Khó khăn dần hiện hữu với hoạt động ngân hàng

Trong báo cáo chuyên đề về ngành Ngân hàng mang tên “Kết quả kinh doanh quý I/2023: Khó khăn dần hiện hữu” vừa được CTCK VNDirect công bố cho biết, tính đến cuối quý I/2023, tín dụng toàn ngành Ngân hàng chỉ tăng 2,1% so với đầu năm (thấp hơn đáng kể so với mức 5 - 6% các quý cùng kỳ trước).

Trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng chậm lại trong quý I/2023 đã ghi nhận các ngân hàng thương mại (NHTM) có tỷ trọng cho vay doanh nghiệp (KHDN) lớn có mức tăng trưởng tín dụng tốt hơn trung bình ngành (như: Techcombank, HDBank, VPBank, TPBank, MSB…).

Ngược lại, tín dụng tại các ngân hàng cho vay cá nhân (KHCN) ghi nhận giảm/chậm lại so với đầu năm (như: ACB, VIB, Sacombank…).

VNDirect cho rằng, nền kinh tế suy yếu đã ảnh hưởng lên thu nhập cũng như khả năng trả nợ của KHCN, theo đó làm giảm nhu cầu vay và các ngân hàng sẽ thận trọng hơn khi giải ngân cho nhóm này.

Bên cạnh việc cắt giảm chi tiêu, KHCN sẽ có xu hướng tăng “gửi tiết kiệm” trong môi trường lãi suất cao và kinh tế suy yếu (tiền gửi cá nhân tiếp tục đà tăng trưởng cho đến tháng 2/2023). Trong khi đó, tiền gửi KHDN tiếp tục sụt giảm đáng kể cùng thời điểm.

Dù thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng đã dồi dào trở lại, kênh tiền gửi khách hàng hiện vẫn chiếm phần lớn trong tổng huy động của các ngân hàng.

“Xu hướng nói trên sẽ có lợi cho thanh khoản của các ngân hàng có tỷ trọng tiền gửi lớn đến từ khoa học công nghệ và tỷ lệ dư nợ cho vay/vốn huy động (LDR) cao như Sacombank, ACB, Vietcombank…”, VNDirect nhận định.

Về lãi thu nhập cận biên (NIM), VNDirect cho biết, NIM của các ngân hàng đang giảm. Theo tính toán, NIM trung bình của 25 ngân hàng niêm yết giảm 18 điểm cơ bản trong quý I/2023 do các ngân hàng đã phải hi sinh một phần lợi nhuận để hỗ trợ khách hàng.

Hơn nữa, NIM của một số NHTM như: Techcombank, TPBank, VPBank, MB… giảm đáng kể do trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) và cho vay tiêu dùng đang khó khăn.

VNDirect cho rằng xu hướng tăng cho vay KHDN và huy động từ KHCN sẽ duy trì tới khi lãi suất hạ nhiệt rõ rệt và nền kinh tế có sự phục hồi (ít nhất đến quý III/2023). Vì vậy, trong năm 2023, NIM của các NHTM cho vay KHDN và nắm giữ TPDN trong danh mục tín dụng, và huy động chỉ phụ thuộc vào tiền gửi khách hàng, sẽ giảm mạnh hơn toàn ngành.

Ngược lại, nhóm ngân hàng tập trung cho vay bán lẻ và có nguồn huy động đa dạng (từ liên ngân hàng, KHCN, CASA cao…) như VIB, HDBank, MB… sẽ hạn chế được rủi ro NIM thu hẹp. Riêng với Sacombank, NIM sẽ cải thiện đáng kể nhờ không còn áp lực lãi dự thu.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối quý I/2023, tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn ngành đã tăng lên mức 2,9% (so với 2% cuối 2022). Đa số các ngân h àng đều ghi nhận tỷ lệ nợ xấu tăng và Tỷ lệ dự phòng rủi ro tín dụng (LLR) giảm so với quý trước.

VNDirect đánh giá, khó khăn từ thị trường BĐS vẫn là một thử thách lớn cho triển vọng ngành Ngân hàng khi lĩnh vực này chiếm đến 21% tín dụng hệ thống vào cuối 2022. Ngân hàng với bộ đệm dự phòng tốt và danh mục cho vay không tập trung vào BĐS như Vietcombank, ACB… sẽ hạn chế được rủi ro hiện tại.

“Chúng tôi kỳ vọng áp lực trích lập dự phòng cũng như rủi ro nợ xấu của các ngân hàng được giảm bớt trong thời gian tới, khi dòng tiền của các doanh nghiệp BĐS có thể cải thiện phần nào nhờ các chính sách hỗ trợ được ban hành và một số các dự án BĐS được tháo gỡ pháp lý”, VNDirect kỳ vọng.