Khẩu vị nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp thay đổi thế nào sau những biến động vừa qua

Thị trường hồi phục chậm nhưng theo hướng tích cực

Dữ liệu được Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) tổng hợp từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) và Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (SSC) cho biết, tính đến ngày công bố thông tin 31/10/2023, thị trường trong tháng 10 ghi nhận 18 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, với tổng giá trị 20.826 tỷ đồng. Lũy kế từ đầu năm đến nay, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp được ghi nhận là 209.150 tỷ đồng, gồm 25 đợt phát hành ra công chúng trị giá 23.768 tỷ đồng (chiếm 11,4% tổng giá trị phát hành) và 171 đợt phát hành riêng lẻ trị giá 185.382 tỷ đồng (chiếm 88,6% tổng giá trị phát hành).

Theo giới chuyên gia, phát hành riêng lẻ vẫn là hình thức chính bởi trong bối cảnh nền kinh tế chịu nhiều khó khăn thách thức, khẩu vị của nhà đầu tư đã có sự thay đổi sau những biến động lớn của thị trường thời gian trước đó. Mặc dù thị trường đang hồi phục chậm rãi nhưng khối lượng phát hành thành công đạt hơn 200 nghìn tỷ đồng là con số đáng khích lệ, đặc biệt khi thị trường đang đi vào giai đoạn phát triển chiều sâu, tập trung về chất lượng.

Tâm lý của nhà đầu tư đã có sự thay đổi đáng kể. Nếu như giai đoạn trước, lãi suất là yếu tố được quan tâm hàng đầu khi một bộ phận nhà đầu tư ồ ạt rót tiền vào các lô trái phiếu có lợi suất cao mà không chú ý đến tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Thì nay, điều này đã hoàn toàn thay đổi, nhà đầu tư đã sẵn sàng tìm mua các trái phiếu có lãi suất thấp hơn thị trường 0,5-1% nhưng vẫn đảm bảo an toàn, mức sinh lời hấp dẫn hơn so với gửi tiết kiệm ngân hàng.

Theo đó, nhà đầu tư đã chú trọng hơn đến nhà tư vấn phát hành trái phiếu, tình hình hoạt động của doanh nghiệp, bao gồm các chỉ số kinh doanh, chỉ số tài chính…. Việc tìm hiểu dự báo của giới chuyên gia, nhất là của các tổ chức xếp hạng uy tín cũng được quan tâm hơn. Yếu tố lãi suất lúc này đã không còn là yếu tố chủ chốt trong quyết định của nhà đầu tư.

Khẩu vị thay đổi, nhà đầu tư tập trung các trái phiếu uy tín cao

Thực tế, trái phiếu doanh nghiệp đang trở lại thu hút nhiều nhà đầu tư thời gian gần đây và sự quan tâm tập trung ở các tổ chức phân phối uy tín, đặc biệt là thực hiện tốt các cam kết với nhà đầu tư ngay trong giai đoạn khó khăn nhất.

Điển hình như tại Techcom Securities (TCBS) trong năm 2022, chưa có bất kỳ trái phiếu nào do công ty tư vấn bị chậm đáo hạn và trả lãi thanh toán. Năm 2022, hơn 75.000 tỷ đồng tiền trái tức và gốc đến hạn ứng với trên 500 mã trái phiếu do TCBS tư vấn phát hành đã được thanh toán đầy đủ và đúng hạn. Lũy kế 10 tháng đầu năm 2023, TCBS cũng đã thực hiện thanh toán hơn 94.500 tỷ đồng tiền gốc và lãi trái phiếu cho nhà đầu tư.

Trong năm 2023, TCBS ra mắt loại trái phiếu iBond Protect được Ngân hàng Techcombank bảo lãnh thanh toán. Trong trường hợp tổ chức phát hành không thực hiện được nghĩa vụ đúng hạn, ngân hàng sẽ là bên bảo lãnh thanh toán trái phiếu, thực hiện trả đầy đủ gốc, lãi trái phiếu cho các trái chủ. Đây chính là hình thức đảm bảo uy tín nhất hiện nay cho nhà đầu tư. Lũy kế từ lúc sản phẩm ra mắt đến hết quý III/2023, đã có 7.344 tỷ đồng trái phiếu iBond Protect được phân phối thành công đến hơn 2.565 khách hàng cá nhân.

Trải qua những biến động lớn trên thị trường, TCBS vẫn đang là đơn vị dẫn đầu về sự uy tín và chuyên nghiệp trong mảng tư vấn phát hành trái phiếu. Với khẩu vị rủi ro chặt chẽ, TCBS chỉ lựa chọn phân phối trái phiếu của những doanh nghiệp, tập đoàn hàng đầu Việt Nam với hoạt động kinh doanh lành mạnh, khả năng tài chính ổn định, chẳng hạn như nhóm trái phiếu thuộc Vingroup, Masan Group,…

Bên cạnh đó, việc minh bạch thông tin về trái phiếu cho nhà đầu tư cũng là điều hết sức cần thiết. Hiện nay tất cả các thông tin như báo cáo cập nhật thị trường, thông báo kỳ tính lãi, ngày thanh toán, lãi suất áp dụng, các điều khoản điều kiện mua trước hạn của trái phiếu, ngày đăng kỳ cuối cùng thực hiện trả lãi theo kỳ,… đều được TCBS công bố trên website của công ty, đồng thời có các thông báo bằng email, tin nhắn kịp thời, nhanh chóng tới khách hàng.

Bởi yếu tố an toàn và minh bạch được đặt lên hàng đầu, khá dễ hiểu khi trái phiếu do TCBS phân phối thường không phải là những lô trái phiếu có lãi suất cao nhất thị trường. Tuy nhiên, mức lãi suất thấp hơn khoảng 0,5-1%/năm cũng không phải là vấn đề trong mắt nhà đầu tư hiện nay. Một khoản đầu tư có mức sinh lời đủ hấp dẫn và mức an toàn cao vẫn được đánh giá tốt hơn so với lợi nhuận cao nhưng thiếu sự chắc chắn.

Kết quả hoạt động trong 9 tháng đầu năm nay cũng chứng minh niềm tin của nhà đầu tư đối với TCBS nói riêng và đối với một môi trường đầu tư chuyên nghiệp, lành mạnh của trái phiếu doanh nghiệp. Doanh thu kinh doanh nguồn vốn và phân phối trái phiếu quý 3/2023 tăng trưởng ấn tượng 134% so với quý liền trước và 118% so với cùng kỳ năm ngoái. TCBS vẫn đang giữ vững thị phần số 1 về tư vấn phát hành trên thị trường với 61% (không bao gồm
trái phiếu do các ngân hàng phát hành).