Ngành cá tra đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 2 tỷ USD trong năm nay. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam tình hình xuất khẩu cá tra sẽ tốt hơn từ quý III và xu hướng giá cũng sẽ được điều chỉnh tăng ít nhất khoảng 10% so với giá hiện tại.
Xuất khẩu cá tra chế biến giá trị gia tăng sang Trung Quốc và Mỹ
Dẫn số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, quý đầu năm nay, xuất khẩu cá tra đạt 411,29 triệu USD, giảm 2,5% so với cùng kỳ năm 2023. Tình hình xuất khẩu cá tra dự kiến sẽ tốt hơn từ quý III năm nay kéo theo xu hướng giá xuất khẩu sẽ được điều chỉnh tăng ít nhất khoảng 10% so với giá bán hiện tại.
Trong đó, Trung Quốc tiếp tục là thị trường dẫn đầu về nhập khẩu cá tra Việt Nam đạt 111,50 triệu USD, chiếm tỷ lệ 27,10%, giảm 22% so với cùng kỳ năm 2023. Tiếp sau là thị trường Mỹ đạt kim ngạch 64,55 triệu USD, chiếm tỷ lệ 15,69%, tăng 11,8% so với cùng kỳ. Thứ ba là khối thị trường CPTPP đạt 59,10 triệu USD, tăng 7,6% so với cùng kỳ.
Bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Chuyên gia thị trường Cá tra VASEP cho biết sản phẩm phile đông lạnh vẫn là mặt hàng chủ lực của xuất khẩu cá tra Việt Nam sang các thị trường, chiếm 80% tỷ trọng. Tính đến hết tháng 3/2024, xuất khẩu các sản phẩm cá tra phile/cắt khúc đông lạnh đạt 329 triệu USD, giảm 5% so với cùng kỳ. Xuất khẩu cá tra nguyên con tươi/đông lạnh/khô đạt giá trị hơn 73 triệu USD, tăng 8% so với quý I/2023, chiếm 19% tỷ trọng.
Xuất khẩu cá tra chế biến giá trị gia tăng đạt 9 triệu USD, tăng 16% so với cùng kỳ, chiếm 2% tỷ trọng. Đáng chú ý, xuất khẩu cá tra giá trị gia tăng sang 2 thị trường lớn nhất là Trung Quốc và Mỹ đều ghi nhận tăng trưởng ấn tượng. Quý I/2024, Trung Quốc mua sản phẩm cá tra chế biến giá trị gia tăng từ Việt Nam hơn 305 nghìn USD, tăng 40% so với cùng kỳ năm ngoái; Mỹ nhập khẩu 559 nghìn USD, tăng 449% so với cùng kỳ năm 2023.
Xuất khẩu cá tra sang một số thị trường nhỏ nhưng tiềm năng
Ngoài các thị trường lớn của cá tra Việt Nam như Trung Quốc, Mỹ, EU, ... Thái Lan, UAE, Đức là những thị trường nhỏ có tiềm năng.
Hiện nay Thái Lan là 1 trong những điểm đến du lịch hàng đầu thế giới, đồng thời liên tục đứng đầu khối ASEAN về tiêu thụ cá tra Việt Nam do những điểm chung trong khẩu vị của người châu Á. Tháng 1/2024, Việt Nam tiếp tục đứng đầu về nguồn cung cá thịt trắng (chủ yếu là cá tra) cho Thái Lan với hơn 3.000 tấn và bỏ xa các quốc gia khác trong cuộc đua xuất khẩu cá thịt trắng vào thị trường này.
Đối với thị trường UAE, dư địa xuất khẩu cá tra là vẫn còn khi 90% lượng thực phẩm tiêu thụ của thị trường này đến từ việc nhập khẩu. Mức tiêu thụ thủy sản bình quân đầu người của UAE là 28,6 kg/năm, cao hơn mức trung bình toàn cầu. Dân số tại UAE ngày càng tăng, thu nhập của người dân cao và tốc độ đô thị hóa nhanh, du lịch ngày càng phát triển tạo ra hàng triệu việc làm, kinh tế phát triển đều là những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho ngành xuất khẩu cá tra tiến sâu hơn vào thị trường UAE.
Giá cá tra xuất khẩu sẽ tăng trưởng 10% kể từ quý III/2024
Theo bà Hằng, mặc dù quý I năm nay, xuất khẩu cá tra có những dấu hiệu tích cực, tuy nhiên nhu cầu tại các thị trường chính chưa thật sự phục hồi mạnh. Dự báo tình hình sẽ tốt lên từ quý III và quý IV kéo theo xu hướng giá sẽ được điều chỉnh tăng ít nhất khoảng 10% so với giá hiện tại.
Trong bối cảnh các chi phí như nhân công, xăng dầu, logistics chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, có được mức giá bán phù hợp đáp ứng nhu cầu từng thị trường là điều cần thiết để ngành cá tra vượt qua giai đoạn khó khăn và tăng dần giá bán trong thời gian tới của năm 2024. Doanh nghiệp nên cân nhắc giá xuất khẩu hợp lý và điều chỉnh tăng dần từ 5 - 10% từ nay cho đến quý III và quý IV.
Áp lực tồn kho của doanh nghiệp đã giảm dần sẽ là cơ hội để tăng sản xuất và thực hiện những đơn hàng mới với mức giá tốt hơn. Do tình hình xuất khẩu khó khăn từ năm 2023 nên cả người nuôi và doanh nghiệp nuôi cá đều điều chỉnh sản lượng nuôi giảm; thời tiết không thuận lợi ảnh hưởng đến nuôi cá do đó khả năng cao nguyên liệu cá tra từ đây đến cuối năm không dồi dào.
“Doanh nghiệp cũng nên điều chỉnh sản lượng phù hợp với nhu cầu thị trường đảm bảo cung cầu hợp lý cho các mùa vụ tới, đồng thời thông tin đến khách hàng xu hướng nguyên liệu có thể thiếu vào giai đoạn cuối năm để định giá bán tăng dần đồng thời lưu ý những hợp đồng dài hạn”, bà Hằng nói.