Quảng Bình – miền di sản với bao điều bí mật

Quảng Bình có sự hấp dẫn đến kỳ lạ, để rồi đến rồi đi với sự vấn vương về đất và người nơi đây.

Đất kể chuyện các dòng sông của miền di sản kỳ diệu, đất kể chuyện hang động mang vẻ đẹp tráng lệ, để Phong Nha trở thành Di sản Thiên nhiên thế giới. Rồi đất kể chuyện làng cộng đồng tốt nhất thế giới là Tân Hóa.... Tất cả, làm nên một Quảng Bình - miền di sản chứa đựng bao điều bí mật để khám phá, để chiêm nghiệm!

Các dòng sông kể chuyện miền di sản

Tới Quảng Bình những ngày Xuân, đi trong cảnh Xuân của đất trời để nghe đồng vọng của những câu chuyện xưa và nay ở vùng đất di sản kỳ diệu này. Chuyện kể các dòng sông.

Sông Gianh từ ngàn xưa, là con sông nằm chính giữa châu Bố Chính, thời Nguyễn Hoàng là ranh giới của 2 châu: Nam Bố Chính - Chúa Nguyễn, Bắc Bố Chính - Chúa Trịnh, là ranh giới huynh đệ tương tàn suốt 200 năm. Ngày nay, đôi bờ sông Gianh vẫn bình dị và trầm mặc theo thời gian. Trải dài theo sông là những xóm làng thuần nông, làng văn hóa, làng nghề.

Sông Gianh nay đã nối đôi bờ bằng chiếc cầu kết cấu vĩnh cửu từ bê tông cốt thép. Tượng đài chiến thắng Sông Gianh, cảng Gianh, cầu Gianh… hôm nay sừng sững và uy nghi dưới trời xanh chính là điểm tựa lịch sử vững vàng, cũng là minh chứng cho sự chuyển mình và đi lên của vùng đất có nhiều huyền thoại này.

Nếu như sông Gianh là dòng sông mẹ bao dung và mang nhiều đau thương từ cuộc chiến phân chia Trịnh - Nguyễn, thì dòng sông Son thơ mộng và xinh đẹp nằm trong quần thể di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha - Kẻ Bàng.

Điều đặc biệt, dòng sông này được gọi là dòng sông du lịch của Quảng Bình. Vào mùa cao điểm, lưu lượng người đi lại không thể nào kể hết. Có thời điểm cả vài trăm người lưu thông trên sông. Sông Son, còn là nguồn cung cấp thủy sản độc đáo cho ẩm thực địa phương với những cá trắm, tôm cọng, tôm càng, cá trình hoa… Bởi những giá trị vô giá mà dòng sông mang lại nên người dân Quảng Bình rất có ý thức trong việc bảo vệ cảnh quan, thiên nhiên, môi trường của dòng sông.

Sông Nhật Lệ, mỗi sáng mai, khi ông mặt trời nhô lên khỏi cồn cát Bảo Ninh, đứng ở bờ nam sông Nhật Lệ nhìn về hướng đông sẽ thấy con sông lấp lánh sáng rực rỡ suốt dọc chiều dài hàng trăm mét. Ánh sáng của mặt trời phủ chiếu dòng sông, lung linh rực rỡ. Dòng sông này tương truyền còn là nơi chứng kiến cuộc chia tay cuối cùng của Huyền Trân công chúa với vua cha Trần Nhân Tông và hoàng tộc trước khi lên đường vào làm dâu xứ người…

Dòng sông Nhật Lệ là chứng tích của lịch sử mở cõi, là chứng nhân đi cùng những thăng trầm của lịch sử phát triển dân tộc Việt. Sông cũng như mẹ hiền, nhận vào lòng dòng nước mắt con dân chảy xuống trong những tháng năm đất nước chia cắt và trong cuộc kháng chiến bảo vệ non sông đất nước, dòng Nhật Lệ chứng kiến hình ảnh bất khuất của Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng - Mẹ Suốt.

Sông Nhật Lệ không quá rộng nhưng luôn mang màu xanh biếc và đủ làm dịu mát một vùng cát trắng, không quá dài nhưng cũng đủ cho những con đò mải mê xuôi ngược. Không còn là khát vọng nối đôi bờ của hàng trăm năm trước, bây giờ trên dòng Nhật Lệ có hai cây cầu, phục vụ giao thương và nơi nối cả ước mơ, khát khao vươn lên của vùng gió Lào, cát trắng.

Có thể nói, dòng sông Nhật Lệ chứa trong mình bao câu chuyện thăng trầm của lịch sử và sự huy hoàng của TP. Đồng Hới. Đến với Nhật Lệ, nhìn những chuyến tàu đi khơi, đi lộng về neo đậu trên dòng sông trong sắc trời chiều thơ mộng yên ả, du khách sẽ cảm thấy thật bình yên.

