Sàn thương mại điện tử nộp thuế cho người bán là đi ngược với thông lệ quốc tế

Quy định như tại khoản 4a Điều 98 theo Dự thảo là rất gượng ép, phá vỡ cấu trúc của Luật

Theo VECOM, nội dung sửa đổi, bổ sung khoản 4 Điều 42 Luật Quản lý Thuế quy định các sàn TMĐT có trách nhiệm khai thuế thay, nộp thuế thay cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT. Trong khi đó, nội dung bổ sung khoản 4a Điều 98 Luật Quản lý Thuế quy định các sàn TMĐT và các tổ chức cung cấp dịch vụ logistics hỗ trợ hoạt động TMĐT có trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin của thương nhân kinh doanh trên sàn TMĐT hoặc sử dụng dịch vụ vận chuyển của các tổ chức logistics.

VECOM cho biết, không đồng tình và đề xuất loại bỏ 2 điều khoản nói trên. Lý giải điều này, VECOM khẳng định các quy định trên trái với quy định pháp luật hiện hành và thông lệ quốc tế.

"Quyền và nghĩa vụ kê khai, nộp thuế của từng chủ thể là vấn đề cơ bản, cốt lõi, đối với từng sắc thuế cần phải được quy định ở các luật thuế chuyên ngành tương ứng, không thể quy định về việc kê khai, nộp thay mọi loại thuế của đối tượng nộp thuế cho một chủ thể khác như quy định tại điều khoản dự thảo sửa đổi khoản 4 Điều 42" VECOM kiến nghị.

Cụ thể, VECOM cho rằng quy định tại Dự thảo có những mâu thuẫn với cả Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật Thuế Giá trị Gia tăng.

Phân tích cụ thể, VECOM cho rằng, quy định tại Nghị định 52/2013/NĐ-CP của Chính phủ, sàn TMĐT là “website/ứng dụng thương mại điện tử cho phép các thương nhân, tổ chức, cá nhân không phải chủ sở hữu website có thể tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình mua bán hàng hóa, dịch vụ trên đó”. Khoản 4 Điều 42 trái với Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN), do sàn TMĐT không phải đối tượng thuộc 5 trường hợp tổ chức, cá nhân chi trả thu nhập cho cá nhân quy định tại Điều 11, Điều 12, Điều 15, Điều 16, Điều 17 của Luật Thuế TNCN.

"Do đó, việc buộc trách nhiệm cho các sàn TMĐT phải kê khai thay, nộp thuế thay cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT (sau đây gọi chung là “người bán”) là không phù hợp với quy định tại Điều 24 Luật Thuế TNCN. Việc nộp thuế của tổ chức chi trả thu nhập phải dựa trên cơ sở khấu trừ thu nhập mà họ chi trả cho đối tượng nộp thuế, khác hoàn toàn về bản chất với việc kê khai thay, nộp thuế thay", VECOM khẳng định.

Cùng với đó, VECOM cũng nêu rõ, Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) quy định rõ người nộp thuế GTGT là tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế giá trị gia tăng và tổ chức, cá nhân nhập khẩu hàng hóa chịu thuế giá trị gia tăng (Điều 4 Luật Thuế GTGT). Ngoài ra, Luật Thuế GTGT chưa cho phép áp dụng cơ chế khấu trừ, quyết toán, hoàn thuế GTGT đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

"Như vậy, quy định tại khoản 4 Điều 42 mâu thuẫn với Luật Thuế GTGT và không khả thi, đặc biệt sẽ dẫn đến thiệt thòi cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong trường hợp nộp thừa thuế. Chúng tôi ủng hộ nguyên tắc người kinh doanh phải nộp thuế, tuy nhiên, nếu không có nghiên cứu cụ thể và thấu đáo, quy định này có thể tạo ra những bất bình đẳng và gánh nặng cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, vốn là những đối tượng yếu thế và dễ tổn thương trong nền kinh tế", VECOM nói thêm.

