Thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thể hạ nhiệt trong ngắn hạn, song sẽ phát triển bền vững hơn trong dài hạn

Chấn chỉnh hoạt động của thị trường TPDN

Theo báo cáo về thị trường TPDN mới nhất của CTCK VNDIRECT, tổng giá trị TPDN phát hành trong quý I/2022 đạt mức 45.374 tỷ đồng, giảm 84,9% so với quý trước, song tăng mạnh 48,3% so với cùng kỳ. Trong đó, phát hành riêng lẻ chiếm 87%, phát hành ra công chúng chiếm 13% tổng khối lượng phát hành. Tỷ lệ phát hành thành công đạt 102,6%.

Giá trị và tỷ lệ phát hành thành công TPDN theo tháng (tỷ đồng).

Bất động sản là nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất với 40,2% tổng giá trị phát hành trong quý, tương đương 15.860 tỷ đồng (tăng 25,2% so với cùng kỳ, giảm 86,5% so với quý trước). Các doanh nghiệp bất động sản phát hành giá trị lớn nhất bao gồm CTCP Đầu tư và Phát triển Eagle Side (3.930 tỷ đồng), CTCP Hưng Thịnh Investment (2.000 tỷ đồng), CTCP Phát triển Bất động sản Đất Việt (1.600 tỷ đồng). 

Tỷ trọng TPDN riêng lẻ phát hành theo ngành (%).

Xây dựng là ngành chiếm tỷ trọng lớn thứ hai với 34,8% tổng giá trị phát hành, tương đương 13.720 tỷ đồng (tăng 119,2% so với quý trước và tăng hơn 10 lần so với cùng kỳ). Tài chính – Ngân hàng xếp ở vị trí thứ 3 với tỉ trọng 18,8% tổng giá trị phát hành, tương đương 7.403 tỷ đồng, giảm mạnh 92,0% so với quý trước, nhưng vẫn tăng mạnh 68,1% so với cùng kỳ

"Chúng tôi cho rằng những hành động cụ thể gần đây là những nỗ lực cần thiết của các cơ quan quản lý Nhà nước nhằm chấn chỉnh thị trường TPDN và đưa thị trường hoạt động lành mạnh, quy củ hơn trong thời gian tới", VNDIRECT nhấn mạnh.

Theo đó, UBCKNN đã quyết định thu hồi 9 lô trái phiếu thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh do sai phạm trong quá trình phát hành. Cơ quan chức năng đã vào cuộc điều tra và truy tố những sai phạm trong việc phát hành TPDN thời gian vừa qua. Thủ tướng Chính phủ cũng đã có công điện số 304 ngày 7/4/2021 nhằm chấn chỉnh và ổn định hoạt động của thị trường TPDN. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý Nhà nước cũng đang lấy ý kiến góp ý cho Dự thảo sửa đổi Nghị định 153/2020/NĐCP nhằm lấp các lỗ hổng chính sách và đưa thị trường TPDN hoạt động lành mạnh, minh bạch, hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Bền vững hơn trong dài hạn

Theo các chuyên gia VNDIRECT, trong ngắn hạn, thị trường TPDN có thể trầm lắng trong 1 - 2 quý tới do thị trường đang chờ đợi những thay đổi về mặt chính sách, pháp lý được cơ quan quản lý nhà nước ban hành trong thời gian tới và các doanh nghiệp phát hành, tổ chức tư vấn, bảo lãnh phát hành, nhà đầu tư tổ chức (ngân hàng, công ty bảo hiểm), cần thời gian để thích ứng với những thay đổi mới về mặt chính sách, pháp lý khi các Thông tư, Nghị định mới đi vào hiệu lực. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cá nhân cần thêm thời gian để ổn định tâm lý, suy xét và đánh giá tình hình thị trường trước khi đưa ra quyết định đầu tư. 

Về nhóm ngành, giá trị phát hành TPDN riêng lẻ của nhóm bất động sản được dự báo sẽ giảm dần trong một vài quý tới và nhường dòng vốn cho những doanh nghiệp sản xuất, dịch vụ thiết yếu. Ngoài ra, với việc Chính phủ đang đẩy mạnh đầu tư công, các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực xây dựng sẽ cần có nguồn vốn đủ để đảm bảo tiến độ. Vì vậy, chúng tôi dự báo giá trị phát hành TPDN của ngành xây dựng trong năm 2022 sẽ cải thiện hơn so với năm 2021. 

Tuy nhiên về dài hạn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ ngày càng chuyên nghiệp, minh bạch và phát triển bền vững hơn.

Thứ nhất, thị trường TPDN vẫn là kênh huy động vốn quan trọng của doanh nghiệp và nền kinh tế. Chính phủ đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, quy một thị trường TPDN đạt 20% GDP và đạt 25% GDP cho đến năm 2030. Hiện nay, quy mô TPDN của nước ta đa khoảng 17 - 18% GDP, điều này có nghĩa là quy mô thị trường TPDN vẫn còn dư địa để phát triển. 

Thứ hai, thị trường hướng đến sự tăng trưởng về chất. Những thông tư, nghị định của Chính phủ là cần thiết nhằm đảm bảo tính minh bạch và phát triển bền vững của thị trường TPDN. Trong năm nay, chúng tôi cho rằng những quy định chặt chẽ hơn sẽ có tác động ngắn hạn làm giảm giá trị TPDN riêng lẻ phát hành thành công trên thị trường. Tuy nhiên, “giảm về lượng nhưng sẽ tăng về chất”, dòng vốn sẽ được hướng tới những doanh nghiệp tốt có tài sản bảo đảm chất lượng, có dòng tiền ổn định, kế hoạch sử dụng vốn minh bạch và hiệu quả. Qua đó sẽ giúp thị trường TPDN phát triển lành mạnh hơn, bảo vệ tốt hơn cho nhà đầu tư khi vốn của họ được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả. 

Thứ ba, về phía cung, nhu cầu huy động vốn của các doanh nghiệp để mở rộng sản xuất kinh doanh sẽ tiếp tục tăng trưởng do nền kinh tế của Việt Nam được dự báo sẽ tăng trưởng nhanh trong giai đoạn 2022 - 2025 với tốc độ tăng trưởng GDP 6,5 - 7%/năm. 

Thứ tư, về phía cầu, khi thị trường ngày càng minh bạch, chuyên nghiệp bởi những thay đổi chính sách, sẽ hút dòng tiền trong dài hạn nhờ nâng cao chất lượng và uy tín, trở thành một kênh đầu tư trung và dài hạn một cách bền vững hơn.