TP. Đồng Hới nằm dọc 2 bên bờ sông Nhật Lệ, trong vòng bán kính 2 đến 3 km tính từ điểm giữa cầu Nhật Lệ, du khách có thể đến thăm các điểm di tích thắng cảnh nổi tiếng của nơi này như: Di tích tháp chuông nhà thờ Tam Tòa, Lũy Thầy, Quảng Bình Quan, Thăm làng cá Bảo Ninh, xa xa hơn du khách có thể thăm đồi cát Quang Phú, làng cá Nhân Trạch.

Được mệnh danh là sa mạc thu nhỏ tại Quảng Bình, cồn cát Quang Phú được đánh giá đẹp không thua kém bất kỳ cồn cát nào bởi nơi đây vẫn còn sở hữu nét đẹp tự nhiên, hoang sơ. Từ trên đồi cát, du khách phóng tầm mắt bao quát toàn cảnh biển xanh ngắt, một đường chân trời thẳng tắp hiện ra trước mắt. Điểm đặc biệt nơi đây là những vân cát sẽ thay đổi hình dạng và màu sắc theo từng giờ do sự tác động của gió biển. Mỗi một thời điểm trong ngày, cồn cát được “thay áo” khiến du khách vô cùng thích thú.

Trầm tích kể chuyện miền di sản hang động

Mùa Xuân, miền di sản Quảng Bình mọi cảnh vật trở nên tươi mới hơn, ánh nắng mặt trời rạng rỡ, vương quốc hang động dường như được khoác lên mình tấm áo mới với màu xanh mê hoặc của núi rừng và sông suối.

Phong Nha là danh thắng tiêu biểu nhất của hệ thống hang động thuộc quần thể danh thắng Phong Nha - Kẻ Bàng. Từ phía trên, nhũ đá nhỏ xuống trông như những giọt sương khổng lồ đang tan chảy… Động Phong Nha có cái tên đầy thi vị mang ý nghĩa “gió luồn qua kẽ răng” vì sở hữu những măng đá rũ xuống ở cửa hang, tạo nên hình ảnh biểu tượng đúng với cái tên Phong Nha.

Các thạch nhũ trong động Phong Nha trải qua hàng triệu năm kiến tạo từ đá vôi dạng karst, bị nước mưa thẩm thấu, hòa tan và chảy xuống từ nóc hang tạo thành những nhũ đá vô cùng lạ mắt như sư tử, ngai vàng, Đức Phật… Những phiến đá, măng đá, nhũ đá, song ngầm muôn hình muôn vẻ lung linh kỳ vĩ. Dường như Phong Nha là nơi hội tụ tất cả vẻ đẹp hoàn mỹ nhất của thiên nhiên và là nơi trí tưởng tượng được thăng hoa nhất.

Tuy thường được gọi là động Phong Nha nhưng thực chất động Phong Nha chỉ là một trong số rất nhiều hang động khác thuộc Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng mà thôi. Nơi đây, còn được mệnh danh là “Thiên Nam đệ nhất động”. Trở thành điểm đầu tiên được đưa vào khai thác phục vụ du lịch tại Phong Nha - Kẻ Bàng, Quảng Bình.

Thời gian tới, Trung tâm Du lịch Phong Nha - Kẻ Bàng sẽ bổ sung các điểm check-in mới, lạ, độc đáo tại các điểm du lịch, đưa vào khai thác nhiều sản phẩm mới như dịch vụ thang cuốn lên động Tiên Sơn, chèo thuyền sup, kayak từ ngã ba sông Son vào cửa động Phong Nha, ngủ lều trong tuyến khám phá động Phong Nha về đêm, ngủ lều tại Suối Moọc, vượt thác Chày trên sông Chày để giảm thiểu tính mùa vụ vào mùa mưa…

Động Tiên Sơn (Động Khô) là một trong những hang động lớn nhất được tìm thấy ở khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng, nằm ở độ cao 200m so với mực nước biển và cách cửa động Phong Nha khoảng 1000m. Cửa hang động nằm giữa những dãy núi và tán cây rậm rạp nên đây là một trong những hang động Quảng Bình kỳ bí đáng để một lần khám phá.

Động Tiên Sơn là một tòa lâu đài thạch nhũ mang vẻ đẹp của cõi thần tiên với hàng nghìn khối nhũ đá, cột nhũ đã muôn sắc xếp tầng tầng lớp lớp tạo ra một chỉnh thể thống nhất.

