Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) hôm nay (ngày 28/7) đã quyết định cho phép lợi suất dài hạn tăng trên mức trần 0,5%, trong bối cảnh các dấu hiệu lạm phát dai dẳng có thể gây áp lực lên ngân hàng trung ương để tiếp tục chuyển hướng ra khỏi chính sách lãi suất siêu thấp.
Động thái này được đánh giá là làm cho chương trình kiểm soát đường cong lợi suất gây tranh cãi của BOJ bớt cứng nhắc hơn.
Vào cuối cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày, BOJ cho biết sẽ mua trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm với lãi suất cố định về nguyên tắc là 1,0% mỗi ngày làm việc, tăng từ mức 0,5% trước đó.
Trong khi chính sách tiền tệ siêu lỏng được duy trì, việc điều chỉnh chính sách kiểm soát đường cong lợi suất sẽ giúp giải quyết các tác dụng phụ của việc giữ chi phí đi vay thấp và ngăn đồng Yên suy yếu ở mức mạnh.
Quyết định này được đưa ra khi BOJ nâng triển vọng lạm phát cho năm tài chính 2023 lên 2,5% so với dự báo trước đó là 1,8%, cao hơn mức mục tiêu 2%.
Ngay sau khi thông báo được phát ra, đồng Yên tăng giá so với đồng đô la Mỹ và lãi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm tăng vọt lên mức cao nhất trong 9 năm trên 0,5%.
BOJ đặt lãi suất ngắn hạn ở mức âm 0,1% trong khi định hướng lợi suất 10 năm ở mức khoảng 0%. Trong khuôn khổ đó, Ngân hàng trung ương cho biết sẽ tiếp tục cho phép lãi suất giao dịch trong khoảng từ -0,5% đến 0,5%.
Trong một tuyên bố sau cuộc họp, BOJ cho biết cần duy trì khuôn khổ nới lỏng tiền tệ hiện tại bằng cách tiến hành kiểm soát đường cong lợi suất "với tính linh hoạt cao hơn và phản ứng nhanh với các rủi ro với hoạt động kinh tế và giá cả của Nhật Bản".
Các nhà phân tích cho rằng, BOJ rõ ràng đã tìm cách đạt được sự cân bằng mong manh. Một số thành viên thị trường đã mong đợi một sự điều chỉnh trong chương trình đường cong lợi suất, nhưng việc tăng trần lợi suất có thể được thị trường tài chính hiểu là một đợt tăng lãi suất.
BOJ đã “bơi ngược” lại làn sóng thắt chặt tiền tệ toàn cầu. Cả Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đều vừa quyết định tăng lãi suất một lần nữa để chế ngự lạm phát với cái giá phải trả là tăng trưởng kinh tế chậm lại, đồng thời nhấn mạnh rằng các đợt tăng lãi suất trong tương lai sẽ phụ thuộc vào dữ liệu sắp tới.
Tại Nhật Bản, Thống đốc Kazuo Ueda đã cảnh báo về việc thắt chặt chính sách quá sớm, cho rằng việc nới lỏng tiền tệ vẫn cần thiết để đạt được mục tiêu lạm phát một cách ổn định cùng với tăng trưởng tiền lương bền vững.
BOJ đã đưa ra quan điểm lạm phát sẽ giảm hơn nữa trong những tháng tới khi tác động của các yếu tố chi phí đẩy giảm dần. Sau đó, lạm phát sẽ bắt đầu tăng tốc trở lại, phản ánh sự thay đổi trong hành vi thiết lập tiền lương và giá giữa các công ty.
Tuy nhiên, theo dự báo mới nhất của BOJ, chỉ số giá tiêu dùng cốt lõi không bao gồm các mặt hàng thực phẩm tươi sống dễ bay hơi có thể sẽ dưới mức 2,0% trong những năm tới, tăng 1,9% trong năm tài chính 2024 và 1,6% trong năm tài chính 2025.
Quyết định điều chỉnh chính sách đối với lợi suất trái phiếu chính phủ cũng cho phép BOJ đảm bảo tác động của việc nới lỏng tiền tệ, vì việc nâng trần có nghĩa là có dư địa để lợi suất dài hạn giảm xuống khi "những rủi ro suy giảm đáng kể" đối với nền kinh tế Nhật Bản trở thành hiện thực. Việc tăng lãi suất mạnh mẽ ở các nước đã tạo ra một đám mây che phủ triển vọng kinh tế toàn cầu.
Thị trường tài chính đã tràn ngập đồn đoán BOJ sẽ tiếp tục nâng trần lãi suất 10 năm vì lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu 2% trong hơn một năm.
Lợi suất ở nước ngoài tăng, được thúc đẩy bởi các đợt tăng lãi suất mạnh mẽ của FED và ECB, cũng khiến BOJ khó bảo vệ giới hạn trên của mình.
Triển vọng chênh lệch lãi suất gia tăng là một yếu tố chính đằng sau sự sụt giảm nhanh chóng của đồng Yên kể từ năm ngoái, điều này đã đẩy giá nhập khẩu lên cao gây bất lợi cho nước nghèo tài nguyên như Nhật Bản và đẩy nhanh lạm phát do chi phí đẩy.
Khi các tác dụng phụ của việc kiểm soát lợi suất dài hạn trở nên rõ ràng và những lời chỉ trích ngày càng tăng về sự hiện diện quá lớn của BOJ trên thị trường do việc mua trái phiếu mạnh mẽ của họ, BOJ vào tháng 12 năm ngoái đã bất ngờ tăng trần lãi suất 10 năm lên 0,5% từ mức 0,25%.
(Nguồn: Kyodo News)