Công bố 10 sự kiện chứng khoán nổi bật năm 2023

1. Thủ tướng chỉ đạo quyết liệt triển khai các giải pháp nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK)

Công điện số 1360/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 13/12/2023 yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với NHNN Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan liên quan quyết liệt triển khai các nhiệm vụ, giải pháp cần thiết để nâng hạng TTCK Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi trong thời gian sớm nhất, nhằm thu hút vốn đầu tư nước ngoài, các quỹ đầu tư tổ chức. Nâng hạng TTCK là 1 trong 7 mục tiêu được Chính phủ đặt ra trong lộ trình tái cấu trúc, phát triển thị trường đến năm 2025.

2. Ra mắt hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ

Sau chỉ khoảng 9 tháng "chạy đua với thời gian" chuẩn bị, thị trường giao dịch thứ cấp trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ (TPDNRL) chính thức vận hành từ ngày 19/7/2023 tại Sở GDCK Hà Nội (HNX). Đây được xem là một dấu mốc quan trọng trong chặng đường phát triển thị trường TPDN tại Việt Nam theo hướng minh bạch, lành mạnh, bền vững hơn.

3. TTCK hưởng lợi nhờ lãi suất giảm

Từ tháng 3/2023, NHNN khởi động tiến trình giảm lãi suất, đi ngược lại xu hướng tăng lãi suất trên toàn thế giới. Chỉ trong 3 tháng có tới 4 lần thay đổi các mức lãi suất điều hành và trần lãi suất huy động. Hành động quyết liệt này khiến mặt bằng lãi suất VND giảm mạnh và TTCK xuất hiện sóng tăng kéo dài từ tháng 5 tới tháng 9 với mức tăng trưởng VN-Index tới hơn 20%...

4. Ngành chứng khoán làm sạch số liệu tài khoản

Tháng 11/2023 lần đầu tiên số liệu tài khoản đầu tư chứng khoán được ghi nhận sụt giảm đột ngột khi hơn 545.000 tài khoản bị xóa khỏi hệ thống và số bị xóa lớn gấp nhiều lần số tài khoản mở mới. Nguyên nhân là các công ty chứng khoán bắt đầu quá trình làm sạch số liệu tài khoản, đặc biệt xử lý các "di sản" từ thời kỳ đầu khi thị trường đón nhận các tài khoản mở trong giai đoạn cổ phần hóa bao gồm tài khoản của người lao động; tài khoản giao dịch trên thị trường OTC.

5. Doanh nghiệp Việt tìm đường lên sàn chứng khoán ngoại qua niêm yết cửa sau

Ngày 15/8/2023, cổ phiếu của Công ty Vinfast chính thức được giao dịch trên sàn Nasdaq Global Select Market (Mỹ), sau khi hoàn tất giao dịch hợp nhất kinh doanh với Black Spade Acquisition Co ngày 14/8/2023. Sự kiện này đánh dấu việc lần đầu tiên ghi nhận một doanh nghiệp Việt Nam thông qua niêm yết cửa sau trực tiếp lên sàn giao dịch chính thức tại Mỹ (sàn Nasdaq).

6. Vốn ngoại chảy ngược

Năm 2023 là năm thứ hai TTCK Việt Nam ghi nhận mức bán ròng kỷ lục của nhà đầu tư nước ngoài. Năm 2021, khối ngoại bán ròng khoảng 2,3 tỷ USD là mức cao nhất trong lịch sử thị trường. Tính đến cuối tháng 12/2023, tổng giá trị bán ròng toàn bộ 3 sàn là hơn 24.000 tỷ đồng, trong đó bán ròng trên sàn HoSE đạt hơn 25.700 tỷ đồng.

7. Thị trường TPDNRL hạ cánh mềm

Bong bóng nợ TPDNRL năm 2022 dẫn đến mối lo ngại về sự đổ vỡ dây chuyền của thị trường này trong năm 2023. Tuy nhiên với các quyết sách kịp thời và linh hoạt, là sự ra đời kịp thời của Nghị định 08/2023/NĐ-CP và Thông tư số 03/2023/TT-NHNN, thị trường TPDNRL được cho là đã "hạ cánh mềm" trong năm 2023.

8. Hủy niêm yết bắt buộc và vắng bóng doanh nghiệp niêm yết mới

Theo số liệu từ HoSE, trong năm 2023, sàn này chỉ niêm yết mới 5 cổ phiếu trong khi đó có 13 mã cổ phiếu bị hủy niêm yết bắt buộc với khối lượng 1,42 tỷ cổ phiếu. Sàn HNX chỉ có 4 cổ phiếu niêm yết mới trong khi hủy niêm yết tới 17 mã.

9. Mạnh tay hơn với các vi phạm hành chính trên TTCK

Theo số liệu từ cơ quan quản lý, tính từ đầu năm tới đầu tháng 12/2023 đã ban hành 409 quyết định xử phạt với tổng số tiền phạt khoảng gần 37 tỷ đồng. Đối với các vụ việc nổi cộm trên thị trường, có dấu hiệu tội phạm, cơ quan quản lý cũng đã chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an trong điều tra, xác minh, làm rõ, xử lý theo quy định pháp luật.

10. Phát hành cổ phiếu huy động vốn giảm mạnh

Đến cuối tháng 10/2023, huy động vốn thông qua chào bán cổ phiếu đạt 50.527 tỷ đồng. Năm 2022, giá trị vốn huy động qua phát hành cổ phiếu đạt 116.684 tỷ đồng, năm 2021 đạt 102.500 tỷ đồng. Ngoài ra trong năm 2023 chỉ có 3 thương vụ IPO, trong đó duy nhất 1 thương vụ thành công, tổng số lượng cổ phần đấu giá thành công đạt 120 triệu cổ phần, tương ứng với giá trị gần 2,6 nghìn tỷ đồng. Hoạt động chào bán cổ phiếu huy động vốn thấp một phần đến từ diễn biến thị trường kém tích cực trong năm 2023 và thanh khoản sụt giảm.