Sáng ngày 31/3, Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức họp báo công bố Cập nhật Tình hình Kinh tế Đông Á - Thái Bình Dương (EAP). Báo cáo phân tích bối cảnh kinh tế tới thời điểm hiện tại và trình bày triển vọng năm 2023 cho khu vực và từng quốc gia; xem xét xu hướng tăng trưởng dài hạn và những thách thức phải đối mặt trong khu vực.
Theo đó, tăng trưởng của toàn bộ các quốc gia đang phát triển khu vực Đông Á - Thái Bình Dương được dự báo sẽ cao hơn trong năm 2023 khi nền kinh tế Trung Quốc mở cửa trở lại, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng ở hầu hết các nền kinh tế còn lại trong khu vực được dự báo sẽ chững lại sau đợt phục hồi mạnh mẽ vào năm ngoái.
Kết quả kinh tế của toàn khu vực, mặc dù vẫn đứng vững, nhưng đà tăng trưởng sẽ bị ghìm lại trong năm nay do tăng trưởng toàn cầu chững lại, giá cả thương phẩm leo thang, điều kiện huy động tài chính bị thắt chặt nhằm ứng phó lạm phát kéo dài.
Tăng trưởng ở các quốc gia đang phát triển khu vực Đông Á - Thái Bình Dương được dự báo sẽ nâng lên 5,1% trong năm 2023 so với 3,5% trong năm 2022, do Trung Quốc mở cửa lại, giúp nền kinh tế này quay lại tốc độ tăng trưởng 5,1% so với 3% vào năm ngoái. Tăng trưởng ở các quốc gia còn lại trong khu vực, ngoài Trung Quốc, dự kiến sẽ chững lại ở mức 4,9% so với tốc độ phục hồi mạnh mẽ sau COVID-19 ở mức 5,8% vào năm 2022 do lạm phát và nợ của hộ gia đình tăng tại một số quốc gia, gây ảnh hưởng đến tiêu dùng.
“Hầu hết các nền kinh tế lớn trong khu vực Đông Á - Thái Bình Dương đã vượt qua khó khăn của đại dịch nhưng đến nay lại phải chèo lái trong bối cảnh thay đổi trên toàn cầu," bà Manuela V. Ferro Phó Chủ tịch WB phụ trách khu vực Đông Á - Thái Bình Dương, cho biết. “Để lấy lại đà tăng trưởng, hiện còn nhiều việc phải làm để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất và tạo nền tảng để phục hồi xanh hơn.”
Trong số các nền kinh tế lớn của khu vực, hầu hết các quốc gia như Indonesia, Philippines và Việt Nam, dự kiến sẽ đạt tăng trưởng năm 2023 ở mức khiêm tốn hơn so với 2022. Hầu hết các quốc đảo Thái Bình Dương được dự báo tăng trưởng cao hơn trong năm 2023, trừ Cộng hòa Fiji khi tốc độ tăng trưởng kinh tế ngoạn mục năm 2022 có thể sẽ bị giảm đà trong năm 2023.
Hầu hết các quốc gia khu vực Đông Á - Thái Bình Dương đã chứng kiến tăng trưởng cao và ổn định hơn so với các nền kinh tế ở những khu vực khác. Kết quả đem lại là tỷ lệ người nghèo giảm ấn tượng, đồng thời bất bình đẳng cũng giảm trong thập kỷ qua. Mặc dù vậy, quá trình thu hẹp khoảng cách về mức thu nhập theo đầu người ở các nền kinh tế phát triển đã chững lại trong những năm qua do tăng trưởng năng suất và nhịp độ cải cách cơ cấu giảm tốc. Nếu xử lý được "khoảng cách cải cách", đặc biệt trong các lĩnh vực dịch vụ, tác động của cuộc cách mạng công nghệ số sẽ được nâng cao đáng kể, đồng thời năng suất sẽ được nâng cao trong các lĩnh vực từ bán lẻ và tài chính cho đến giáo dục và y tế.
Các nền kinh tế trong khu vực phải đối mặt với 3 thách thức quan trọng khi các nhà hoạch định chính sách phải hành động để duy trì và đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế sau COVID-19. Căng thẳng gia tăng giữa các đối tác thương mại lớn sẽ ảnh hưởng đến thương mại, đầu tư và lan tỏa công nghệ trong toàn khu vực. Dân số già hóa nhanh chóng ở các nền kinh tế lớn khu vực Đông Á - Thái Bình Dương cũng báo trước những thách thức và rủi ro mới, gây ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, cân đối tài khóa và sức khỏe. Cuối cùng, khu vực châu Á - Thái Bình Dương đặc biệt có nguy cơ rủi ro khí hậu, một phần do mật độ dân số và hoạt động kinh tế cao dọc các vùng duyên hải.
Theo ông Aaditya Mattoo - Chuyên gia kinh tế trưởng phụ trách khu vực Đông Á - Thái Bình Dương của WB, vấn đề toàn cầu hóa bị đảo ngược, dân số già hóa và biến đổi khí hậu đang phủ bóng đen lên viễn cảnh tăng trưởng của một khu vực từng phát triển nhanh nhờ thương mại nhưng đang già hóa nhanh chóng.
“Tuy nhiên, xúc tiến thương mại, giải quyết những thách thức về cơ cấu dân số, và nâng cao khả năng chống chịu khí hậu sẽ vực dậy tăng trưởng", ông Aaditya Mattoo nhận định.