Chờ sóng cổ phiếu đầu tư công

Hạ tầng giao thông được ưu tiêu giải ngân đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025

Quốc hội mới đây đã thông qua gói kích thích kinh tế mới trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2022 - 2023 với tổng quy mô lên tới 347.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 4,2% GDP 2021. Theo Bộ Kế hoạch & Đầu tư, ước tính gói kích thích này sẽ giúp tăng trưởng GDP tăng thêm 2,9% trong năm 2022 và 0,2% trong năm 2023, tạo điều kiện hoàn thành mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 6,5% - 7%/năm giai đoạn 2021 - 2025.

Các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm được phân bổ vốn. Nguồn: Nguồn: Nghị quyết số 29/2021/QH15, Bộ KHĐT.

Trong báo cáo mới đây, Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC) dự báo gói kích thích kinh tế sẽ là yếu tố hỗ trợ quan trọng giúp tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ tăng thêm từ 0,9 - 1,1% trong năm 2022 và GDP Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng trên 6%/năm trong giai đoạn 2022 - 2023.

Đánh giá riêng về gói đầu tư vào hạ tầng trị giá 113.800 tỷ đồng, bao gồm 103.200 tỷ đồng đầu tư vào tuyến đường cao tốc Bắc - Nam, BSC cho rằng, gói đầu tư công sẽ kích thích nhu cầu tiêu dùng của nền kinh tế khi khoản tiền này được giải ngân hiệu quả và nhanh chóng.

Giải ngân vốn đầu tư công có tăng tốc trong năm 2022?

Do dịch bệnh COVID-19 và nhiều điểm nghẽn trong công tác thực hiện dự án, giải ngân đầu tư công của Việt Nam trong năm 2020 - 2021 đều không đạt mục tiêu đề ra của Chính phủ, chỉ hoàn thành lần lượt 96,6% - 84,3% kế hoạch năm.

Chuyên gia VNDIRECT chỉ ra rằng, Chính phủ đang rất quyết tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2022 với hàng loạt động thái quyết liệt. Thứ nhất, giữa tháng 12/2021, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã thúc các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh việc phân bổ chi tiết kế hoạch đầu tư nguồn vốn ngân sách nhà nước năm 2022. Điều này sẽ giúp các cơ quan trên có thể chủ động giải ngân ngay từ đầu năm, hạn chế tình trạng “đầu năm thong thả, cuối năm vất vả”.

Thứ hai, các cơ quan quản lý đã cho phép thí điểm tách giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập trong năm 2022. Giải phóng mặt bằng luôn là một trong những vướng mắc chính ảnh hưởng đến tiến độ các dự án hạ tầng giao thông. Việc hoàn thành giải phóng mặt bằng mới đấu thầu xây lắp sẽ giúp tránh tình trạng tăng chi phí, đội vốn và có thể sử dụng nguồn vốn sẵn có bố trí cho các dự án khác.

Kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 sẽ tăng 14% do với kế hoạch năm 2021 lên 572.000 tỷ đồng nhờ dự toán ngân sách nhà nước năm 2022 là 526.000 tỷ đồng và khoảng 46.000 tỷ đồng vốn từ Chương trình kích thích và phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2022-23. Trong năm 2023, kế hoạch vốn đầu tư công sẽ tiếp tục tăng 7% so với cùng kỳ lên 609.000 tỷ đồng.

Ước tính giải ngân đầu tư công giai đoạn 2022 - 2025. Nguồn: VNDIRECT, Nghị quyết số 29/2021/QH15, Bộ KHĐT, TCTK.

“Chúng tôi tin rằng giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 sẽ tăng 20 - 30% so với giải ngân thực tế năm 2021 nhờ nguồn vốn bổ sung phát triển kết cấu hạ tầng từ gói kích thích kinh tế mới được thông qua; nút thắt thiếu đá xây dựng và đất đắp đã được giải quyết khi Chính phủ cấp phép khai thác cho các mỏ mới; giá vật liệu xây dựng như sắt thép, xi măng, đá xây dựng được dự báo sẽ giảm trong năm tới; thực tế giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 ở mức thấp, chỉ đạt 85% kế hoạch cả năm; nhiều dự án hạ tầng giao thông trọng điểm đã hoàn thành công tác chuẩn bị, giải phóng mặt bằng và sẽ bắt đầu thi công các hạng mục chính vào năm sau”, ông Trần Bá Trung, chuyên gia phân tích tại VNDIRECT, cho biết.

