Dòng tiền ngoại "mải miết" rút lui khỏi thị trường

Dòng vốn ETF tại thị trường chứng khoán Việt Nam suy yếu đáng kể trong tháng 5/2023. Theo thống kê của SSI Research, nhóm quỹ ETF nội rút ròng tháng thứ 3 liên tiếp với tổng giá trị 826,6 tỷ đồng – mức lớn nhất kể từ tháng 8/2022. Trong đó, nhóm quỹ VFM VN30 ETF (-381,7 tỷ đồng) và VFM VNDiamond (-420,9 tỷ đồng) ghi nhận lực rút đều đặn xuyên suốt tháng.

Nhà đầu tư cá nhân từ Thái Lan, thông qua kênh Chứng chỉ lưu kí DR rút ròng kể từ đầu năm đến nay là một trong nguyên nhân chính cho sự giảm tốc. Bên cạnh đó, VNDiamond đang đạt đến giới hạn về tỷ trọng đối với nhóm phi ngân hàng khiến triển vọng dòng tiền không quá tích cực cho ETF này.

Tương tự, MAFM VNDIAMOND ETF, quỹ ETF thứ hai theo dõi chỉ số VNDiamond cũng không có kết quả khả quan khi chỉ vào ròng khoảng 20,5 tỷ đồng kể từ khi mở bán vào tháng 2/2023. Ngược lại, tốc độ rút từ nhóm VN Finlead (-27 tỷ đồng) tiếp tục đà thu hẹp.

Đối với nhóm ETF ngoại, rút ròng được ghi nhận chủ yếu ở Vaneck (-113,4 tỷ đồng) và Ishares Frontier and Select EM (ước tính 340 tỷ đồng). Tốc độ giải ngân từ Fubon Việt Nam cũng đã chậm lại đáng kể khi chỉ ghi nhận vào ròng 34,3 tỷ đồng.

Như vậy, dòng vốn ETF vào thị trường chứng khoán Việt Nam rút ròng lên tới 1.123 tỷ đồng trong tháng 5/2023 và thu hẹp tổng dòng tiền giải ngân trong 5 tháng đầu năm 2023 chỉ còn 5.800 tỷ đồng. Dòng vốn từ các quỹ chủ động đảo chiều rút ròng nhẹ 14 tỷ đồng trong tháng 5/2023.

Trong khi đó, xu hướng từ các quỹ chủ động cho thấy sự phân hóa, điểm tích cực trong tháng 5/2023 là đà rút ròng đã thu hẹp lại. Cường độ rút ròng thận trọng hơn so với các quỹ ETF, cho thấy các quỹ chủ động vẫn đang có cái nhìn tích cực và duy trì tỷ trọng nhất định đối với thị trường Việt Nam. Tính chung trong 5 tháng đầu năm 2023, các quỹ chủ động đã vào ròng 3.600 tỷ đồng, tập trung vào 2 tháng đầu năm.

Theo thống kê của SSI Research, khối ngoại bán ròng 3.420 tỷ đồng trong tháng 5/2023, hoặc bán ròng 3.958 tỷ đồng nếu loại trừ giao dịch thỏa thuận mua ròng đột biến từ STG và bán ròng ở EIB – mức cao nhất kể từ tháng 12/2021. Trạng thái bán ròng được duy trì xuyên suốt tháng và mua/bán giữa các nhóm ngành cũng không có xu hướng rõ rệt.

“Tuy nhiên, cần phải lưu ý rằng việc bán ròng của khối ngoại không đồng nghĩa với việc rút vốn ròng ra khỏi thị trường và tính đến hiện tại, chúng tôi mới quan sát thấy sự rút ròng mạnh từ nhóm quỹ ETF (với sự tham gia chủ yếu từ các nhà đầu tư cá nhân) trong khi đó giao dịch của các quỹ chủ động nhiều khả năng nghiêng nhiều về việc tái cơ cấu danh mục”, SSI Research cho biết.

