AI tạo sinh sẽ tạo ra một làn sóng doanh nghiệp thành công mới?

Triển vọng về những startup trở thành unicorn và unicorn trở thành decacorn

Cứ sau 14 năm lại có một cuộc cách mạng công nghệ, ví dụ như: Trình duyệt Internet ra đời năm 1994, điện thoại thông minh ra đời năm 2007-2008. Sau đó, đến cuối năm 2022, chúng ta bước vào cuộc cách mạng công nghệ sáng tạo của AI.

AI tổng quát, hay còn gọi là AI tạo sinh (Gen AI), là một từ khóa phổ biến trong năm nay. Công nghệ này đang “chiếm sóng” cả hệ sinh thái công nghệ toàn cầu. Thị trường AI toàn cầu hiện nay được dự đoán đạt trị giá 136,6 tỷ USD, một số ước tính giá trị này sẽ tăng 40% trong 8 năm tới.  

Triển vọng lạc quan nhất về kỷ nguyên AI mới chính là việc sẽ có nhiều unicorn (các startup được định giá trên 1 tỷ USD) và decacorn (doanh nghiệp mới được định giá ít nhất 10 tỷ USD) sẽ được xây dựng.

Mặc dù Gen AI có tiềm năng tạo ra hàng tỷ hoặc thậm chí hàng nghìn tỷ USD giá trị kinh tế, nhưng vẫn có những câu hỏi thực sự về việc có bao nhiêu người trong số những người đi đầu này sẽ tiếp tục trở thành các doanh nghiệp tên tuổi và bao nhiêu người cuối cùng sẽ lụi tàn theo sự cường điệu.

Tuy nhiên, các công cụ AI sáng tạo đang thu hút sự chú ý của truyền thông, giới công nghệ và các nhà đầu tư. Trong khi một số công ty tiên phong đã phát triển các công cụ AI giúp giải quyết nhiều vấn đề cho cuộc sống và xã hội, vẫn chưa thể biết có bao nhiêu trong số những startup này sẽ trở thành các doanh nghiệp bền vững, lâu dài?. Theo nhận định của trang Venturebeat, hầu hết những cá nhân, startup đã kiếm được tiền nhờ AI đều “tình cờ trở thành doanh nghiệp” và sự phát triển đó không phải là một phần của bất kỳ chiến lược dài hạn nào. Vì thế, câu hỏi đặt ra là họ sẽ làm gì để mở rộng quy mô và tăng trưởng bền vững?.

Có rất nhiều startup Gen AI vẫn phải vật lộn để tìm cách sử dụng công nghệ hấp dẫn này và thực sự biến nó thành một doanh nghiệp bền vững. Vậy, các startup AI sáng tạo có thể bắt đầu từ đâu nếu họ muốn biến sự cường điệu ngắn hạn này thành tăng trưởng dài hạn và không bỏ lỡ cơ hội thị trường tiềm năng to lớn.

85% các startup về AI sẽ ngừng hoạt động trong 3 năm tới

Không phải ngẫu nhiên mà các nhà đầu tư và chuyên gia lo ngại về sự tăng trưởng bền vững của các startup AI. Năm 2023 đã chứng kiến sự khởi đầu của cuộc chạy đua giữa Big Tech và các startup nhằm nhanh chóng phát triển các ứng dụng thương mại liên kết với AI, điều mà những người ủng hộ cho rằng sẽ thay đổi mọi thứ.

AI đã có trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta dưới dạng Siri (Apple), Alexa (Amazon), thiết bị y tế (máy quét) và ô tô (hệ thống hỗ trợ người lái). Nhưng công chúng đã thực sự biết đến sự tiến bộ của công nghệ này sau khi ra mắt ChatGPT, một chatbot được phát triển bởi startup OpenAI mà Microsoft đã đầu tư hơn 10 tỷ USD.

ChatGPT đã làm cho tìm kiếm Google của Alphabet có vẻ lỗi thời và báo trước một kỷ nguyên mới. ChatGPT được thiết kế để cung cấp cho người dùng kết quả tùy chỉnh cho các truy vấn của họ và tương tác thân thiện hơn với công cụ tìm kiếm.

Ken Smythe, người sáng lập và CEO của Next Round Capital Partners, công ty đầu tư mạo hiểm ở New York, cho biết ngoài sự phát triển tiêu chuẩn này của AI, công nghệ này sẽ biến đổi tất cả các ngành công nghiệp, giúp chúng hoạt động hiệu quả hơn đồng thời giảm chi phí. Next Round Capital Partners chuyên đầu tư vào các startup về công nghệ và AI. Công ty đã đầu tư vào Uniphore, một startup AI đàm thoại chuyên phát triển các đại lý dịch vụ khách hàng ảo cho các trung tâm cuộc gọi.

Tuy nhiên, Smythe dự kiến, 85% các startup về AI sẽ ngừng hoạt động trong 3 năm tới vì bị các công ty lớn nuốt chửng hay đơn giản là vì hết tiền mặt. 