Tổng chiều dài của hang động thạch nhũ là 980m nhưng du khách chỉ có thể tham quan được ở khoảng cách 400m tính từ cửa động đi vào. Đi sâu vào bên trong là bãi đá ngầm dài 500m với độ sâu 10m rất nguy hiểm nên chỉ thích hợp cho những người muốn phiêu lưu, khám phá.

Đến với sông Chảy - Hang Tối, du khách không chỉ được hòa mình vào thiên nhiên mà còn được trải nghiệm nhiều hoạt động mạo hiểm thú vị, như zipline, tắm sông, chèo kayak, khám phá hang Tối, tắm bùn trong hang, thả mình vào làn nước mát lạnh. Du khách có thể tham gia các trò chơi dưới nước, chèo thuyền kayak hay đắm mình trong dòng nước mát, với tiếng suối chảy và tiếng chim hót muôn nơi - ngắm cảnh yên bình xung quanh và hít thở không khí trong lành…

Được mệnh danh là “Thiên đường nơi hạ giới”, động Thiên Đường Quảng Bình là một trong những kỳ quan tráng lệ và huyền ảo bậc nhất thế giới. Động Thiên Đường nằm ở km 16 (cách rìa nhánh Tây đường Hồ Chí Minh gần 4 km), trong lòng một quần thể núi đá vôi ở độ cao 191m, bao quanh là khu rừng nguyên sinh thuộc Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Động Thiên Đường có chiều dài hơn 31,4km, chiều rộng dao động từ 30 đến 100m, nơi rộng nhất lên đến 150m; chiều cao từ đáy động lên đến trần động khoảng 60-80m, được Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh đánh giá là hang động khô dài nhất châu Á, một trong những hang động kỳ vĩ nhất trên thế giới.

Hiện nay Quảng Bình có trên 400 hang động lớn nhỏ, với hang Sơn Đoòng nổi tiếng thế giới, Phong Nha di sản thiên nhiên thế giới.... Với du khách, dùng cả năm để khám phá hang động Quảng Bình thì có lẽ cũng không đủ.

“...Còn da lông mọc còn chồi nảy cây!”

Thời gian qua, Quảng Bình còn được nhắc tới với việc có làng du lịch cộng đồng tốt nhất thế giới – Làng du lịch cộng đồng Tân Hóa.

Trước đây, Tân Hóa là một thung lũng nằm lọt thỏm giữa bốn bề núi đá vôi. Cứ mùa mưa đến, những dòng nước cuồn cuộn từ thượng nguồn đổ về nơi đây. Những lối thoát cuối các hang động không đủ sức để tháo nước, khiến cho vùng đất Tân Hóa ngập chìm trong nước lũ, kéo dài nhiều ngày liền. Tất cả những ngôi nhà nơi đây đều ngập chìm trong biển nước. Người dân Tân Hóa đã quen với cuộc sống của những ngày mưa lũ, quen với cái khổ của những ngày ngập chìm trong dòng nước bạc. Người dân Tân Hóa phải tìm lối thoát lên núi để tránh lũ và thường mất hết tài sản khi nước lũ cuốn trôi mọi thứ.

Từ một làng quê quanh năm đối diện với khó nghèo, mưa lũ, chật vật mưu sinh dưới những lèn núi đá vôi, Tân Hóa bắt đầu tham gia vào hoạt động du lịch của Oxalis. Những người nông dân quanh năm chỉ biết đến ruộng ngô, nuôi bò hay ngược ngàn khai thác gỗ, nay đã tham gia các khóa tập huấn, đào tạo để trở thành đầu bếp, trợ lý giám sát an toàn và nhân viên khuân vác phục vụ khách du lịch trong các tour khám phá Tú Làn.

“Rốn lũ” Tân Hóa đã thực sự hồi sinh mạnh mẽ. Thực tế này đã gợi mở ý tưởng về mô hình du lịch trải nghiệm cuộc sống mùa lụt ở Tân Hóa Quảng Bình, cũng là hướng phát triển kinh tế mới rất triển vọng của vùng đất này với sự đồng hành hỗ trợ của Oxalis và chính quyền địa phương mỗi mùa lũ lụt đổ về.

Du khách có thể về trải nghiệm tại làng Du lịch cộng đồng tốt nhất thế giới trong chuyến du xuân về Quảng Bình.

Quảng Bình vào Xuân khoác lên mình tấm áo đẹp đẽ, lung linh…!

Quảng Bình đang ngày đêm thay da đổi thịt!

Khép lại hành trình du xuân trên miền đất di sản này, với hành trình đầy thương nhớ và lưu luyến với con người, cảnh sắc nơi đây.

“Gió đại phong về du lịch” làm vùng đất được ví viên ngọc bích ngày càng lung linh hơn