Các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đang đánh giá xem việc ông Donald Trump trở lại cương vị tổng thống Mỹ ảnh hưởng như thế nào đến các quyết định về chính sách tiền tệ.
Ông Trump đã hứa áp thuế đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ sẽ đảo lộn thương mại toàn cầu, cắt giảm thuế sẽ làm tình hình ngân sách liên bang căng hơn và việc trục xuất để siết nhập cư có thể thu hẹp nguồn lao động giá rẻ.
Những chính sách này đưa ra 2 rủi ro chính: Tăng trưởng kinh tế trên toàn thế giới chậm hơn và lạm phát trong nước nhanh hơn sẽ khiến sự sẵn sàng của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) trong việc giảm lãi suất ít hơn. Kết quả cuối cùng có thể là đồng đô la mạnh hơn và làm giảm khả năng các quốc gia đang phát triển có thể nới lỏng các điều kiện tiền tệ của chính mình.
“Nếu một khu vực pháp lý quan trọng như Mỹ áp đặt mức thuế 60% đối với bất kỳ khu vực pháp lý quan trọng nào khác - hãy nói về Trung Quốc - tôi có thể đảm bảo rằng những tác động trực tiếp, gián tiếp và những sai lệch trong thương mại sẽ rất lớn,” Phó Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu Luis de Guindos nói.
Tại châu Âu, Goldman Sachs đã dự đoán ECB sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất với lý do tăng trưởng kinh tế sẽ yếu hơn, là hệ quả của các chính sách của ông Trump. Đối mặt với mức thuế khổng lồ, Trung Quốc cũng được dự đoán có thể nới lỏng chính sách tiền tệ nhiều hơn dự kiến. Tuy nhiên, không phải tất cả các khu vực đều như vậy. Các thị trường mới nổi, mong muốn hỗ trợ đồng tiền của mình, có thể trở nên “diều hâu” hơn.
Các quan chức tiền tệ đã có cái nhìn sơ bộ nhanh về những gì có thể xảy ra trước kết quả bầu cử. Đồng đô la đạt mức tăng lớn nhất so với các loại tiền tệ chủ chốt kể từ năm 2020, trong khi lãi suất trái phiếu kho bạc tăng vọt khiến một số cơ quan chức năng ở châu Á cam kết thực hiện các biện pháp để bảo vệ đồng tiền của mình.
Khi ông Trump gần giành chiến thắng, Thống đốc Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI), ông Shaktikanta Das tỏ ra lạc quan khi nói với các quan khách tại một sự kiện ở Mumbai rằng đất nước của ông “ở vị trí tốt” và “rất kiên cường” để đối phó với những tác động lan tỏa của bầu cử và các vấn đề toàn cầu khác.
Mặc dù vậy, theo Kunal Sodhani, một nhà giao dịch tại Ngân hàng Shinhan Ấn Độ, việc đồng Rupee tăng giá mạnh sau đó lại trở về trạng thái tương đối bình ổn cho thấy RBI đã vào cuộc để bảo vệ đồng tiền quốc gia.
Câu chuyện cũng tương tự ở Trung Quốc, nơi luôn nằm trong tầm ngắm của ông Trump về thuế quan. Theo các nhà giao dịch giấu tên, các ngân hàng quốc doanh đã bán đô la để hỗ trợ đồng Nhân dân tệ, đồng Nhân dân tệ đã suy yếu hơn 1%.
“Chiến thắng bầu cử của ông Trump có thể báo trước sự gia tăng thuế quan trên diện rộng đối với nền kinh tế toàn cầu: ông ấy đe dọa sẽ tăng thuế lên 60% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và 20% đối với phần còn lại của thế giới. Điều đó sẽ đưa mức thuế trung bình của Mỹ lên trên 20%, một mức chưa từng thấy kể từ đầu thế kỷ 20. Các đối tác thân cận nhất của Mỹ, Mexico và Canada, sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Đối với hầu hết các quốc gia khác, một cú sốc tương đối nhỏ đối với GDP sẽ che giấu sự thay đổi lớn trong dòng chảy thương mại ra khỏi Mỹ”.
