Các ngân hàng trung ương toàn cầu đang tích trữ vàng hơn bao giờ hết khi họ tìm cách giảm “sự tập trung quá mức” vào dự trữ bằng đồng USD.
Theo State Street Global Advisors – công ty quản lý tài sản lớn thứ 4 thế giới, các ngân hàng trung ương toàn cầu đã nắm giữ số lượng vàng kỷ lục kể từ đầu năm 2022 - một xu hướng sẽ tiếp tục khi các quốc gia tìm cách thoát khỏi tình trạng "tập trung quá mức" dự trữ bằng đồng USD.
Nhà quản lý tài sản lớn thứ tư thế giới này cho biết trong một báo cáo gần đây rằng các cơ quan tiền tệ trên khắp các quốc gia đã mua ròng 387 tấn vàng trong nửa đầu năm 2023, sau khi mua 1.083 tấn - số lượng chưa từng có trong cả năm ngoái.
Theo công ty, ngoài việc đa dạng hóa dự trữ, xu hướng này còn được thúc đẩy bởi mong muốn của các ngân hàng trung ương trong việc củng cố bảng cân đối kế toán và tăng tính thanh khoản mà không gây thêm rủi ro tín dụng.
“Những lý do thúc đẩy việc mua vàng của ngân hàng trung ương – để đa dạng hóa dự trữ, cải thiện bảng cân đối kế toán và tăng thanh khoản từ một tài sản không có rủi ro tín dụng – có thể sẽ không thay đổi do rủi ro kinh tế và địa chính trị ngày nay đang gia tăng”, Maxwell Gold, người đứng đầu bộ phận chiến lược vàng tại State Street đã viết trong ghi chú.
Ông nói thêm: “Vì vậy, khi nhìn về phía trước, chúng tôi kỳ vọng các ngân hàng trung ương sẽ tiếp tục đóng vai trò là người mua ròng đối với vàng”.
Chống đô la hóa
Xu hướng này dường như là một phần của phong trào quốc tế - được gọi là phi đô la hóa - nhằm giảm sự phụ thuộc vào đồng USD trong thương mại và đầu tư, sau khi Mỹ tận dụng ưu thế của đồng bạc xanh để áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với một số quốc gia. Có thể thấy rõ điều này qua động thái của nhóm các quốc gia BRICS cân nhắc triển vọng về một loại tiền tệ chung.
Vị chuyên gia này viết: “Trong những năm gần đây, hệ thống thanh toán của Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (SWIFT) đã được sử dụng để áp đặt các lệnh trừng phạt đối với cả Iran (năm 2015) và đối với Nga (năm 2022) – một chiến thuật mà một số người mô tả là “vũ khí hóa”.
Ông nói thêm: “Nếu một chính phủ coi các biện pháp trừng phạt quốc tế là mối đe dọa thực sự, thì việc chuyển từ tài sản bằng USD sang một đồng tiền ẩn danh như vàng sẽ trở nên cực kỳ hấp dẫn, đặc biệt là trong các kịch bản bị trừng phạt đa phương bởi một số quốc gia có đồng tiền dự trữ”.
Mua vàng chỉ là một khía cạnh của quá trình phi đô la hóa - một số quốc gia cũng đang tìm cách nâng cao vai trò của đồng tiền của mình trong các giao dịch xuyên biên giới. Trung Quốc và Ấn Độ đã bắt đầu sử dụng đồng tiền của mình trong các thoả thuận thương mại, trong khi Indonesia gần đây đã thành lập Lực lượng đặc nhiệm quốc gia để mở rộng việc sử dụng các giao dịch bằng đồng nội tệ với các nước đối tác.
Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết trong một bài phát biểu dưới hình thức video tại hội nghị thượng đỉnh BRICS hồi tháng 8 rằng phi đô la hóa là một "quá trình không thể đảo ngược" và đang đạt được động lực.
Trong khi một số chuyên gia coi các nỗ lực chống đồng bạc xanh là mối đe dọa ngày càng tăng đối với đồng tiền của Mỹ, thì những người khác lại coi phong trào này là không có ý nghĩa gì.