Khẳng định việc bổ sung quy định như tại khoản 4a Điều 98 theo Dự thảo là rất gượng ép, không đảm bảo kỹ thuật lập pháp, phá vỡ cấu trúc của Luật, VECOM chỉ ra khoản 4a Điều 98 của Dự thảo hiện đang lặp lại quy định tại Nghị định 91 và không tuân thủ quy định tại khoản 2, Điều 8 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Dẫn chứng từ các quốc gia trong khu vực và thế giới, VECOM nhấn mạnh, việc yêu cầu các sàn TMĐT kê khai thay, nộp thay thuế TNCN cho người bán là chưa có tiền lệ ở các nước trong khu vực, cũng như trên toàn thế giới.

"Các quốc gia trong khu vực (Thái Lan, Indonesia, Singapore, Malaysia, Philippines), hay các nước như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Đài Loan đều không có quy định yêu cầu các sàn TMĐT phải kê khai thay, nộp thuế thay (đặc biệt là thuế TNCN) cho người bán. Người bán tự chịu trách nhiệm đối với các nghĩa vụ về thuế của mình. Do đó, khoản 4 Điều 42 như Dự thảo đang đi ngược với thông lệ quốc tế", VECOM nói.

Tạo ra nhiều gánh nặng và chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp

Không chỉ trái với quy định pháp luật hiện hành và thông lệ quốc tế, VECOM còn cho rằng, quy trình soạn thảo các quy định trên không phù hợp với chỉ đạo và tinh thần tại Nghị quyết số 93/NQ-CP của Chính phủ và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; đồng thời, không phù hợp với thực tế và tạo ra nhiều gánh nặng và chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, đi ngược với tinh thần thúc đẩy phát triển kinh tế số của Đảng và Nhà nước.

Cụ thể, tại bản kiến nghị Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội cùng các Ủy ban, cơ quan liên quan, VECOM nhận định, việc khai thuế thay, nộp thuế thay là một vấn đề rất phức tạp, nặng tính chuyên môn và có tầm ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều nhóm đối tượng khác nhau trong xã hội. Do đó, việc sửa khoản 4 Điều 42 và khoản 4a Điều 98 Luật Quản lý thuế như tại dự thảo đang đi ngược lại tinh thần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của Nghị quyết 93/NQ-CP, và không nên được bao gồm trong lần sửa đổi Luật Quản lý thuế này.

Bày tỏ "hết sức quan ngại" về việc tuân thủ Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong quá trình soạn thảo, lấy ý kiến đối với Dự thảo Luật, VECOM cho biết, đối tượng chịu tác động trực tiếp của quy định là các sàn TMĐT hay các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT thì lại chưa được lấy ý kiến chính thức, do vậy các đối tượng chịu tác động trực tiếp đã không có cơ hội để góp ý đối với các quy định này.

Từ đó, VECOM kiến nghị, việc sửa đổi, bổ sung các điều khoản nêu trên của Luật Quản lý thuế không nên được bao gồm trong lần sửa đổi Luật Quản lý thuế này, bởi cần đánh giá một cách nghiêm túc, kỹ càng tác động của việc sửa đổi khoản 4 Điều 42 và bổ sung khoản 4a Điều 98 của Luật Quản lý thuế để đảm bảo quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của tất cả các bên.

VECOM cũng cho hay, về bản chất, việc kê khai thay, nộp thuế thay là vấn đề nằm ngoài chuyên môn, lĩnh vực hoạt động chính của các sàn TMĐT nên sẽ tạo cho các sàn TMĐT gánh nặng rất lớn trong việc đầu tư và vận hành.

"Trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đang nỗ lực thúc đẩy phát triển kinh tế số và coi TMĐT như một trong những động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số, việc ban hành những quy định gây khó khăn, nặng nề về vận hành đối với các sàn TMĐT, buộc cho họ những trách nhiệm không phải của mình (kê khai, nộp thuế thay) như trong Dự thảo Luật sẽ làm doanh nghiệp và các nhà đầu tư bất an, đẩy lùi sự phát triển, đi ngược lại với chủ trương, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước", VECOM nêu thêm.