Tính đến ngày 15/6, trên toàn thế giới có 101 lượt tăng lãi suất. Đi ngược xu hướng này, sau các lần hạ lãi suất điều hành liên tiếp vừa qua, lãi suất tại Việt Nam đã trở về mức trước đại dịch COVID-19. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng là một trong số ít các NHTW trên thế giới giảm lãi suất.
Đồng tình với báo cáo đánh giá tình hình kinh tế xã hội do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư trình bày tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc Chính phủ với các địa phương và phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6/2023 tổ chức ngày 4/7, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho rằng, báo cáo đã cho thấy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt và rất sát sao, đã chỉ ra những diễn biến tích cực, những khó khăn, tồn tại để đề ra các nhiệm vụ, giải pháp điều hành trong nửa cuối năm.
Từ góc độ điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) và hoạt động ngân hàng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, tăng trưởng kinh tế thế giới vẫn ảm đạm, sản xuất kinh doanh vẫn gặp nhiều khó khăn và suy giảm, các NHTW trên thế giới vẫn kiên định xu hướng tiếp tục thắt CSTT trong bối cảnh lạm phát cao, đời sống người dân khó khăn (tại một số diễn đàn, lãnh đạo một số tổ chức tài chính lớn vẫn kêu gọi cần tiếp tục thặt chặt, tăng lãi suất; Fed phát đi thông điệp tiếp tục tăng lãi suất…). Những diễn biến này cho thấy, việc cải thiện cầu nước ngoài về hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam có thể chưa sớm cải thiện và cần thêm thời gian.
Báo cáo của Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) tại hội nghị cho thấy, lao động sụt giảm chủ yếu ở khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và vùng Đông Nam Bộ - những khu vực phục vụ xuất khẩu rất nhiều, cho thấy động lực từ xuất khẩu vẫn đang suy giảm.
Trong bối cảnh đó, kinh tế trong nước có một số diễn biến tích cực như: Ngành xây dựng tăng rất mạnh, ở mức 7,05% trong quý II/2023, gấp gần 4 lần so với mức 1,88% trong quý I/2023. Đặc biệt về thương mại và dịch vụ duy trì mức tăng 6%, nhờ chuyển sang khai thác thị trường nội địa và mở cửa du lịch là động lực quan trọng góp phần cho tăng trưởng kinh tế cải thiện trong quý II/2023 (thương mại và dịch vụ chiếm khoảng 65% GDP).
Về lạm phát, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng lưu ý, lạm phát chung giảm khá mạnh nhưng lạm phát cơ bản giảm chậm hơn. Lạm phát cơ bản bình quân 6 tháng ở mức 4,74% và đây là vấn đề cần tiếp tục theo dõi.
Nhìn lại nửa đầu năm, Thống đốc cho biết, NHNN đã theo dõi sát diễn biến, tình hình kinh tế vĩ mô và bám sát chỉ đạo của Chính phủ để điều hành linh hoạt, duy trì thanh khoản tốt để sẵn sàng nguồn vốn cho các tổ chức tín dụng (TCTD) cấp tín dụng.
“Đến ngày 27/6, tín dụng tăng 4,03% và tăng 9,08% so với cùng kỳ”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết.
Đáng chú ý, về cơ cấu tín dụng, tín dụng vào kinh doanh bất động sản (BĐS) trong 5 tháng đầu năm 2023 tăng 14%, cho thấy những giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các thị trường vừa qua cũng đã bắt đầu phát huy tác dụng. Tuy nhiên, tín dụng cho tiêu dùng BĐS trong 5 tháng lại giảm 1,32%, trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng tới 15%. Như vậy cho thấy tới thời điểm hiện tại, nhà đầu tư BĐS là cá nhân và người mua nhà để tiêu dùng vẫn chưa sẵn sàng đầu tư nên tín dụng còn đang thấp
Bởi vậy, Thống đốc cho rằng, việc tháo gỡ các khó khăn pháp lý, điều chỉnh giá nhà, giá BĐS cũng là một trong những giải pháp để có thể thúc đẩy cầu tiêu dùng và đầu tư trong lĩnh vực BĐS.
