Thanh toán không dùng tiền mặt mang lại hiệu quả cao trong chống thất thu thuế

Báo cáo kết quả 1 năm triển khai Chỉ thị 18/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và công tác quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, phát triển thương mại điện tử là một xu thế tất yếu trong cuộc cách mạng 4.0. Hiện nay, thương mại điện tử của Việt Nam là 20,5 tỷ USD và sẽ đạt 30,5 tỷ USD vào năm 2025. Việt Nam được xác định là quốc gia có tăng trưởng về thương mại điện tử nhanh nhất khu vực Đông Nam Á.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, khả năng tăng trưởng và tiềm năng phát triển của thương mại điện tử đã đặt ra yêu cầu về quản lý thuế, quản lý về chất lượng hàng hóa, chống lừa đảo.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng cho biết, có 4 nội dung Bộ Tài chính đã thực hiện quyết liệt và đạt những kết quả tích cực.

Một là, về hoàn thiện pháp lý. Hiện, Bộ Tài chính đang thực hiện việc định danh và xác thực điện tử; thực hiện các Nghị định và rà soát lại các vấn đề liên quan đến thương mại điện tử.

“Theo báo cáo của Bộ Công an, có 3 việc Bộ Tài chính đã hoàn thành. Thứ nhất là Nghị định về chi thường xuyên cho các dự án đã có, hiện nay đã trình và đang chờ Chính phủ ban hành. Thứ hai, Nghị định về giá dịch vụ công đã hoàn thành, đang trình Chính phủ. Thứ ba là vấn đề phân bổ vốn cho các bộ, ngành, Bộ Tài chính đã phân bổ vốn cho Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Thủ tướng Chính phủ cũng đã có quyết định. Còn các bộ, ngành khác thì theo đăng ký từ đầu năm”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, vẫn tồn tại tình trạng một số địa phương chưa xây dựng kế hoạch chuyển đổi số và thực hiện về thương mại điện tử, phát triển công nghệ thông tin. Về phân cấp quản lý ngân sách, phải dùng ngân sách địa phương nhưng có những địa phương ngân sách yếu, Nhà nước phải hỗ trợ. Một số bộ, ngành cũng chưa có đăng ký từ đầu năm, nên khó có cơ sở để phân bổ. Do vậy, Bộ Tài chính đã đề xuất Thủ tướng có thể dùng một phần dự phòng ngân sách để cấp cho phần quản lý ngân sách này.

Hai là, về xây dựng và chia sẻ dữ liệu, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, hiện nay, việc chia sẻ dữ liệu thuế, mã số thuế định danh theo căn cước công dân, đến ngày 3/6/2024 đã đạt 97,57%.

“Đây là kết quả tích cực của ngành tài chính bởi phải làm sạch dữ liệu, tập hợp dữ liệu, công nghệ phù hợp thì mới chia sẻ được”, người đứng đầu Bộ Tài chính chia sẻ.

Cùng với đó, Bộ Tài chính đã phối hợp với Bộ Công Thương chia sẻ dữ liệu về 929 sàn giao dịch thương mại điện tử, tương ứng với 847 doanh nghiệp là chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử (1 doanh nghiệp có thể sở hữu nhiều sàn) và 284 ứng dụng bán hàng trên mạng.

Bộ Tài chính cũng phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông thống nhất danh mục dữ liệu kết nối, chia sẻ với Bộ Tài chính (Cơ quan thuế) 130 tổ chức hoạt động trong lĩnh vực viễn thông, quảng cáo, phát thanh, truyền hình.

Ba là, về kê khai, nộp thuế. Bộ Tài chính đã áp dụng định danh và xác thực điện tử đối với cá nhân thực hiện đăng ký kê khai, nộp thuế; dịch vụ chữ ký số, viễn thông, tên miền; cá nhân mở tài khoản thanh toán tại ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng; đang triển khai khuyến khích các sàn giao dịch thương mại điện tử áp dụng đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn.

Bốn là, về kết quả quản lý thuế với thương mại điện tử tại Việt Nam, triển khai hóa đơn điện tử, máy khởi tạo tính tiền. Bộ Tài chính đã triển khai hoá đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền. Đến nay, đã có 61.009 cơ sở kinh doanh áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền với số lượng hóa đơn đã sử dụng là 464,8 triệu hóa đơn. Đối với việc áp dụng hóa đơn điện tử trong lĩnh vực kinh doanh vàng thì 100% các doanh nghiệp (9.419 doanh nghiệp) đã áp dụng hoá đơn điện tử có kết nối với cơ quan thuế theo Nghị định số 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ, trong đó có 7.225 doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh vàng, bạc đã thực hiện áp dụng giải pháp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền với số lượng hóa đơn đã sử dụng là 1,34 triệu hóa đơn.

Theo số liệu quản lý thuế đến năm 2024, ngành thuế đang quản lý 123.759 người nộp thuế có hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử, trong đó, cá nhân là 88.147, doanh nghiệp bán hàng hóa thông qua sàn giao dịch thương mại điện tử là 35.131, doanh nghiệp là chủ sở hữu sàn giao dịch thương mại điện tử là 361, doanh nghiệp lớn hoạt động quảng cáo trên môi trường mạng là 24, nhà cung cấp nước ngoài (NCCNN) không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam là 96.

Về số thu Ngân sách Nhà nước, số liệu quản lý thuế trong 2 năm gần nhất đã ghi nhận kết quả thu thuế từ các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử năm 2022 là 83.000 tỷ đồng; năm 2023, số thuế đã nộp là 97.000 tỷ đồng; 5 tháng đầu năm 2024, số thuế đã nộp trên 50.000 tỷ đồng. Lũy kế đến nay đã có 96 NCCNN đã kê khai, nộp thuế với số thuế là trên 15,6.000 tỷ đồng.

Nhằm phát triển thương mại điện tử, chống thất thu thuế thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Tài chính đề xuất các giải pháp gồm:

Thứ nhất, kết nối dữ liệu, liên thông đồng bộ giữa các bộ, ngành, đặc biệt dữ liệu dân cư, dữ liệu thương mại điện tử, dữ liệu thanh toán qua ngân hàng… để đối chiếu một cách nhanh chóng yêu cầu kê khai nộp thuế, yêu cầu thanh tra kiểm tra.

Thứ hai, rà soát hoàn thiện pháp luật. Các bộ luật liên quan đến thương mại điện tử ban hành từ năm 2014, cho nên cần phải rà soát lại các nghị định, thông tư liên quan để sửa.

Thứ ba, xây dựng Cổng Thông tin đăng ký kê khai thuế của sàn thương mại điện tử trong nước, đôn đốc kê khai, chọn thanh tra, xử lý một số trường hợp trốn thuế.

Thứ tư, thực hiện định danh và xác thực điện tử, đồng bộ liên thông dữ liệu thông tin hàng hóa.

Thứ năm, áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt. Thanh toán không dùng tiền mặt càng nhiều thì quản lý và thu thuế càng cao.

Thứ sáu, sửa đổi Nghị định 117/2018/NĐ-CP về giữ bí mật và cung cấp thông tin khách hàng của tổ chức tín dụng, ngân hàng.

Thứ bảy, quản lý hoạt động thương mại điện tử qua mạng xã hội để thu thuế, do hình thức livestream, bán hàng qua mạng xã hội hiện rất nhiều. Đây là nguồn thu thuế rất lớn.