Thanh toán bằng mã QR trên điện thoại thông minh đang phát triển nhanh chóng ở Đông Nam Á (ASEAN), các quốc gia như Malaysia và Campuchia dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng giao dịch.
Tại Campuchia, theo ngân hàng trung ương, thanh toán QR đã tăng 29% vào năm 2023, lên khoảng 601 triệu giao dịch, tăng gấp 10 lần chỉ trong 3 năm.
Tháng trước, Ngân hàng Quốc gia Campuchia đã khánh thành hệ thống thanh toán di động Bakong Tourists, cho phép du khách thực hiện giao dịch không dùng tiền mặt và khuyến khích sử dụng đồng Riel Campuchia.
Bakong Tourists xây dựng trên hệ thống thanh toán kỹ thuật số Bakong, được triển khai vào năm 2020 và được biết đến rộng rãi như một loại tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC). Các khoản thanh toán Bakong được thực hiện bằng mã QR thống nhất cho hoạt động bán lẻ ở Campuchia- mã KHQR.
Tại lễ ra mắt Bakong Tourists ở Siem Reap, Thống đốc Chea Serey cho biết: "Đối với các khoản thanh toán KHQR, chúng tôi có tới 3,3 triệu địa điểm thanh toán trên toàn quốc. Tại Phnom Penh và Siem Reap, cả những người bán hàng rong và nhỏ lẻ cũng chấp nhận mã QR".
Tại Malaysia, Payments Network Malaysia (PayNet) đã triển khai DuitNow QR vào năm 2019 và nhanh chóng trở thành nền tảng phổ biến của hệ sinh thái thanh toán số. Theo Ngân hàng Negara Malaysia, trong 6 tháng đầu năm nay đã có 1,5 tỷ giao dịch, tổng cộng là 1,37 tỷ ringgit (320 triệu USD) - tăng lần lượt 64% và 37% so với cùng kỳ năm trước.
DuitNow QR liên kết với các hệ thống thanh toán ở các quốc gia ASEAN khác, giúp giao dịch thuận lợi hơn cho khách hàng. Ví dụ, người dùng Malaysia có thể quét mã QR từ QRIS của Indonesia, NETS của Singapore, PromptPay của Thái Lan hoặc Alipay của Trung Quốc để thanh toán ở nước ngoài và du khách quốc tế đến Malaysia cũng có thể quét mã QR DuitNow tại đó.
"Chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với các đối tác khu vực để tăng cường khả năng nhận diện của mình bằng cách tiếp tục xây dựng nhiều kênh xuyên biên giới hơn để tương tác mã QR", ông Farhan Ahmad, Giám đốc Điều hành của PayNet, cho biết. "Chúng tôi cũng tập trung vào những người buôn bán nhỏ lẻ và khách du lịch. PayNet hướng đến mục tiêu trở thành giải pháp an toàn nhất và tốt nhất để tiến hành hoạt động thương mại".
Ở Đông Nam Á, Singapore đã sớm áp dụng các hình thức thanh toán kỹ thuật số. Ra mắt vào năm 2017, PayNow của quốc gia này đã trở thành cơ sở hạ tầng thiết yếu, cho phép chuyển tiền theo thời gian thực 24/7. Hệ thống đã xử lý 437 triệu giao dịch, với tổng giá trị là 157 tỷ đô la Singapore (120 tỷ USD) vào năm 2023, tăng 41% và 28% so với 1 năm trước đó, theo Hiệp hội Ngân hàng Singapore.
Vào tháng 4/2021, PayNow đã liên kết với PromptPay của Thái Lan, cho phép khách hàng bán lẻ của các ngân hàng từ 2 quốc gia gửi tiền qua biên giới một cách an toàn. Đây là lần đầu tiên trên thế giới, các hệ thống thanh toán tức thời có cùng tính năng được liên kết quốc tế.
PayNow đã trở thành cơ sở hạ tầng cho các công ty khởi nghiệp và dịch vụ tài chính mới nổi, với tổng cộng 27 ngân hàng truyền thống và công ty Fintech tham gia, bao gồm cả Grab.
Vào tháng 3/2024, Wise - công ty chuyển tiền và thanh toán hàng đầu có trụ sở tại Anh, đã kết nối với mạng lưới PayNow để người dùng có thể thực hiện thanh toán QR trực tiếp thông qua ứng dụng của mình. Ông Shrawan Saraogi - Giám đốc mở rộng khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Wise - cho biết, mạng lưới này cho phép du khách thanh toán tại những nơi không chấp nhận thẻ tín dụng như chợ bán hàng rong và các doanh nghiệp nhỏ.
"Đặc biệt là ở Đông Nam Á, có nhưng nơi QR là phương thức thanh toán phổ biến", ông Saraogi cho biết. "Chúng tôi đang tích cực làm việc để đảm bảo cung cấp đầy đủ sản phẩm, dịch vụ có sẵn trên các thị trường này".
Trong khi đó, Ngân hàng Thái Lan đã mở rộng phạm vi hoạt động của PromptPay sang các nước ASEAN khác. Các mối liên kết cũng đang được hình thành ngoài ASEAN, với các quốc gia có mối quan hệ kinh tế chặt chẽ với Thái Lan, đặc biệt là những nước cung cấp lượng lớn lao động nhập cư và khách du lịch.
Năm 2023, các giao dịch PromptPay tăng vọt lên mức cao kỷ lục là 77,2 triệu, tăng 2,9 triệu so với năm trước và đạt trung bình 129 tỷ baht (3,8 tỷ USD) mỗi ngày.
Indonesia và Việt Nam cũng chứng kiến sự gia tăng trong thanh toán QR. Theo Ngân hàng Trung ương Indonesia, trong quý IV/22023, các giao dịch bằng mã QR thống nhất của ngân hàng này - mã QRIS - đã tăng trưởng 226% so với cùng kỳ năm ngoái, với số lượng người dùng và đơn vị chấp nhận lần lượt là 50 triệu và 32 triệu người.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố, trong 6 tháng đầu năm 2024, giao dịch QR tăng 104,23% về số lượng và 99,57% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023.
Tại Philippines, các giao dịch thanh toán kỹ thuật số đạt 2,6 tỷ vào năm 2023, tăng 28,1% so với năm trước, theo ngân hàng trung ương của nước này. Các giao dịch QR thông qua mã thống nhất của nước này - mã QR Ph - đạt 73,8 triệu vào năm 2023, tăng 17,2 lần so với năm 2022.