Đón đầu sóng cổ phiếu bán lẻ

Tính đến nửa đầu năm 2023, VN-Index đã tăng 11,2%, trong khi các cổ phiếu bán lẻ giảm 1,3%, theo ước tính của SSI Research. Giá cổ phiếu ngành bán lẻ diễn biến kém tích cực hơn do lợi nhuận suy giảm trong nửa đầu năm 2023.

Kể từ quý cuối IV/2022, lợi nhuận của các doanh nghiệp bán lẻ đã giảm sút đáng kể do gặp nhiều khó khăn trong nền kinh tế vĩ mô. Xuất khẩu sụt giảm buộc doanh nghiệp phải sa thải công nhân. Lạm phát leo thang càng gây áp lực lên thu nhập khả dụng của người tiêu dùng, do đó người tiêu dùng phải cắt giảm chi tiêu không thiết yếu.

Tuy nhiên, các chuyên gia SSI Research cho rằng, lợi nhuận của hầu hết các doanh nghiệp bán lẻ có thể đã chạm đáy trong nửa đầu năm 2023 xét về giá trị tuyệt đối và các doanh nghiệp bán lẻ đang trên đà phục hồi.

“Chúng tôi kỳ vọng lợi nhuận của các doanh nghiệp bán lẻ sẽ tích cực trở lại từ quý IV/2023 đến năm 2024. Sự phục hồi lợi nhuận có thể được thúc đẩy nhờ đẩy mạnh giải ngân các khoản vay tiêu dùng, điều kiện kinh tế vĩ mô cải thiện, các công ty có tình hình tài chính vững mạnh tăng thêm thị phần và tỷ suất lợi nhuận cải thiện nhờ mức tồn kho thấp hơn sau đợt cạnh tranh gay gắt về giá trong quý II/2023”, SSI Reseach lưu ý.

Cụ thể, tiêu dùng không thiết yếu dự kiến sẽ vẫn yếu ít nhất là cho đến quý III/2023 do những khó khăn trong nền kinh tế vĩ mô. Mặc dù lạm phát có thể đã đạt đỉnh trong quý I/2023, nhưng điều này là do tiêu dùng kém hơn chứ không phải do sự cải thiện từ phía cung.

“Bất chấp chính sách tiền tệ ôn hòa, chúng tôi cho rằng lạm phát có thể được kiểm soát trong phạm vi mục tiêu của chính phủ, do đó lãi suất có thể sẽ có dư địa giảm thêm. Lãi suất huy động có xu hướng giảm từ tháng 4/2023 (2-3 điểm phần trăm so với đầu năm), trong khi lãi suất cho vay giảm với tốc độ nhẹ hơn tùy thuộc vào mức độ rủi ro của người đi vay (0,5-2 điểm phần trăm so với đầu năm)”, chuyên gia SSI nhận định.

Bên cạnh đó, lãi suất huy động được kỳ vọng sẽ giảm thêm 0,5-1 điểm phần trăm vào cuối năm. Lãi suất cho vay dự kiến sẽ phần nào bắt kịp tốc độ cắt giảm lãi suất huy động trong nửa cuối năm 2023, qua đó giúp giảm bớt áp lực trả lãi vay mua nhà đối với người tiêu dùng. Đồng thời, với sự phục hồi trong xuất khẩu (dự kiến vào quý IV/2023), sẽ giúp thúc đẩy tiêu dùng từ cuối năm 2023 đến năm 2024.

Mặt khác, các công ty tài chính tiêu dùng đã bắt đầu giải ngân trở lại từ tháng 5/2023. SSI Research cho biết, có những dấu hiệu phục hồi sớm trong hoạt động giải ngân cho vay tiêu dùng tại các cửa hàng của MWG.

MWG được đánh giá là công ty sẽ được hưởng lợi đáng kể từ sự hồi phục trong hoạt động giải ngân của các công ty tài chính tiêu dùng. Theo MWG, 30-40% doanh thu ICT và CE (công nghệ thông tin và điện tử gia dụng) đến từ mua hàng trả góp. Trong khi đó, con số này của FRT và PNJ thấp hơn (20%doanh thu FPT Shop và dưới 5% doanh thu PNJ).

