Đúng với dự đoán của thị trường, sau cuộc họp định kỳ tháng 7 diễn ra trong 2 ngày 25 - 26/7, Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đã nâng lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm lên phạm vi 5,25 – 5,5%, mức cao nhất trong vòng 22 năm qua.
Đợt nâng lãi suất lần này là đợt nâng lãi suất thứ 11 của FED trong lộ trình thắt chặt tiền tệ bắt đầu từ tháng 3/2022. Trước đó, họ quyết định giữ nguyên lãi suất trong tháng 6 để đánh giá tác động của các động thái thắt chặt tiền tệ tới nền kinh tế.
Ngoài quyết định nâng lãi suất đã được dự báo từ trước, thị trường tập trung tìm kiếm các tín hiệu của FED về lộ trình nâng lãi suất trong tương lai, liệu đây có thể là đợt nâng lãi suất cuối cùng trước khi các nhà hoạt động chính sách dừng lại xem xét mức độ ảnh hưởng của chính sách tiền tệ đến nền kinh tế hay chưa.
Dù các quan chức FED đã phát tín hiệu nâng lãi suất thêm 2 đợt tại cuộc họp tháng 6, nhưng giới đầu tư vẫn cho rằng sẽ không còn đợt nâng lãi suất nào nữa sau tháng 7.
Tuy nhiên, văn bản tuyên bố sau cuộc họp của Ủy ban thị trường mở liên bang (FOMC) chỉ đưa ra tín hiệu mơ hồ về các động thái trong tương lai.
“Ủy ban sẽ tiếp tục đánh giá các thông tin sắp tới và ý nghĩa của chúng đối với chính sách tiền tệ”, tuyên bố của FOMC viết, lặp lại những tuyên bố về cách tiếp cận phụ thuộc vào dữ liệu mà các quan chức FED đã đề cập tới trong các tuyên bố gần đây.
Tại cuộc họp báo sau quyết định nâng lãi suất lần này, Chủ tịch FED Jerome Powell lặp lại khẳng định, lạm phát đã hạ nhiệt phần nào kể từ giữa năm ngoái, nhưng để “đạt được mục tiêu 2%” thì vẫn còn một chặng đường dài phía trước. Tuy vậy, người đứng đầu ngân hàng trung ương để ngỏ khả năng giữ lãi suất ổn định tại cuộc họp tiếp theo của FED vào tháng 9.
“Tôi muốn nói rằng chắc chắn có khả năng chúng tôi sẽ nâng lãi suất một lần nữa vào cuộc họp tháng 9 nếu dữ liệu kinh tế được đảm bảo. Tuy nhiên, cũng hoàn toàn có khả năng chúng tôi chọn giữ lãi suất ổn định. Chúng tôi sẽ đưa ra những đánh giá cẩn thận trong từng cuộc họp”, Powell nói và nhấn mạnh thêm, FOMC sẽ đánh giá toàn bộ dữ liệu nhận được cũng như các tác động của các quyết sách đối với hoạt động kinh tế và tình hình lạm phát.
Quyết định nâng lãi suất trong cuộc họp lần này đã nhận được sự nhất trí hoàn toàn các thành viên FOMC.
Sự thay đổi đáng chú ý nhất trong tuyên bố của FOMC là việc nâng dự báo tăng trưởng kinh tế từ “khiêm tốn” (modest) lên “vừa phải” (moderate), bất chấp các kỳ vọng sẽ có ít nhất một đợt suy thoái nhẹ trong thời gian tới. Trong tuyên bố, các quan chức FED vẫn cho rằng lạm phát còn cao và tăng trưởng việc làm vẫn “mạnh mẽ”.
Joe Brusuelas, chuyên gia kinh tế trưởng tại RSM cho rằng, đã đến lúc FED cho nền kinh tế thời gian để hấp thụ tác động của các đợt nâng lãi suất trong suốt hơn một năm qua.
“Với mức nâng lãi suất mới nhất của FED là 0,25 điểm phần trăm cùng tình hình lạm phát được cải thiện, thị trường việc làm chặt chẽ và tăng trưởng kinh khiêm tốn, có đủ điều kiện để FED có thể kết thúc lộ trình tăng lãi suất một cách hiệu quả”, Brusuelas nói.
Diễn biến gần đây về lạm phát cho thấy các chính sách của FED đã có hiệu quả. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6 của Mỹ ghi nhận tăng 3%, giảm tốc rất nhiều so với con số 9,1% cách đây năm trước. Người tiêu dùng đang lạc quan hơn về xu hướng giá cả, với chỉ số tâm lý do Đại học Michigan khảo sát cho thấy kỳ vọng lạm phát ở mức 3,4% vào năm tới.
Tuy nhiên, CPI lõi, không bao gồm giá cả thực phẩm và năng lượng, vẫn còn ở mức cao 4,8%. Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE), công cụ đo lường lạm phát yêu thích của FED, ghi nhận tăng 3,8% trong tháng 5 và PCE lõi đạt 4,6%.
Tất cả con số dù đã giảm rất nhiều so với thời điểm đạt đỉnh vào năm ngoái song vẫn cao hơn mức mục tiêu 2% của FED.
Nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng cho thấy khả năng phục hồi đáng ngạc nhiên bất chấp việc tăng lãi suất. Theo FED chi nhánh Atlanta, tăng trưởng GDP quý II/2023 ước tính đạt 2,4%. Nhiều nhà kinh tế vẫn cho rằng sẽ có một cuộc suy thoái trong 12 tháng tới, nhưng những dự đoán đó cho đến nay đã được chứng minh là quá sớm để khẳng định
Ngoài ra, thị trường việc làm cũng đang vững chắc. Số lượng việc làm phi nông nghiệp đã tăng thêm gần 1,7 triệu việc làm trong năm 2023, trong khi tỷ lệ thất nghiệp ở mức 3,6% trong tháng 6/2023, tương đương mức 1 năm trước.
“Quan điểm của tôi luôn nhất quán. Chúng ta sẽ có thể đạt được mục tiêu về lạm phát mà không có bất kỳ sự suy thoái thực sự đáng kể dẫn đến mức độ mất việc làm cao”, Powell nói.
Cùng với quyết định nâng lãi suất, FOMC báo hiệu sẽ tiếp tục giảm số dư trên bảng cân đối kế toán bằng cách để trái phiếu đến hạn mà không tái đầu tư.