Việt Nam hướng đến một tương lai đô thị thông minh, hiện đại, phát triển bền vững

Tham dự sự kiện có: Ông Trần Thanh, Ủy viên Trung Ương Đảng , Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội; ông Phan Tâm, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, cùng hơn 700 đại biểu đến từ 28 tỉnh, thành phố trên cả nước và đại diện 18 quốc gia và nền kinh tế ở khu vực và trên thế giới; các chuyên gia, doanh nghiệp, tổ chức CNTT và ứng dụng CNTT.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Hà Minh Hải – Thành ủy viên, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội – nhấn mạnh, “Hội nghị Thành phố Thông minh Việt Nam - châu Á 2024” không chỉ là sự kiện quan trọng nằm trong chuỗi hoạt động hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2024, mà còn là diễn đàn lớn để Hà Nội và các địa phương khác tại Việt Nam và quốc tế cùng thảo luận, trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ các giải pháp chuyển đổi số và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực công nghệ, hướng đến một tương lai đô thị thông minh, hiện đại, phát triển bền vững.

Hội nghị bao gồm 7 hội thảo chuyên đề với đóng góp nội dung của gần 80 diễn giả, tập trung phân tích những vấn đề nội tại, các thách thức và cơ hội trong nhiều lĩnh vực như: quản trị, điều hành linh hoạt dựa trên dữ liệu; xây dựng và phát triển hạ tầng số; chiến lược công nghiệp bán dẫn; môi trường và năng lượng... cùng các hệ sinh thái số nhằm mang đến những tiện ích ngày càng thông minh hơn cho người dân.

Với chủ đề xuyên suốt: “Thành phố thông minh - Kinh tế số - Phát triển bền vững”, hội nghị lần này không chỉ gắn với 3 mục tiêu chiến lược mà còn phản ánh những trụ cột chính trong tầm nhìn chiến lược, “tầm nhìn mới, tư duy mới toàn cầu“ trong phát triển của Thủ đô Hà Nội cũng như các địa phương trong khu vực. Sự kiện là cơ hội để các nhà lãnh đạo, các chuyên gia, các doanh nghiệp công nghệ số hàng đầu cùng nhau thảo luận, xây dựng những giải pháp đột phá trong các lĩnh vực như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, giao thông thông minh, năng lượng sạch, và môi trường bền vững…

Những kinh nghiệm, bài học thực tiễn được chia sẻ tại hội nghị là động lực quan trọng để Hà Nội và các địa phương trong khu vực nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức, hiện thực hóa mục tiêu xây dựng các đô thị xanh, thông minh và phát triển bền vững.

Tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA cho biết, theo thống kê sơ bộ, đến tháng 12/2023, cả nước có 902 đô thị với tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 42,7%. Tỷ lệ đô thị hóa ngang tầm của châu Á. Kinh tế đô thị đóng góp khoảng 70% GDP cả nước. Với tốc độ đô thị hóa đó, bài toán đặt ra là làm thế nào để tìm kiếm những động lực phát triển mới trong bối cảnh thế giới biến động không ngừng về chính trị, kinh tế, công nghệ...

Do đó, ông Nguyễn Văn Khoa cho rằng, kinh tế số, kinh tế xanh, và công nghệ mới có thể là câu trả lời để các thành phố của Việt Nam nhanh chóng trở lên thông minh hơn, bền vững hơn, đem lại cuộc sống thịnh vượng, hạnh phúc cho người dân. Trong đó, kinh tế số đòi hỏi thúc đẩy chuyển đổi số các ngành kinh tế truyền thống; kinh tế xanh là sự phát triển bền vững hướng tới môi trường và văn hóa. Và yếu tố công nghệ mới đến từ những ngành công nghiệp mà Việt Nam đang có được sức hấp dẫn lớn như bán dẫn, AI, Automotive...

Thành phố thông minh là một trong những xu thế phát triển chủ đạo của các đô thị trên thế giới cũng như trong khu vực. Là một trong những quốc gia đón đầu xu hướng đó, Việt Nam đang có nhiều chuyển biến tích cực cả về chính sách, môi trường đầu tư lẫn việc nghiên cứu, triển khai và ứng dụng thực tế tại các tỉnh, thành.

Theo thống kê, đến nay đã có 48/63 tỉnh, thành phố tại Việt Nam đã triển khai các đề án thành phố thông minh trong đó: 14/48 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã phê duyệt đề án phát triển đô thị thông minh trước thời điểm ban hành Đề án 950; 20/48 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phê duyệt đề án sau thời điểm ban hành Đề án 950; 16/48 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đang triển khai lập đề án.

Bên cạnh việc triển khai Đề án ở cấp tỉnh cho các đô thị trong toàn tỉnh, một số địa phương đã giao cho các đô thị trực thuộc triển khai phát triển đô thị thông minh ở cấp độ thành phố/thị xã/quận để thực hiện thí điểm trước khi triển khai nhân rộng ở quy mô toàn tỉnh.

Về chính sách, trong vài năm qua, Bộ Xây dựng, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giao thông vận tải đều đã ban hành nhiều văn bản pháp lý, khung hướng dẫn nhằm thúc đẩy triển khai đô thị thông minh tại các tỉnh thành phố, đô thị trên toàn quốc. Đến nay, Bộ Xây dựng đang hoàn thiện các khâu cuối cùng để ban hành Bộ tiêu chí Đô thị thông minh bền vững phiên bản 01 với 4 mảng: Quy hoạch đô thị thông minh; quản lý hạ tầng đô thị thông minh; các tiện ích đô thị thông minh và nền tảng cơ sở dữ liệu đô thị thông minh. Các cấp độ thông minh của đô thị được xếp thành 4 cấp độ, trong đó, cấp độ 1 gồm 16 tiêu chí, cấp độ 2 có 32 tiêu chí, cấp độ 3 có 50 tiêu chí và cấp độ 4 có 60 tiêu chí.

