Tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp vay nước ngoài

Ngày 14/8/2023, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức Hội nghị tập huấn triển khai Thông tư số 08/2023/TT-NHNN của Thống đốc NHNN (Thông tư 08) quy định về điều kiện vay nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh, có hiệu lực từ 15/8/2023. Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại trụ sở chính NHNN và kết nối trực tuyến với các điểm cầu tại NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố…

Dự Hội nghị tại điểm cầu trụ sở chính NHNN có Lãnh đạo đại diện một số Vụ, Cục, đơn vị sự nghiệp thuộc NHNN; Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng; Hiệp hội Ngân hàng; đại diện lãnh đạo và cán bộ phụ trách trực tiếp nghiệp vụ có liên quan của Hội sở các ngân hàng thương mại. 

Tại các điểm cầu NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố có sự tham dự của đại diện Lãnh đạo và các cán bộ làm công tác quản lý, ngoại hối, thanh tra, giám sát thuộc NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố.

Thông tư 08 sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 15/8/2023, do đó Hội nghị này được tổ chức nhằm hướng dẫn các NHNN chi nhánh tỉnh thành phố, các TCTD cung ứng dịch vụ tài khoản cho khoản vay nước ngoài hiểu đúng nội dung các quy định của Thông tư, phổ biến đến các bên đi vay nước ngoài triển khai thực hiện nghiêm túc các quy định tại Thông tư, đảm bảo việc vay trả nợ nước ngoài được thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Đào Xuân Tuấn - Vụ Trưởng Vụ Quản lý ngoại hối cho biết, ngày 30/6/2023 NHNN ban hành Thông tư 08/2023/TT-NHNN quy định điều kiện vay nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh. Đây không phải là nội dung quy định mới liên quan đến quy định về điều kiện vay nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh, NHNN đã có quy định tại Thông tư 12/2014/TT-NHNN ngày 31/03/2014 (Thông tư 12).

Về cơ bản, trong những năm qua Thông tư 12 đã đặt ra khuôn khổ quản lý về điều kiện vay nước ngoài đối với doanh nghiệp không có bảo lãnh Chính phủ, phù hợp với bối cảnh kinh tế. Tuy nhiên, hoạt động vay trả nợ nước ngoài tự vay tự trả chịu tác động lớn từ những biến động trên thị trường tài chính quốc tế. Trong bối cảnh kinh tế trong nước và quốc tế thời gian gần đây có nhiều biến động phức tạp, khó lường thì việc điều chỉnh quy định về điều kiện vay nước ngoài là hết sức cần thiết. 

Do vậy, Thông tư 08 được soạn thảo và lấy ý kiến rộng rãi theo hướng tập trung giải quyết các vấn đề vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện Thông tư 12, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi thực hiện vay nước ngoài.

Ông Đào Xuân Tuấn cho biết, thời gian gần đây NHNN đã khẩn trương ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có các văn bản về quản lý ngoại hối nhằm tạo khung pháp lý đầy đủ, hoàn chỉnh, bám sát thị trường, đảm bảo mục tiêu quản lý ngoại hối an toàn, hiệu quả. Trong quá trình thực thi các văn bản này, NHNN cũng như các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động của các TCTD, doanh nghiệp liên quan đến hoạt động ngoại hối.

Vì  vậy, với vai trò là tổ chức cung ứng dịch vụ tài khoản cho khách hàng, cũng là bên đi vay nước ngoài, các TCTD cần nâng cao trách nhiệm trong việc nắm bắt đúng quy định, xây dựng quy trình triển khai thống nhất trên toàn hệ thống; phổ biến, hướng dẫn khách hàng hiểu và tuân thủ quy định về quản lý ngoại hối nói chung và quy định về vay trả nợ nước ngoài tự vay tự trả nói riêng. 

Ông Đào Xuân Tuấn đề nghị các TCTD nâng cao trách nhiệm của ngân hàng cung ứng dịch vụ tài khoản khi thực hiện nghiệp vụ thanh toán, chuyển tiền trong các giao dịch vãng lai, giao dịch vốn; Lưu trữ hồ sơ, chứng từ khi thực hiện cung ứng dịch vụ tài khoản, phục vụ quá trình thanh kiểm tra của các cơ quan quản lý; Hướng dẫn khách hàng tuân thủ quy định về quản lý ngoại hối, thực hiện giao dịch chuyển tiền đúng quy định.

Giới thiệu nội dung Thông tư 08, bà Hoàng Thị Huyền Trang, Phó trưởng Phòng Quản lý vay và cho vay nước ngoài, Vụ Quản lý ngoại hối cho biết, Thông tư 08 so với Thông tư 12 đã tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi thực hiện vay nước ngoài như: Không yêu cầu so sánh chi phí vay khi cơ cấu nợ nước ngoài; Không yêu cầu các khoản vay nước ngoài dưới hình thức nhập khẩu hàng hóa trả chậm phải tuân thủ điều kiện vay; Bổ sung quy định rõ về phương án sử dụng vốn vay, phương án cơ cấu khoản vay; tỷ giá tính toán giới hạn vay,…

Thông tư 08 không thay đổi phương thức quản lý đối với cả khoản vay nước ngoài ngắn hạn và trung dài hạn, giảm 1 thủ tục hành chính liên quan đến chấp thuận khoản vay nước ngoài bằng đồng Việt Nam và không làm phát sinh thêm bất kỳ thủ tục hành chính nào so với Thông tư 12. Việc quy định rõ ràng điều kiện vay nước ngoài tại Thông tư này góp phần hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện việc huy động vốn vay nước ngoài vào sản xuất kinh doanh trong phạm vi hợp lý và đảm bảo các chỉ tiêu an toàn nợ nước ngoài quốc gia.

Tại Hội nghị, bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối cùng lãnh đạo Phòng Quản lý vay và cho vay nước ngoài đã trao đổi, thảo luận với các đại biểu dự họp và làm rõ những quy định tại Thông tư 08 liên quan tới các nội dung: Điều kiện vay vốn nước ngoài; Thống kê nhu cầu vay vốn; Nguyên tắc sử dụng vốn vay nước ngoài; Phương án sử dụng vốn vay nước ngoài; Phương án cơ cấu lại khoản nợ nước ngoài; Đồng tiền vay nước ngoài; Trách nhiệm của bên đi vay; Trách nhiệm của ngân hàng cung ứng dịch vụ tài khoản…

Phát biểu tổng kết Hội nghị, bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt hy vọng, Hội nghị tập huấn đã thống nhất được nội dung quy định của Thông tư 08, giúp các đơn vị trong toàn ngành Ngân hàng thực hiện đúng các quy định của pháp luật về quản lý vay trả nợ nước ngoài tự vay tự trả. 

Đồng thời đề nghị, trong quá trình triển khai Thông tư 08, các đơn vị xây dựng quy trình thực hiện thống nhất trong hệ thống của mình, kịp thời báo cáo về NHNN những vướng mắc, khó khăn phát sinh trong thực tiễn để NHNN hướng dẫn, xử lý, bảo đảm việc triển khai thực hiện đúng với quy định của Thông tư 08.