 3,04 triệu hộ dân tộc thiểu số thì đã có 1,4 triệu hộ vay vốn NHCSXH, chiếm 46%; dư nợ bình quân 1 hộ là 38 triệu đồng.

“Đồng bào dân tộc thiếu số còn khó khăn nhưng truyền thống văn hóa tốt đẹp từ bao đời để lại là “không có thì xin”, “vay thì phải trả”, NHCSXH đưa ra hai con số nợ quá hạn chỉ chiếm 0,6%, nợ khoanh chiếm tỷ lệ 4,5% làm cho các cấp lãnh đạo thật sự yên tâm khi quyết định chuyển vốn qua NHCSXH”, Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh.

Ở góc độ địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La Nguyễn Quốc Khánh cho biết, việc triển khai hiệu quả Chỉ thị số 40 không chỉ tiếp sức cho việc đẩy nhanh tốc độ giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, mà “việc cho vay ưu đãi hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác còn có động lực quan trọng đối với việc giữ đất, giữ biên cương, đặc biệt ở những vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, nơi biên giới tổ quốc.

Thông qua tín dụng chính sách xã hội, từ năm 2014 - 2019, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã có 216 nghìn lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách được hỗ trợ vay vốn, trên 44 nghìn hộ vượt qua ngưỡng nghèo, góp phần trang trải chi phí học tập cho trên 1.000 con em đi học tại các trường, thu hút và tạo việc làm thường xuyên cho trên 18 nghìn lao động...

Hay tại Đồng Tháp, ông Lê Minh Hoan, Ủy viên BCH TW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy cho biết, với một địa phương còn khó khăn có 19.077 hộ nghèo. Trong quá trình lãnh đạo, điều hành địa phương cũng có những cách riêng. Theo đó, Đồng Tháp không thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Chỉ thị số 40 như một số tỉnh, mà lồng ghép việc triển khai thực hiện vào nội dung của Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới do đồng chí Bí thư cấp ủy tỉnh, huyện làm trưởng ban chỉ đạo để cùng thực hiện mục tiêu chung là giảm nghèo, là một trong 19 tiêu chí của Chương trình xây dựng nông thôn mới.

“Với tinh thần “Trung ương và địa phương cùng làm” chúng tôi đã chỉ đạo quyết liệt Ủy ban nhân dân tỉnh, huyện quan tâm, hàng năm dành một phần ngân sách, uỷ thác cho NHCSXH bổ sung nguồn vốn cho vay các đối tượng chính sách trên địa bàn. Trong 5 năm qua, ngân sách Tỉnh, huyện đã dành 409 tỷ đồng uỷ thác qua NHCSXH cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách”, ông Hoan chia sẻ.

Còn tại Hà Nội, bà Ngô Thị Thanh Hằng, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội chia sẻ: Hà Nội khi sáp nhập có tới hơn nửa thành phố với 18 quận, huyện và 386 xã, phường có tỷ lệ hộ nghèo cao và không đồng đều, Thành ủy đã nhận thức sâu sắc ý nghĩa của việc triển khai hiệu quả Chỉ thị số 40.

“Hà Nội luôn coi trọng việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chỉ thị số 40, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, mang tính nhân văn sâu sắc phù hợp với thực tiễn của thành phố; góp phần quan trọng trong thực hiện các chủ trương, chính sách, mục tiêu nhiệm vụ mà Đảng bộ đã đề ra; đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới”, bà Hằng khẳng định.

Kiên định trên những chặng đường mới

Thực tế trong những năm qua cho thấy, Chỉ thị 40 đã nhanh chóng đi vào cuộc sống bởi phù hợp và đáp ứng kịp thời nhu cầu, nguyện vọng của Nhân dân. Qua đó cũng củng cố lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước góp phần thực hiện được mục tiêu tăng trưởng đi đôi với phát triển, góp phần đạt mục tiêu giảm nghèo nhanh, bền vững, đảm bảo an sinh xã hội, ổn định chính trị, an ninh quốc phòng. Đây cũng là minh chứng khẳng định chủ trương tăng cường sự lãnh đạo của Đảng về tín dụng chính sách xã hội đã đề ra tại Chỉ thị 40-CT/TW là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước.

Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ông Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị - Thường trực Ban Bí thư biểu dương và ghi nhận những nỗ lực của cấp ủy, chính quyền, mặt trận tổ quốc, các đoàn thể các cấp, NHNN và NHCSXH đã triển khai thực hiện tốt chủ trương đề ra trong Chỉ thị số 40 và đạt được kết quả đáng khích lệ trong thời gian qua.

Để tiếp tục phát huy hiệu lực, hiệu quả của Chỉ thị số 40 trong thời gian tới, ông Trần Quốc Vượng đề nghị Ban Kinh tế Trung ương tập hợp các kiến nghị tại Hội nghị, kịp thời tham mưu cho Ban Bí thư để chỉ đạo thực hiện Chỉ thị trong thời gian tới. Cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục nâng cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt Chỉ thị số 40; tiếp tục quán triệt sâu sắc mục tiêu đã nêu trong Chỉ thị; hoàn thiện hệ thống chính sách tín dụng xã hội phù hợp với thực tiễn, bố trí đủ nguồn nhân lực để thực hiện các chương trình, chính sách về tín dụng chính sách xã hội; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng nguồn vốn ưu đãi.

NHCSXH các cấp chú trọng nâng cao chất lượng cán bộ, đáp ứng yêu cầu gần dân, sát dân, lo cho dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng các tổ chức chính trị - xã hội phát huy hơn nữa vai trò tập hợp lực lượng, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tín dụng chính sách xã hội đến các tầng lớp nhân dân,...

Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng phát biểu tiếp thu và bế mạc hội nghị

Phát biểu tiếp thu và bế mạc Hội nghị, ông Lê Minh Hưng Thống đốc NHNN Việt Nam kiêm Chủ tịch HĐQT NHCSXH ghi nhận, tiếp thu những ý kiến phát biểu và đưa vào chương trình hành động trong việc triển khai Chỉ thị số 40 trong thời gian tới.

Thống đốc NHNN cho biết, HĐQT NHCSXH sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ, Ban, ngành, cơ quan Trung ương, các tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền địa phương các cấp và chỉ đạo toàn hệ thống NHCSXH triển khai thực hiện Chỉ thị số 40 của Ban Bí thư tốt hơn nữa, nhằm tập hợp nguồn lực của cả cộng đồng và hệ thống chính trị trong công cuộc giảm nghèo bền vững, để không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình phát triển đất nước.

Trong khuôn khổ hội nghị, 22 tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Chỉ thị đã được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; 60 Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn là người dân tộc thiểu số được nhận Bằng khen của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; 25 tập thể và cá nhân ngoài Ngành ngân hàng nhận Bằng khen của Thống đốc NHNN Việt Nam.