Theo Alicia Garcia-Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực Châu Á Thái Bình Dương tại Natixis, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc có thể phải nới lỏng chính sách nhanh hơn – có khả năng làm giảm giá đồng Nhân dân tệ. Nhưng các ngân hàng trung ương lân cận có thể ít muốn làm như vậy hơn nếu FED chậm rãi hơn trong chiến dịch của chính mình.
Ông Garcia-Herrero cho biết: “Thị trường Mỹ có thể đang vui vẻ, nhưng các nền kinh tế trên khắp châu Á có thể là kẻ thua cuộc lớn”. “Các chính sách của ông Trump có nghĩa là sẽ có ít dư địa để cắt giảm lãi suất hơn nữa khi mà các ngân hàng trung ương đang cần điều đó nhất.”
Những chấn động trong cuộc bầu cử cũng được cảm nhận ở châu Âu - đặc biệt là ở phía đông, nơi lo ngại sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine sẽ giảm khi nước này cố gắng chống đỡ các lực lượng Nga. Lo ngại về mối quan hệ băng giá hơn giữa Washington và Brussels, các nhà giao dịch đã đẩy đồng Euro ngang bằng với đồng đô la.
Bóng tối của thuế quan có nguy cơ làm phức tạp thêm nhiệm vụ kiềm chế lạm phát mà không làm suy yếu tăng trưởng kinh tế. Trong khi Phó Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu cho biết kỳ vọng giá sẽ tăng nhanh hơn, vị Phó Chủ tịch này nhấn mạnh rằng chưa thể đưa ra kết luận nào trước khi có chính sách chính xác rõ ràng.
Ông nói: “Có hai nỗi lo sợ chính ở đây. Đầu tiên là thuế quan và chủ nghĩa bảo hộ có thể có tác động bất lợi đến tăng trưởng và lạm phát. Và đồng thời thâm hụt tài chính. Chúng ta đã thấy rõ phản ứng của thị trường trước thâm hụt tài chính ở Mỹ và Anh.”
Một quan chức cấp cao của FED cho biết, mức thuế lớn của Mỹ đối với Trung Quốc có thể có "tác động bất lợi" đối với Úc, mặc dù đồng đô la Úc cho đến nay vẫn chưa có phản ứng gì nhiều về thương mại đối với chiến thắng bầu cử của ông Donald Trump.
Trợ lý Thống đốc RBA Christopher Kent nói: “Về mặt thuế quan, chúng tôi không biết nó sẽ được áp dụng với mức độ lớn như thế nào và đối tượng nào”. “Mối lo ngại lớn nhất là mức thuế cao áp lên Trung Quốc, điều này có thể gây ảnh hưởng xấu đến chúng tôi”.
Ngân hàng trung ương Đài Loan (Trung Quốc) nhận thấy các chính sách của ông Trump tác động đến đồng Đài tệ, đồng nội tệ giảm mạnh nhất trong năm.
Eugene Tsai, người đứng đầu bộ phận ngoại hối của Ngân hàng trung ương Đài Loan cho biết trước kết quả bầu cử, Trump “sẽ gián tiếp ảnh hưởng đến đồng Đài tệ bằng cách gây ra sự tăng hoặc giảm của đồng đô la Mỹ và các nhà đầu tư nước ngoài mua bán cổ phiếu Đài Loan”.
Quả thực, thị trường tiền tệ toàn cầu tràn ngập nỗi lo về chính sách “nước Mỹ trên hết”. Đồng Peso của Mexico và đồng Rand của Nam Phi đều giảm giá.
Người phát ngôn của Ngân hàng Trung ương Malaysia cho biết, Ngân hàng Trung ương nước này đang theo dõi “chặt chẽ” các diễn biến toàn cầu bao gồm cuộc bỏ phiếu ở Mỹ và sẵn sàng kiểm soát sự biến động của thị trường cũng như đảm bảo các điều kiện theo trật tự.
Ngân hàng Indonesia cho biết sẵn sàng ổn định đồng Rupiah khỏi biến động quá mức sau khi giao dịch ở mức yếu nhất trong gần 3 tháng. Thống đốc Perry Warjiyo nói với Quốc hội nước này rằng chiến thắng của ông Trump có thể sẽ giữ cho đồng đô la mạnh và lợi suất trái phiếu kho bạc ở mức cao.