Ngoài ra, áp lực chí lãi vay của các doanh nghiệp bán lẻ sẽ lắng xuống trong nửa cuối năm 2023, cùng với đà giảm của lãi suất cho vay cũng như mức tồn kho thấp hơn.

Tỷ suất lợi nhuận sẽ mở rộng trong nửa cuối năm 2023 nhờ cạnh tranh về giá cả bớt khốc liệt hơn và chi phí lãi vay thấp hơn. Cạnh tranh về giá và áp lực lạm phát cao đã siết chặt tỷ suất lợi nhuận trong nửa đầu năm 2023. Cạnh tranh về giá thể hiện rõ ràng nhất giữa sản phẩm iPhone, vì các doanh nghiệp bán lẻ đang phải chịu áp lực giải phóng hàng tồn kho cũ trước khi mẫu mới ra mắt (dự kiến vào tháng 10/2023). Sản phẩm Apple chiếm 40-50% doanh thu FPT Shop, khoảng 13% doanh thu Điện máy Xanh và Thế giới Di động, 20% doanh thu DGW.

Do FPT Shop có tỷ trọng sản phẩm của Apple ở mức cao và sản phẩm này có tỷ suất lợi nhuận thấp, việc cạnh tranh về giá đã ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả hoạt động của FRT trong nửa đầu năm 2023. Tuy nhiên, một khi hàng tồn kho được giải phóng (vào tháng 9/2023 trước khi mẫu iPhone tiếp theo được ra mắt), nhiều kỳ vọng hiệu quả tài chính của FPT Shop có thể phục hồi với tốc độ nhanh hơn so với các công ty cùng ngành từ nền so sánh thấp.

“Mặc dù lợi nhuận của các công ty vẫn có thể giảm so với cùng kỳ trong quý III/2023, nhưng nhà đầu tư có thể kỳ vọng vào sự phục hồi vào năm 2024 và xa hơn nữa. Theo đó, chúng tôi điều chỉnh tăng hệ số mục tiêu cho các doanh nghiệp bán lẻ và doanh nghiệp phân phối trong phạm vi nghiên cứu. Chúng tôi thấy rằng, giá cổ phiếu DGW có thể đã phản ánh trước các triển vọng tích cực trước khi lợi nhuận phục hồi. Trong khi đó, giá cổ phiếu MWG, FRT và PNJ vẫn đang ở mức hấp dẫn”, chuyên gia khuyến nghị.

Triển vọng dài hạn của các doanh nghiệp bán lẻ sẽ phụ thuộc vào quá trình chuyển đổi từ thương mại truyền thống sang thương mại hiện đại và kế hoạch huy động vốn của các công ty, đây có thể là chỉ báo dẫn trước cho triển vọng tăng trưởng lợi nhuận. Tỷ lệ thâm nhập vào thương mại hiện đại của ngành ICT & CE hiện ở mức cao (theo ước tính hiện chiếm khoảng 70-75% tổng thị trường).

Trong khi đó, tỷ lệ thâm nhập vào thương mại hiện đại đối với mảng bách hóa và dược phẩm vẫn còn rất nhỏ (theo ước tính của SSI tỷ lệ thâm nhập mới ở mức 14% và 5% tổng thị trường). Trang sức có thương hiệu chiếm 60% tổng nhu cầu.

Do đó, đối với thời hạn đầu tư 2-3 năm, nhóm chuyên gia ưa thích 2 cổ phiếu MWG và FRT, các công ty này vận hành chuỗi cửa hàng bách hóa và dược phẩm. Về huy động vốn, các công ty có thể tìm kiếm nguồn vốn bên ngoài để tài trợ cho việc mở rộng cửa hàng. Chuỗi Nhà thuốc Long Châu hiện đã có lãi nên FRT có thể phải tăng vốn trong thời gian tới để mở rộng mạng lưới cửa hàng lên 3.000 cửa hàng (so với 1.234 cửa hàng tính đến tháng 5/2023). MWG cũng sẽ huy động vốn để mở rộng quy mô Bách hoá Xanh khi chuỗi tiếp cận điểm hòa vốn.