Liên Hợp Quốc kêu gọi FED và các ngân hàng trung ương dừng tăng lãi suất

Cảnh báo được cơ quan của Liên Hợp Quốc đưa ra trong bối cảnh nỗi bất an về chính sách thắt chặt lãi suất kiềm chế lạm phát mà các ngân hàng trung ương trên thế giới đang áp dụng ngày càng gia tăng.

Ngân hàng Trung ương Ấn Độ hôm 30/9 tuyên bố, làn sóng tăng lãi suất mạnh mẽ của các ngân hàng trung ương tại các nước nước giàu là cú “sốc” lớn thứ ba mà nền kinh tế toàn cầu đang phải đối mặt sau hai cú sốc đại dịch COVID-19 và xung đột Nga – Ukraine.

Trong báo cáo thường niên về triển vọng kinh tế toàn cầu, UNCTAD nhấn mạnh, FED có nguy cơ gây tổn hại đáng kể đến các nước đang phát triển nếu cơ quan này tiếp tục lộ trình tăng lãi suất nhanh chóng như hiện nay. UNCTAD ước tính, lãi suất chủ chốt của FED tăng một điểm phần trăm làm giảm 0,5% sản lượng kinh tế ở các nước giàu khác và 0,8% sản lượng kinh tế ở các nước nghèo giảm 0,8% trong ba năm tiếp theo.

Khoảng 90 ngân hàng trung ương trên thế giới đã tăng lãi suất trong năm nay

Cũng theo ước tính của UNCTAD, với mức lãi suất mà FED đã điều chỉnh tăng từ đầu năm đến nay, sản lượng kinh tế của các nước nghèo sẽ “bốc hơi” 360 tỷ USD trong vòng 3 năm và nếu chính sách thắt chặt hơn nữa, thiệt hại sẽ gia tăng.

“Vẫn còn thời gian để lùi ra xa bờ vực suy thoái. Chúng ta có các công cụ để kiềm chế lạm phát và hỗ trợ tất cả các thành phần dễ bị tổn thương. Nhưng hành động hiện tại đang làm tổn thương những thành phần dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt là ở các nước đang phát triển và có nguy cơ đẩy thế giới vào một cuộc suy thoái toàn cầu”, Tổng thư ký UNCTAD Rebeca Grynspan bình luận.

Hôm 21/9, các nhà nhà hoạch định chính sách của FED đã quyết định nâng lãi suất  cơ bản thêm 0,75 điểm phần trăm, lần nâng lãi suất thứ năm liên tiếp trong năm nay, để chống lại lạm phát đang ở mức cao nhất trong bốn thập kỷ tại Mỹ. Với động thái này, lãi suất cơ bản của Mỹ đã tăng lên mức 3-3,25%, từ mức gần bằng 0 vào đầu năm. Hầu hết các quan chức của FED đều dự kiến lãi suất sẽ chạm mức 4% hoặc 4,5% vào cuối năm nay.

Chủ tịch FED Jerome Powell, trong cuộc họp báo sau quyết định chính sách mới nhất cho biết, ngân hàng trung ương có tính đến tác động của các chính sách của họ đối với phần còn lại của thế giới nhưng vẫn sẽ tiếp tục nâng lãi suất để kiểm soát lạm phát.

“Chúng tôi nhận thức rất rõ điều gì đang diễn ra ở các nền kinh tế khác trên thế giới, điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với chúng tôi và ngược lại”, ông Powell khẳng định và cho biết thêm, tất cả các dự báo mà FED tổng hợp và đưa ra “luôn cố gắng tính đến tất cả những yếu tố đó”.

Theo chân FED, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) cũng đang đi trên hành trình tăng lãi suất nhanh nhất trong những thập kỷ gần đây. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), số ngân hàng trung ương quyết định tăng lãi suất trong tháng 7 vừa qua là nhiều nhất kể từ những năm 1970.

UNCTAD cho biết, thay vì tăng lãi suất - hành động không giúp giảm bớt tình trạng thiếu năng lượng và lương thực, các nhà hoạch định chính sách nên tập trung vào các biện pháp tác động trực tiếp đến mức giá cả tăng đột biến.

Richard Kozul-Wright, Trưởng nhóm phụ trách báo cáo của UNCTAD cảnh báo, việc cố gắng giải quyết vấn đề từ phía cung bằng giải pháp từ phía cầu là một cách tiếp cận rất nguy hiểm.

UNCTAD lưu ý, thỏa thuận hồi tháng 7 giữa Nga và Ukraine, giúp hơn một triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt trong các hầm chứa của Ukraine được xuất khẩu qua Biển Đen, đã giúp giá ngũ cốc thế giới giảm 1,4%.

Ngoài ra, cơ quan này cũng hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2022 xuống 2,5% từ 2,6% vào tháng 3. Tăng trưởng năm sau cũng dự kiến chậm lại, xuống 2,2%.