Bên cạnh đó, sau các lần hạ lãi suất điều hành liên tiếp vừa qua, lãi suất đã trở về mức trước đại dịch COVID-19. NHNN cũng là một trong số ít các NHTW trên thế giới giảm lãi suất trong bối cảnh các nước vẫn giữ lãi suất ở mức cao (đến ngày 15/6, trên toàn thế giới có 101 lượt tăng lãi suất).
Cùng với đó, hiện NHNN đang chỉ đạo các TCTD rà soát thủ tục, hồ sơ để tăng khả năng tiếp cận tín dụng.
“Về cơ cấu thời hạn trả nợ, đến nay đã thực hiện cơ cấu cho vay cho 2.800 khách hàng và hiện các TCTD đang tiếp tục triển khai. Hiện nay, NHNN đang xem xét và sớm thông báo tăng trưởng tín dụng trong thời gian tới theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ”, Thống đốc thông tin.
Về gói cho vay cho nhà ở xã hội 120.000 tỷ đồng, Thống đốc cho biết, NHNN đã nhận được 3 công văn công bố 15 dự án của các tỉnh Bắc Giang, Trà Vinh và Tây Ninh. Trong đó có 5 dự án đã được cấp phép xây dựng. Ngoài ra, có 3 địa phương là Bình Định, Phú Thọ và Bà Rịa đã công bố 9 dự án. Các địa phương cấp phép xây dựng các dự án cũng sẵn sàng được các TCTD cho vay. Đến nay đã có một số ngân hàng như BIDV, Argibank đã bắt đầu cho vay trong gói tín dụng này.
Các công việc khác như tái cơ cấu ngân hàng, thúc đẩy chuyển đổi số… NHNN đang tiếp tục thực hiện theo kế hoạch và theo chỉ đạo của Chính phủ.
“Qua phân tích đánh giá thấy được tăng trưởng kinh tế quý II/2023 cải thiện, đóng góp của của khu vực thương mại và dịch vụ là quan trọng, cho thấy việc khai thác cầu nội địa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong điều kiện cầu nước ngoài đang yếu là hướng đi đúng. Trong trung và dài hạn, để tăng cường tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế như Nghị quyết Đại hội Đảng đề ra, cần tiếp tục tập trung khai thác động lực này”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng đề nghị.
Đối với vấn đề tăng tiếp cận tín dụng, Thống đốc cho biết, đây đang là vấn đề được quan tâm. Do đó, về phía điều hành, NHNN đã và sẽ tiếp tục điều hành linh hoạt chính sách tín dụng, chỉ đạo các TCTD thực hiện các giải pháp để tăng tiếp cận tín dụng cho người dân và doanh nghiệp.
Tuy nhiên, nếu chỉ có sự nỗ lực từ ngành Ngân hàng là chưa đủ. Do đó, Thống đốc đề nghị cần có thêm các giải pháp từ phía các cơ quan, bộ, ngành khác như: Giải quyết đầu ra cho doanh nghiệp thông qua xúc tiến thương mại; khai thác thị trường trong nước; cải thiện về điều kiện tiếp cận tín dụng thông qua bảo lãnh cho các DNNVV; thúc đẩy đầu tư công để có sự lan tỏa đến hoạt động sản xuất, kinh doanh khác. Với thị trường BĐS, cần giải quyết vấn đề pháp lý, đồng thời các doanh nghiệp BĐS cần điều chỉnh giá của BĐS.
Tại phiên họp của Chính phủ, NHNN cũng lắng nghe ý kiến của một số địa phương như Bắc Giang và Cà Mau cho biết doanh nghiệp khó tiếp cận vốn. Thống đốc mong muốn lãnh đạo các địa phương chỉ đạo các sở, ban, ngành cho biết cụ thể các doanh nghiệp nào không vay được vốn, không vay được vốn ở ngân hàng nào?. Thống đốc cũng cho biết, NHNN sẽ chỉ đạo Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh tổ chức họp hội nghị kết nối Ngân hàng – Doanh nghiệp, qua đó xác định rõ nguyên nhân và giải pháp tháo gỡ cho doanh nghiệp.