Thành phố thông minh cần góc nhìn trong nước và hợp tác quốc tế

Phạm Hồng Phong*| 15/05/2021 08:30

Theo dõi Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ trên

(thitruongtaichinhtiente.vn) - Sự gia tăng phát triển những sáng tạo công nghệ số khắp Đông Nam Á nhằm đối phó với đại dịch COVID-19 là minh chứng cho cam kết không ngừng của khu vực trong việc xây dựng một loạt cơ sở hạ tầng và ứng dụng “thông minh”.

Tại Việt Nam, trong nỗ lực chống lại COVID-19, thành phố Hà Nội đã phát triển ứng dụng di động Hanoi SmartCity để tìm kiếm các cá nhân có tiếp xúc gần với người sau đó được xét nghiệm dương tính với COVID-19. Còn trên phạm vi quốc gia, ứng dụng di động Bluezone được chính phủ phát triển vẫn đang được triển khai mạnh mẽ nhằm giúp người dân theo dõi sức khỏe, nguy cơ lây nhiễm bệnh dịch và hỗ trợ điều trị khi cần thiết. Việc ra mắt ứng dụng Bluezone được coi là dấu mốc khởi đầu cho quá trình chuyển đổi số của ngành y tế và là một bước tiến trên con đường hiện thực hóa mục tiêu đưa đất nước trở thành quốc gia thông minh.

Đại dịch đã dạy chúng ta rằng không có giải pháp nào là đơn giản, nhưng chúng ta có thể cùng nhau vượt qua.

Mạng lưới các thành phố thông minh ASEAN đóng vai trò là một nền tảng quan trọng, nơi các thành phố lớn từ 10 quốc gia thành viên ASEAN học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau trong cách thức hợp tác với các đối tác toàn cầu để áp dụng công nghệ thông minh, thúc đẩy mục tiêu chung về phát triển đô thị bền vững.

Việt Nam hiện có 3 thành phố là Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng đã tham gia Mạng lưới các thành phố thông minh ASEAN từ năm 2018 và gần 40 địa phương đang triển khai mô hình thành phố thông minh.

Hợp tác đưa ra những quyết định tốt hơn, nhanh hơn

Quan hệ hợp tác với các nhà cung cấp đóng một vai trò quan trọng trong việc đưa các công nghệ mới vào khu vực công. Văn phòng Chính phủ Việt Nam đã ra mắt Nền tảng trao đổi tài liệu điện tử quốc gia, một bước đi hướng tới xây dựng nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu số quốc gia. Các bộ, ngành địa phương đang tiến hành hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đăng ký doanh nghiệp, đất đai quốc gia, hộ khẩu điện tử và dữ liệu chuyên ngành. Tới năm 2025, các cơ sở dữ liệu này sẽ được kết nối với Nền tảng trao đổi tài liệu điện tử quốc gia với trọng tâm là tăng cường an ninh mạng.

Theo một nghiên cứu gần đây của tổ chức tư vấn ESI ThoughtLab, được tài trợ bởi Oracle và các đối tác khác, hầu hết các thành phố lớn trong khu vực đang đầu tư mạnh vào công nghệ đám mây và các dịch vụ công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo) dựa trên nền tảng đám mây.

Tuy nhiên, trong khi các cơ quan chính phủ nhận ra rằng các dịch vụ đám mây sẽ cho phép họ đổi mới ở quy mô nhanh hơn bao giờ hết, thì vẫn tồn tại những lo ngại về bảo mật, tuân thủ quy định và ngân sách. Đó có thể chính là lí do 83% các nhà lãnh đạo các thành phố ASEAN cho biết họ ưa chuộng phương thức tiếp cận đám mây lai (hybrid cloud) cho việc triển khai các dịch vụ thành phố thông minh. Các đám mây lai cho phép các thành phố lưu trữ phần lớn dữ liệu và khối lượng công việc trọng yếu tại chỗ (on-premise), tích hợp với phần công việc tổng hợp mở dành cho người dân trên nền tảng đám mây.

Trong khi đó, những dịch vụ đám mây với các tính năng tích hợp sẵn AI sẽ đưa công nghệ mới nổi này vượt ra khỏi các phòng nghiên cứu cũng như các tổ chức lớn với chuyên môn chuyên sâu để trở thành xu hướng chủ đạo của khu vực công.

Một trong những lĩnh vực mà trí thông minh nhân tạo có nhiều tiềm năng là việc giải toả áp lực ùn tắc giao thông, nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm môi trường cũng như sự phiền toái ở các thành phố lớn của Đông Nam Á như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Jakarta và Kuala Lumpur. Theo báo cáo của McKinsey, tắc nghẽn đường bộ hiện gây thiệt hại cho các nền kinh tế châu Á từ 2% đến 5% tổng sản phẩm quốc nội của họ mỗi năm, số tiền dự báo sẽ vượt 35 tỷ USD vào năm 2030.

Việt Nam đang tăng tốc xây dựng để hỗ trợ thiết lập các dự án đô thị thông minh kết hợp với những công nghệ tiên tiến hàng đầu nhằm nâng cao năng lực điều hành và quản lý kinh tế của cả nước. Hơn nữa, huy động công nghệ và chuyên môn của các công ty quốc tế và địa phương, các kế hoạch thành phố thông minh nhắm tới giải quyết các vấn đề xã hội mà người dân phải đối mặt, bao gồm: sức khỏe môi trường điển hình như chất lượng nước và không khí, cải thiện sức khỏe người dân, nâng cao an toàn và an ninh tiên tiến, giáo dục chất lượng cao, và phát triển cộng động.

Ứng dụng phương pháp tiếp cận “toàn thế giới”, xây dựng một hệ sinh thái cho các cơ hội

Mục tiêu chính của các sáng kiến kỹ thuật số công-tư và chia sẻ thông tin là nâng cao chất lượng và khả năng tiếp cận của các dịch vụ, và do đó cải thiện chất lượng cuộc sống của công dân.

Các cuộc đối thoại toàn cầu như cuộc họp thường niên của Diễn đàn Kinh tế Thế giới và Hội nghị Thượng đỉnh Các Thành phố Thế giới, hội tụ các nhà lãnh đạo thành phố và các chuyên gia trong ngành để cùng thảo luận về những thách thức đô thị cấp bách nhất, chia sẻ giải pháp và xây dựng các quan hệ đối tác mới.

Tóm lại, việc tận dụng sự đổi mới và tinh thần kinh doanh sẽ tăng cường năng lực của khu vực để tạo ra một hệ sinh thái các cơ hội cũng như chứng minh những gì có thể để phần còn lại của thế giới cùng học tập.

Trong khi cơ sở hạ tầng và dịch vụ kỹ thuật số phù hợp mang lại cho các đô thị thông minh khả năng cần thiết để giải quyết những thách thức quan trọng nhất và nắm bắt những cơ hội lớn nhất, điều quan trọng không kém là xây dựng một hệ sinh thái gồm các đối tác đáng tin cậy để phát triển và thúc đẩy các giải pháp bền vững đó.

* Tác giả bài viết là Tổng Giám đốc Điều hành, Oracle Việt Nam