Kỳ vọng nhiều nhóm ngành hưởng lợi

Đầu tư công được coi động lực quan trọng cho kịch bản phục hồi kinh tế và được kỳ vọng sẽ là động lực cho thị trường chứng khoán sau đợt bán tháo trên diện rộng vừa qua khi nhiều nhóm ngành được dự báo sẽ hưởng lợi. VNDIRECT chỉ ra 4 nhóm ngành chính sẽ hưởng lợi từ làn sóng đầu tư công trong năm 2022, bao gồm xây dựng hạ tầng giao thông, thép xây dựng, đá xây dựng và nhựa đường.

Với ngành xây dựng hạ tầng giao thông, việc giải ngân đầu tư công được đẩy mạnh ngay từ đầu năm 2022 sẽ trở thành động lực tăng trưởng chính cho ngành này trong năm nay. Các nhà thầu đã chứng minh được năng lực thi công và đang thực hiện hàng loạt dự án giao thông trọng điểm như Vinaconex (VCG), CTCP Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (HHV), CTCP Tập đoàn CIENCO4 (C4G)… là những doanh nghiệp tiêu biểu. Bên cạnh đó, việc nhóm doanh nghiệp này đã vượt qua được những điều kiện đấu thầu khắt khe trước đây sẽ có tạo thêm ưu thế cho họ có thể tiếp tục tham gia các dự án hạ tầng lớn tiếp theo trong giai đoạn 2021 - 2025.

Trong khi đó, sản lượng tiêu thụ thép xây dựng của Việt Nam được các chuyên gia kỳ vọng sẽ tăng trưởng 10 - 15% so với cùng kỳ, được hỗ trợ bởi tăng tốc phát triển hạ tầng nhờ vào việc đẩy mạnh đầu tư công và thị trường bất động sản nhà ở sẽ nóng trở lại trong năm 2022 do lãi suất giảm và nguồn cung mới mở bán cao hơn. Đáng chú ý, các doanh nghiệp sở hữu thị phần hàng đầu và hệ thống phân phối rộng khắp sẽ được hưởng lợi chính từ tăng trưởng nhu cầu nguyên vật liệu trong năm nay, đặc biệt là CTCP Tập doàn Hòa Phát (HPG) nhờ lợi thế là doanh nghiệp sản xuất thép lớn nhất Việt Nam với 33% thị phần thép xây dựng cả nước.

Mặt khác, ước tính các dự án hạ tầng lớn ở phía Nam (gồm cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ, Phan Thiết - Dầu Giây và Sân bay Long Thành) sẽ cần từ 30 - 32 triệu m3 đá xây dựng trong giai đoạn 2020 - 2025, tương đương 150 - 160% công suất khai thác được cấp phép của các doanh nghiệp niêm yết trong ngành. Chính phủ đang đặt mục tiêu hoàn thành giải phóng mặt bằng tại sân bay Long Thành (giai đoạn 1) trong tháng 2/2022 và sẽ bắt đầu tiến hành san nền tại dự án, từ đó kích thích nhu cầu đá xây dựng tại khu vực trong năm 2022 - 2023.

Do đặc thù của ngành đá xây dựng, chi phí vận chuyển thường chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành thành phẩm nên những doanh nghiệp sở hữu những mỏ đá nằm gần các dự án cao tốc sẽ được ưu tiên huy động nhờ ưu thế về vị trí và chất lượng sản phẩm. Với luận điểm trên, VNDIRECT cho rằng, CTCP Khoáng sản và Xây dựng Bình Dương (KSB), CTCP Hóa An (DHA) và CTCP Xây dựng và Sản xuất Vật liệu xây dựng Biên Hòa (VLB), các doanh nghiệp đang sở hữu cụm mỏ Tân Cang và Thiện Tân sẽ được ưu tiên huy động. Dự án trọng điểm này sẽ là động lực lớn thúc đẩy lợi nhuận của các doanh nghiệp đá xây dựng trong năm 2022 - 2023.

Đối với ngành nhựa đường, VNDIRECT so sánh mức tăng trưởng sản lượng tiêu thụ của ngành dựa trên Tổng công ty Hóa dầu Petrolimex - CTCP (PLC), doanh nghiệp đã duy trì khoảng 30% thị phần nhựa đường trong nước trong giai đoạn 2015 - 20. Doanh thu nhựa đường của PLC đã tăng vọt trong giai đoạn 2014 - 2015, khi giải ngân vốn đầu tư công vào hạ tầng giao thông tăng mạnh. Chi tiêu cho cơ sở hạ tầng thấp trong năm 2016 - 2019 được cho là do ngân sách Nhà nước không ưu tiên và đầu tư tư nhân giảm nhiệt vào các dự án BOT, dẫn đến doanh thu nhựa đường của PLC giảm 50% so với năm 2014 - 2015. Do việc rải nhựa đường thường diễn ra trong giai đoạn sau của các dự án xây dựng đường, các công ty sản xuất nhựa đường được kỳ vọng sẽ được hưởng lợi nhiều hơn trong năm 2022 - 2023.