Chia sẻ tại Hội nghị về các đô thị thông minh, bền vững khu vực châu Á – Thái Bình Dương, PGS. Nguyễn Quang Trung đã đại diện nhóm nghiên cứu tại Đại học RMIT, trình bày các kết quả nghiên cứu về thành phố thông minh và bền vững (SSC) ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Theo đó, nghiên cứu này đã chỉ ra sự chênh lệch rõ rệt trong phát triển đô thị thông minh và bền vững tại APAC. Singapore, Seoul, Sydney và Tokyo là những thành phố dẫn đầu nhờ ứng dụng công nghệ tiên tiến, quản trị hiệu quả và có sự tham gia tích cực của người dân. Trong khi đó, các thành phố như Jakarta, Manila và TP. Hồ Chí Minh cần phải nỗ lực nhiều hơn để vượt qua các thách thức về hạ tầng và nguồn lực, điều này đòi hỏi ưu tiên phát triển SSC và triển khai các hệ thống quản trị thông minh.

Theo nghiên cứu, khu vực APAC thiếu khoảng 500 tỷ USD mỗi năm để đầu tư cơ sở hạ tầng và tích hợp công nghệ số vào giao thông, năng lượng và dịch vụ công. Thiếu hụt này khiến hợp tác công-tư (PPP) trở thành giải pháp cấp thiết, khi chỉ 16% thành phố toàn cầu đủ khả năng tự tài trợ cho các dự án SSC. Các SSC đang chuyển sang giai đoạn phát triển thứ 3, tập trung vào sự tham gia tích cực của xã hội thay vì chỉ dựa vào Chính phủ hay đơn thuần dựa vào các giải pháp công nghệ. Vì vậy, nhóm nghiên cứu kêu gọi xây dựng khung chính sách linh hoạt để tích hợp công nghệ mới, tăng khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu và phát triển nền quản trị thông minh.

Theo PGS. Nguyễn Quang Trung, việc học hỏi từ các thành phố như Singapore, Seoul và Sydney là hướng đi quan trọng. Các thành phố này đã thành công trong việc ứng dụng công nghệ tiên tiến vào quản lý giao thông, tối ưu hóa năng lượng và dịch vụ công, nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy hiệu quả kinh tế...

Tại Hội nghị, đại diện TP. Hà Nội đã chia sẻ đề án “Xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” với các mục tiêu, tầm nhìn sau:

Thứ nhất, phát triển thủ đô hài hòa, theo hướng “Văn hiến - Văn minh - Xanh - Thông minh - Hiện đại” vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Thứ hai, hoàn thiện các cơ chế chính sách, kết hợp quy hoạch, quy chế và quy chuẩn trong xây dựng thành phố thông minh.

Thứ ba, xây dựng nền tảng chính quyền số minh bạch, hiệu quả.

Thứ tư, xây dựng nền tảng hạ tầng thông tin đô thị thông minh.

Thứ năm, đào tạo và tuyển dụng đủ nhân lực cần thiết, chất lượng cao.

Trong đó, 3 lĩnh vực trọng tâm của thành phố là: Giao thông đô thị; Bảo tồn và phát triển di sản, văn hoá, du lịch; Bảo vệ môi trường nước, không khí.

Để triển khai Đề án hiệu quả, TP. Hà Nội cũng đã ban hành Chiến lược dữ liệu TP. Hà Nội đến năm 2030 với quan điểm: Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; dữ liệu là nguồn tài nguyên mới, tạo ra giá trị mới thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; xây dựng nền hành chính chủ động tương tác với người dân, doanh nghiệp; bảo mật và quyền riêng tư là ưu tiên hàng đầu; đảm bảo tính liên thông và tương thích giữa các hệ thống dữ liệu; minh bạch và trách nhiệm giải trình; thống nhất, đồng bộ từ quy hoạch chung, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội đến áp dụng các quy hoạch, quy chế, quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật về dữ liệu

Theo kế hoạch, ngày 6/12, Hà Nội sẽ khai trương Trung tâm dữ liệu tại Khu Công nghệ cao Hoà Lạc với cách tiếp cận hợp tác công tư, sử dụng dịch vụ điện toán đám mây để vừa tăng cường hiệu quả và tối ưu chi phí đầu tư. Đây là Trung tâm dữ liệu của 1 thành phố đầu tiên của cả nước áp dụng mô hình này.

Bên cạnh các hội thảo, chương trình còn có các gian hàng triển lãm dành cho các giải pháp, nền tảng, dịch vụ cho: Trí tuệ nhân tạo; thành phố thông minh; quản lý năng lượng/môi trường thông minh; hoạt động kết nối giao thương giữa các doanh nghiệp trong nước và quốc tế với các tỉnh, thành phố, doanh nghiệp, tổ chức ứng dụng CNTT.

Trong khuôn khổ Hội nghị, Lễ trao Giải thưởng Thành phố thông minh, Lễ Trao Giải thưởng Sáng tạo tương lai (VietFuture) – Giải thưởng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo dành cho các sinh viên và Ngày Công nghệ thông tin Nhật Bản (Japan ICT Day) sẽ được tổ chức vào ngày mai (3/2). Triển lãm bên lề và các hoạt động kết nối giao thương cũng sẽ được tổ chức trong khuôn khổ sự kiện.