Kết quả kinh doanh quý I/2021: Doanh nghiệp phục hồi mạnh mẽ

NDIRECT ước tính, tổng lợi nhuận của các công ty niêm yết trên 3 sàn (HOSE, HNX, UPCOM) tăng mạnh 80,7% so với cùng kỳ trong quý I/2021, hồi phục đáng kể so với mức giảm 25,9% so với cùng kỳ trong quý I/2020. Lợi nhuận quý I/2021 thậm chí còn cao hơn 49% so với mức trước dịch COVID-19 (Quý 1/2019). Trong 44 công ty đã công bố kết quả kinh doanh mà VNDIRECT xem xét, có 64% doanh nghiệp có lợi nhuận theo sát dự phóng, trong khi 11% vượt kỳ vọng và 25% thấp hơn dự phóng của VNDIRECT.

Các doanh nghiệp thép hưởng lợi từ cả sản lượng tăng và giá bán bình quân cao hơn, ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận 263,1% so với cùng kỳ trong quý I/2021. Với các doanh nghiệp dịch vụ tài chính (chủ yếu là các công ty chứng khoán), lợi nhuận quý I/2021 tăng vọt 16 lần so với cùng kỳ trong bối cảnh thị trường chứng khoán tăng mạnh cả về điểm số lẫn thanh khoản. Lợi nhuận quý I/2021 của ngành ngân hàng tăng mạnh 80,6% so với cùng kỳ nhờ chi phí huy động thấp hơn, đóng góp 36,3 điểm % vào tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường.

Hết quý I/2021, chỉ số S&P GSCI tăng 14,2% so với đầu năm và 82,9% so với cùng kỳ. Giá cả hàng hóa cơ bản toàn cầu tăng mạnh là trợ lực cho tăng trưởng lợi nhuận của ngành hóa chất (tăng 164% so với cùng kỳ), khai khoáng (143%), ngành dầu khí ghi nhận lợi nhuận ròng 2.198 tỷ đồng so với mức lỗ ròng cùng kỳ năm ngoái.

Nhóm ngành thực phẩm ghi nhận tác động trái chiều, trong đó các doanh nghiệp được hưởng lợi là xuất khẩu gạo và đường, trong khi các doanh nghiệp sản xuất sữa, thức ăn chăn nuôi, dầu ăn và sản xuất thịt đối mặt với áp lực từ giá nguyên liệu đầu vào tăng. Do đó lợi nhuận ròng quý I/2021 của doanh nghiệp thực phẩm tăng nhẹ 12,0% so với cùng kỳ và vẫn thấp hơn so với giai đoạn trước dịch (giảm 13% so với quý I/2019).

Tuy nhiên, vẫn có những nhóm ngành lệch pha. Trong số những nhóm ngành vẫn chịu tác động tiêu cực từ COVID-19, du lịch và hàng không vẫn chưa thoát khỏi khó khăn do đường bay quốc tế vẫn tiếp tục đóng cửa. Lợi nhuận ngành vận tải sụt giảm 14,3% trong quý I/2021, tiếp sau là công nghiệp (giảm 6,8%) và dịch vụ tiện ích (giảm 0,6%). Trong nhóm dịch vụ tiện ích, lợi nhuận của GAS sụt giảm 13% trong quý I/2021.

Trong quý I/2021, lợi nhuận ròng của 22 công ty thuộc VN30 ghi nhận tăng trưởng dương, dẫn đầu bởi SSI (44 lần so với cùng kỳ), VIC (tăng 377% so với cùng kỳ) và HPG (tăng 205% so với cùng kỳ). Mặt khác, những cổ phiếu tăng trưởng âm có thể kể đến như VHM (giảm 21% so với cùng kỳ), GAS (giảm 13% so với cùng kỳ) và VNM (giảm 7% so với cùng kỳ). Bên cạnh đó, MSN và VJC chuyển từ ghi nhận lỗ trong quý I/2020 sang ghi nhận lãi.

VNDIRECT cho rằng biên lợi nhuận gộp (không bao gồm ngành ngân hàng) trong quý I/2021 đã cải thiện đáng kể nhờ biên lợi nhuận gộp của ngành bất động sản và sắt thép khả quan hơn và sự phục hồi của các công ty vận tải.

Đòn bẩy tài chính toàn thị trường tiếp tục giảm. Những nỗ lực của Ngân hàng Nhà nước trong việc giảm lãi suất cho vay đã cho thấy những tác động cụ thể khi chi phí lãi vay bình quân của các doanh nghiệp giảm còn 5,3% (so với 5,9% trong quý IV/2020 và 5,7% trong quý I/2021) và là mức thấp nhất từ quý I/2017. Tuy vậy, các doanh nghiệp có vẻ chưa sẵn sàng sử dụng đòn bẩy tài chính cao hơn, khi chỉ số D/E giảm xuống chỉ còn 0,63x trong quý I/2021.