Châu Âu và Mỹ lo ngại khi hàng Trung Quốc giá rẻ bán mạnh ra thị trường thế giới

Xuất khẩu của các nhà máy tại Trung Quốc đang tăng trưởng mạnh hơn so với kỳ vọng, điều này đe dọa ảnh hưởng đến thị trường việc làm tại nhiều nước và ảnh hưởng đến quá trình phục hồi kinh tế mới đang ở giai đoạn ban đầu.

Từ thép cho đến ô tô hay các sản phẩm điện tử tiêu dùng hoặc tấm pin năng lượng mặt trời, các nhà máy của Trung Quốc đang tìm kiếm thêm được người mua ở nước ngoài. Tuy nhiên, điều này đang khiến giới chức nhiều nước, đặc biệt tại châu Âu, lo lắng.

Vào tuần trước, chính phủ các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) công bố chuẩn bị sẽ thay đổi mức thuế quan với tất cả các loại ô tô điện nhập khẩu từ Trung Quốc bởi lo ngại phía một số cơ quan chính phủ Trung Quốc trợ cấp cho việc sản xuất sản phẩm này. Tuy nhiên, phía Trung Quốc đã bác bỏ cáo buộc này.

Mức thuế cụ thể chưa được công bố cho đến mùa hè năm nay, tuy nhiên nó sẽ được áp dụng cho bất kỳ ô tô điện nào nhập khẩu vào EU từ ngày 7/3/2024.

Trong chuyến thăm đến Bắc Kinh vào tháng 12/2023, người đứng đầu một số nước châu Âu cảnh báo rằng Trung Quốc đang cố gắng bù đắp cho cuộc khủng hoảng trên thị trường bất động sản bằng cách xây dựng thêm nhiều nhà máy hơn so với nhu cầu thực tế.

Theo số liệu của Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc (UN), Trung Quốc hiện đang sản xuất khoảng 30% tổng hàng hóa của thế giới, tỷ trọng cao hơn so với Mỹ, Đức, Nhật và Hàn Quốc cộng lại .

Trước đó, EU đã hạn chế nhập khẩu tuabin gió cũng như tấm pin mặt trời từ Trung Quốc. Tháng 9/2023, Ấn Độ thông báo sẽ áp dụng thuế trên diện rộng với hàng hóa từ Trung Quốc. Thổ Nhĩ Kỳ trong khi đó thường xuyên phàn nàn về việc phía Trung Quốc chỉ muốn xuất khẩu thật nhiều trong khi nhập khẩu lại rất ít.

Trong hai tháng đầu năm nay, xuất khẩu của Trung Quốc, tính theo giá trị đồng USD, tăng đến 7% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên cùng lúc đó, giá cả của nhiều loại hàng hóa của Trung Quốc giảm bởi tình trạng sản xuất dư thừa tại Trung Quốc. Điều đó cũng đồng nghĩa khối lượng hàng hóa sản xuất ra tăng lên và cùng lúc thị phần của Trung Quốc trong tổng quy mô ngành sản xuất toàn cầu tăng nhanh hơn nữa.

Các doanh nghiệp Trung Quốc đã tìm được nhiều cách để né thuế. Nhiều linh kiện, phụ kiện của Trung Quốc đi vòng vào những nước như Malaysia hay Mexico. Những nước này sản xuất sản phẩm cuối cùng, kết quả các sản phẩm đó mang xuất xứ của nước đó chứ không phải Trung Quốc. Hàng này được bán vào Mỹ hoặc EU mà không phải chịu thuế hoặc thuế rất thấp.

Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai vào tuần trước đã cảnh báo về tình trạng này. Bà cho biết nước Mỹ có thể siết chặt về nguồn gốc của linh kiện sản phẩm, đặc biệt với sản phẩm ô tô. Quan điểm này cũng tương đồng với quan điểm của ông Robert E. Lighthizer, người từng làm đại diện thương mại cho Tổng thống Mỹ Donald Trump và hiện giờ đang làm tư vấn thương mại cấp cao cho chiến dịch tranh cử Tổng thống của ông Donald Trump.

Châu Âu sẽ sớm đánh thuế với hàng nhập khẩu từ khắp các nước trên thế giới dựa trên mức độ phát thải các bon trong quá trình sản xuất sản phẩm đó.