Ngày 7/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông có kế hoạch công bố mức thuế đối ứng đối với nhiều quốc gia vào thứ Hai hoặc thứ Ba tuần tới, một động thái nhằm phá bỏ và định hình lại các mối quan hệ thương mại toàn cầu theo thiện ý của Mỹ.
Ông Trump không chỉ ra quốc gia nào sẽ bị ảnh hưởng nhưng cho rằng đây sẽ là một nỗ lực lớn có thể giúp giải quyết các vấn đề ngân sách của Mỹ.
“Tôi sẽ thông báo rằng vào tuần tới, đáp trả thương mại để chúng ta được đối xử bình đẳng với các quốc gia khác”, ông Trump nói. “Chúng tôi không muốn nhiều hơn, không muốn ít hơn.”
Động thái này sẽ thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử của ông Trump là áp thuế đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ bằng mức thuế mà các đối tác thương mại áp đặt đối với hàng xuất khẩu của Mỹ.
Ông Trump đưa ra thông báo này trong cuộc đến thăm, gặp gỡ với Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba. Ông cho biết thuế ô tô vẫn được cân nhắc trong bối cảnh có thông tin cho rằng Nhà Trắng đang cân nhắc khả năng miễn trừ.
Tổng thống mới của Mỹ từ lâu đã phàn nàn về mức thuế 10% của Liên minh Châu Âu đối với ô tô nhập khẩu cao hơn nhiều so với mức thuế 2,5% của ô tô Mỹ. Ông thường xuyên tuyên bố rằng châu Âu "sẽ không nhận ô tô của chúng tôi" mà vận chuyển hàng triệu chiếc về phía tây qua Đại Tây Dương mỗi năm.
Tuy nhiên, Mỹ được hưởng mức thuế 25% đối với xe bán tải, một nguồn lợi nhuận quan trọng cho các hoạt động của các nhà sản xuất ô tô Detroit General Motors, Ford và Stellantis tại Mỹ.
Trong các phiên điều trần phê chuẩn gần đây, ứng cử viên Bộ trưởng Thương mại của ôngTrump, Howard Lutnick đã bày tỏ quan ngại về mức thuế cao của Ấn Độ, trong khi ứng cử viên Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer thảo luận về các khiếu nại của Mỹ về thuế quan và rào cản thương mại của Việt Nam và Brazil.
Theo dữ liệu của Tổ chức Thương mại Thế giới, thuế suất trung bình theo trọng số thương mại của Mỹ là khoảng 2,2%, so với 12% của Ấn Độ, 6,7% của Brazil, 5,1% của Việt Nam và 2,7% của các nước thuộc Liên minh Châu Âu.
Ông Trump đã nói với các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa về kế hoạch của ông trong các cuộc thảo luận về ngân sách tại Nhà Trắng hôm thứ Năm, các nguồn tin cho biết. Ông Trump và các trợ lý hàng đầu cho biết họ có kế hoạch sử dụng mức thuế cao hơn đối với hàng nhập khẩu nước ngoài để giúp chi trả cho việc gia hạn cắt giảm thuế năm 2017 của mình, mà các nhà phân tích ngân sách độc lập cho rằng có thể làm tăng thêm hàng nghìn tỷ USD vào khoản mục nợ của Mỹ.
Thuế quan tăng có thể bù đắp một phần chi phí đó, mặc dù chúng chỉ chiếm khoảng 2% doanh thu hàng năm trong những năm gần đây.
Tổng thống Trump đã công bố mức thuế 25% đối với Canada và Mexico vào cuối tuần trước nhưng đã trì hoãn sau phản ứng tiêu cực từ các nhà đầu tư. Hai đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ đã đồng ý tăng cường nỗ lực an ninh ở biên giới, ưu tiên hàng đầu của tổng thống Trump.
Niềm tin của người tiêu dùng Mỹ trong tháng 2 đã giảm xuống mức thấp nhất trong 7 tháng qua và thái độ của các đảng viên Đảng Cộng hòa trở nên tồi tệ hơn khi các hộ gia đình nhận thấy những gì họ tin rằng sẽ khiến lạm phát gia tăng do chính sách thuế quan của ông Trump.
Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa của ông dự định sẽ công bố gói chi tiêu và thuế đầy tham vọng của họ vào cuối tuần này. Tuy nhiên, điều này phải đối mặt với một con đường đầy nguy hiểm thông qua Quốc hội, nơi đảng Cộng hòa nắm giữ đa số ít ỏi tại Hạ viện và Thượng viện. Đảng Cộng hòa dự kiến sẽ dựa vào các quy tắc ngân sách phức tạp để vượt qua Đảng Dân chủ, điều này sẽ buộc họ phải làm việc chặt chẽ.
Trong phiên điều trần phê chuẩn hôm thứ Năm, ứng cử viên đại diện thương mại Mỹ, ông Greer cho biết các quốc gia khác sẽ cần giảm bớt rào cản đối với hàng xuất khẩu của Mỹ nếu muốn duy trì khả năng tiếp cận thị trường này, đặc biệt là Việt Nam.
Ông Greer nói: “Nếu tôi được phê chuẩn, tôi cần đến các quốc gia này và giải thích với họ rằng nếu họ muốn tiếp tục tiếp cận thị trường Mỹ, cần có sự 'có đi có lại' tốt hơn”.