Hoàn thiện thể chế liên kết vùng, vùng “lõi nghèo” Trung du và miền núi phía Bắc sẽ được vực dậy

Đó là chia sẻ của Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông trước ngày diễn ra Hội nghị Công bố Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 11 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ.

Hội nghị do Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức được tổ chức ở Thành phố Lào Cai ngày 27/8/2022 với chủ đề “Tiềm năng - Cơ hội - Hợp tác phát triển”.

Thủ tướng Phạm Minh Chính sẽ trực tiếp chủ trì Hội nghị. Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cũng cùng tham dự hội nghị này.

Chia sẻ với phóng viên và độc giả của Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ về vai trò, ý nghĩa của Nghị quyết của Đảng, Chương trình hành động của Chính phủ và Hội nghị này, Thứ trưởng Trần Duy Đông cho biết, Hội nghị sẽ góp phần quan trọng tạo sự thống nhất cao, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, quyết tâm chính trị và đổi mới tư duy của các các cấp, các ngành về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ, từ đó tạo sự thống nhất trong hành động, nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết 11-NQ/TW.

Trung du và miền núi Bắc Bộ là vùng đẹp, giàu tiềm năng và cơ hội để phát triển. Đây cũng là vùng có vai trò đặc biệt quan trọng về kinh tế, xã hội, môi trường sinh thái và quốc phòng - an ninh, đối ngoại của cả nước.

Nhưng sự phát triển của vùng còn nhiều tồn tại hạn chế. Chưa có hệ thống giao thông kết nối tốt, chưa liên kết được với các vùng liền kề như đồng bằng sông Hồng, Thủ đô Hà Nội… nên giao thương còn hạn chế, tiềm năng thu hút đầu tư chưa hấp dẫn.

Nói về nguyên do của những hạn chế trên, Thứ trưởng Trần Duy Đông cho rằng nhận thức về sự phát triển vùng chưa đồng bộ. Liên kết vùng yếu. Sự phối hợp và ý thức thực hiện các nghị quyết, chính sách, chiến lược phát triển… chưa được tốt nên vùng vẫn chưa phát huy được lợi thế, tiềm năng.

Để đạt được mục tiêu, kỳ vọng về sự phát triển của vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, Thứ trưởng Trần Duy Đông nhấn mạnh bốn vấn đề rất quan trọng, đó là:

Thứ nhất, các cấp ủy Đảng, các bộ ngành, các địa phương trong vùng phải tiếp tục nâng cao nhận thức, thay đổi tư duy về liên kết vùng. Cần đặt lợi ích của vùng là cao nhất, trên cơ sở phát huy tiềm năng lợi thế của từng địa phương.

Thứ hai, xây dựng một thể chế phát triển liên kết vùng để phát huy tiềm năng lợi thế cũng hết sức quan trọng. Đây cũng là một trong 6 nhiệm vụ trọng tâm được đặt ra trong Chương trình hành động và Nghị quyết 96/NQ-CP của Chính phủ.

Thứ ba, phải xây dựng quy hoạch vùng chất lượng tốt, có tư duy tầm nhìn dài hạn và chiến lược để làm sao phân bổ không gian phát triển, phân bổ nguồn lực tài nguyên thiên nhiên, sử dụng đất đai hợp lý để phát huy tối đa được tiềm năng, lợi thế của vùng.

Trong quy hoạch vùng, phải xác định được các hành lang, các vùng trọng điểm phát triển của vùng trong giai đoạn tới.

Ví dụ, hành lang phát triển Bắc Giang – Thái Nguyên – Phú Thọ gắn với Thủ đô Hà Nội. Đây là hành lang có nhiều tiềm năng phát triển về lĩnh vực lắp ráp điện, điện tử, cơ khí chế tạo. Trong khu vực này, có nhiều khu công nghiệp, thu hút nhiều dự án FDI quy mô lớn lại có nhiều trường đại học, có nguồn nhân lực chất lượng cao.

Thứ tư, với một số lĩnh vực tiềm năng lợi thế của địa phương, thời gian tới sẽ tiếp tục nghiên cứu để đề xuất các cơ chế, chính sách hài hòa giữa nguồn thu trung ương và địa phương, với nguyên tắc ngân sách trung ương vẫn là chủ đạo nhưng các địa phương được để lại mức thu hợp lý để tái đầu tư cho công trình hạ tầng.

Nghị quyết 11 và Chương trình hành động của Chính phủ đã đặt mục tiêu đến năm 2030, Trung du và miền núi Bắc bộ là vùng phát triển xanh, bền vững, toàn diện, là hình mẫu phát triển xanh của cả nước.

Trong giai đoạn 2021-2030, tăng trưởng GRDP của vùng đạt 8,0 - 9,0%/năm; đến năm 2030, quy mô kinh tế vùng đạt khoảng 2.100 nghìn tỷ đồng; GRDP bình quân đầu người đạt 140 triệu đồng/người/năm…

Để đạt mục tiêu này, bên cạnh việc thay đổi tư duy, phát huy tối đa tiềm năng lợi thế của vùng, mỗi địa phương cần phải có chương trình hành động rất cụ thể, căn cứ vào quy hoạch vùng để xây dựng quy hoạch tỉnh phù hợp với quy hoạch vùng.

Khi xây dựng quy hoạch tỉnh có sự liên kết phối hợp với các địa phương khác để phối hợp tạo nên sức mạnh tổng hợp.

Đồng thời, chú trọng sự phối hợp trong công tác tổ chức thực hiện. Bên cạnh sự điều phối của Hội đồng điều phối vùng, các bộ ngành trung ương trong quá trình triển khai thực hiện xây dựng quy hoạch, các đề án, các cơ chế chính sách đặc thù, cũng phải phối hợp với nhau để làm sao có cơ chế phù hợp, trúng và đúng, phát huy tiềm năng, lợi thế để đạt hiệu quả cao nhất.

"Với tư duy mới, tầm nhìn mới, cơ hội mới và hợp tác phát triển mới các hành lang và cực tăng trưởng được hình thành dựa trên lợi thế sẵn có của địa phương, tăng trưởng GRDP của “vùng lõi nghèo” Trung du và miền núi phía Bắc sẽ được vực dậy, nhiều tỉnh trong vùng sẽ vào top phát triển khá", Thứ trưởng Trần Duy Đông kỳ vọng.

Tháng 2/2022, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 11-NQ/TW về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ.

Đưa Nghị quyết 11 vào cuộc sống, ngày 01/8/2022Chính phủ ra Nghị quyết số 96/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW và Xúc tiến đầu tư vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ.

Chương trình hành động đặt ra mục tiêu:

-Đến năm 2030, vùng trung du và miền núi Bắc Bộ là vùng phát triển xanh, bền vững và toàn diện, trên cơ sở tăng cường đầu tư kết cấu hạ tầng liên kết nội vùng và với vùng đồng bằng Sông Hồng, Thủ đô Hà Nội.

-Một số tỉnh trong vùng sẽ nằm trong nhóm các tỉnh phát triển khá của cả nước.

-Vùng sẽ phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo và năng lượng; nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hiệu quả cao, hữu cơ, đặc sản;

-Phát triển kinh tế cửa khẩu, du lịch; phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững; khai thác và sử dụng hiệu quả tài nguyên, khoáng sản; bảo vệ môi trường, an ninh sinh thái và an ninh nguồn nước.