“Tôi có thể nói rằng rất nhiều startup ngày nay, 85% trong số đó, sẽ ngừng hoạt động sau 3 năm nữa. Họ sẽ hết tiền tài trợ. Trong khi đó, Google, Open AI/Microsoft, Facebook (META), Amazon sẽ có hàng trăm tỷ đồng để chi cho phát triển AI, trong khi nếu là một startup về AI, họ sẽ phải tiêu tốn rất nhiều vốn. Liệu startup thực sự có thể theo kịp và có đủ nhà khoa học và tiến sĩ để phát triển những mã sáng tạo có khả năng thương mại hóa hay không, hay rất nhiều công ty lớn hơn sẽ đè bẹp họ?”, Smythe nói.

Nhiều rào cản giữa một startup về Gen AI và một doanh nghiệp đạt tăng trưởng bền vững

Đầu tiên, để sử dụng một công nghệ mới và biến công nghệ đó thành lợi nhuận là việc không dễ dàng. Mặc dù công nghệ Gen AI rất ấn tượng, nhưng vẫn chưa rõ cách kiếm tiền hoặc tích hợp vào một mô hình kinh doanh có lợi nhuận. 

Cho đến nay, một số startup AI thành công nhất đã sử dụng công nghệ này để nâng cao hiệu quả hoạt động - như Observe.ai, tự động hóa các quy trình lặp lại để thúc đẩy doanh thu - hoặc để trợ giúp xử lý ngôn ngữ và tạo nội dung, như trợ lý viết quảng cáo AI Jasper. ai. Nhưng các startup về AI thế hệ mới nổi sẽ phải tạo ra những ngóc ngách của riêng họ nếu muốn thành công.

Các công ty AI cũng sẽ khó duy trì lợi thế cạnh tranh. Nhiều startup về AI đang phải vật lộn để tạo sự khác biệt trong một thị trường vô cùng đông đúc và cứ một doanh nhân có chiến lược sử dụng sáng tạo, thì có 10 người khác đang cưỡi sóng mà không có đích đến - đưa ra một “giải pháp” mà không có ý tưởng rõ ràng. Chỉ riêng ở châu Âu đã có 130 startup Gen AI và cơ hội để tất cả các công ty này đạt được lợi nhuận lâu dài là rất mong manh.

Cuối cùng, AI vẫn là một công nghệ non trẻ với những câu hỏi lớn về đạo đức, thông tin sai lệch và những lo ngại về an ninh quốc gia cần được giải đáp. Các công ty AI đang tìm cách hợp lý hóa quy trình công việc sẽ phải giải quyết những lo ngại về việc phần mềm của bên thứ ba truy cập vào dữ liệu nội bộ, có khả năng nhạy cảm trước khi  có thể được áp dụng rộng rãi, trong khi các startup tận dụng tốc độ và hiệu quả của Gen AI phải đưa ra đủ biện pháp bảo vệ để giải quyết những lo ngại lạc hậu rằng những “máy móc” này có thể thay thế tới một phần tư công việc của chúng ta.

3 điểm quan trọng để một startup AI sáng tạo trở thành một doanh nghiệp đạt tăng trưởng dài hạn

Để giải quyết rào cản, các startup AI sáng tạo nghiêm túc cần áp dụng một số nguyên tắc cơ bản. Thị trường AI đặc biệt sôi động với việc các nhà đầu tư rót vốn bất chấp “mùa đông khởi nghiệp” vào thời điểm hiện tại. Dù vậy, với tình hình thị trường suy thoái gần đây, hơn bao giờ hết các nhà đầu tư đang quan tâm đến tăng trưởng thực tế, thay vì dự kiến, và đang xem xét kỹ lưỡng liệu người nhận tiền của họ có xây dựng được nền tảng kinh doanh có thể mở rộng hay không.

Sau đây là những điều quan trọng mà các startup Gen AI muốn biến sự cường điệu thành tăng trưởng nên xem xét:

Tập trung vào nhu cầu khách hàng

Các startup Gen AI cần tập trung vào nhu cầu của khách hàng. Họ rất dễ bị cuốn theo tiềm năng của công nghệ Gen AI, nhưng điều kỳ diệu sẽ xảy ra khi tiềm năng đó được áp dụng theo cách giải quyết rõ ràng vấn đề mà khách hàng đã biết và hiểu rõ. 

Lập kế hoạch phát triển ở quy mô toàn cầu

Hầu hết các startup bằng Gen AI đều đang theo đuổi sự phát triển dựa trên sản phẩm. Nếu các công ty này nghiêm túc về việc mở rộng quy mô, đòi hỏi họ phải có khả năng bán hàng trên toàn cầu. Nhiều thị trường hơn có nghĩa là nhiều người mua hơn, nhiều doanh thu hơn và tăng trưởng nhanh hơn. Với nhiều tiền hơn trong ngân hàng, startup có thể mở rộng đường băng và được cách ly tốt hơn trước những cú sốc cá nhân và biến động thị trường.

Xây dựng kế hoạch kiếm tiền

Nếu nhu cầu của khách hàng là trái tim đang đập của một doanh nghiệp, thì kế hoạch kiếm tiền là phương tiện để đảm bảo cho trái tim đó luôn đập.

Thành công sẽ tập trung vào hai điều: Thứ nhất, kiếm tiền hiệu quả bởi điều quan trọng là các startup cần xác định các luồng doanh thu Gen AI mang lại và sau đó thực hiện chúng để mang lại lợi nhuận. Thứ hai, cần vượt qua các rào cản tiềm ẩn để tăng trưởng và tăng trưởng bền vững.