Tỷ trọng giao dịch khối ngoại tiếp tục giảm mạnh trong tháng 5, khi chỉ chiếm 6,5% tổng giá trị giao dịch trên thị trường – tương đương giai đoạn giữa năm 2021 hoặc quý I/2022. Tính chung trong 5 tháng đầu năm 2023, khối ngoại duy trì mua ròng 2.000 tỷ đồng (3.600 tỷ đồng nếu loại trừ giao dịch thỏa thuận đột biến).

“Như vậy, dòng tiền ETF và các quỹ chủ động suy yếu trong tháng 5/2023 khá tương đồng với quan điểm trước đó của chúng tôi, tuy nhiên giao dịch thận trọng từ các quỹ chủ động là yếu tố tích cực hơn kỳ vọng. Xu hướng dòng vốn vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới phụ thuộc vào nhiều biến số và chúng tôi cho rằng bất kỳ điều chỉnh lớn nào sẽ là cơ hội để dòng tiền các quỹ đầu tư đảo chiều trên thị trường. Một mặt, thị trường chứng khoán Việt Nam hiện tại cũng đang ở giai đoạn giao thoa chính sách và phần lớn khó khăn của nền kinh tế cũng đã được thị trường chứng khoán phản ánh sớm trong nửa cuối năm 2022 sẽ là yếu tố tích cực cho dòng tiền”, chuyên gia SSI Research lưu ý.

Trên thị trường tài chính toàn cầu, phân bổ dòng tiền vào các tài sản tài chính đã có tháng đảo chiều tích cực đối với các tài sản rủi ro. Tâm lý đầu tư đã có sự cải thiện trong tháng 5/2023 với kỳ vọng đây là giai đoạn cuối của chu ky tiền tệ thắt chặt và sự bùng nổ của nhóm công nghệ giúp dòng tiền vào các quỹ cổ phiếu đảo chiều trong nửa cuối tháng 5/2023. Tuy nhiên, trong giai đoạn giao thoa chính sách và các kịch bản đối với nền kinh tế hay chính sách tiền tệ của Mỹ vẫn chưa rõ ràng nên việc giải ngân vẫn có một sự thận trọng nhất định.

Cụ thể, trạng thái vào ròng các quỹ tiền tệ (+73,2 tỷ USD) và trái phiếu (+22,5 tỷ USD) vẫn tiếp tục được duy trì trong tháng 5/2023, tuy nhiên với cường độ hạ nhiệt hơn trong khi đó, các quỹ cổ phiếu đảo chiều vào ròng 5,2 tỷ USD.

Dòng vốn vào quỹ cổ phiếu thị trường phát triển (DM) tích cực hơn trong nửa cuối tháng nhờ dòng tiền vào thị trường Mỹ. Dòng vốn vào thị trường DM thu hẹp giá trị rút ròng, chỉ vào khoảng 6,4 tỷ USD trong tháng 5/2023.

Sự bùng nổ của nhóm công nghệ (chỉ số NASDAQ tăng 25,2% so với cuối 2022) và tỷ trọng vốn hoá nhóm công nghệ ở mức cao (chiếm 30% thị trường) giúp dòng vốn quay trở lại giải ngân vào thị trường Mỹ (+200 triệu USD). Trong đó, các quỹ ETF vào ròng tới 19 tỷ USD trong tháng 5 – mức cao nhất kể từ tháng 11/2022 trong khi các quỹ chủ động vẫn cho thấy sự thận trọng khi rút ròng 18,8 tỷ USD.

Dòng vốn quay lại thị trường Nhật Bản cũng là một điểm sáng, khi kỳ vọng nền kinh tế có thế vượt qua được tính trạng giảm phát kéo dài suốt gần 30 năm qua và chỉ số Nikkei cũng đã tăng tới 21% so với cuối năm 2022. Dòng vốn vào cổ phiếu thị trường mới nổi (EM) cũng có sự cải thiện. Dòng vốn vào EM duy trì tháng vào ròng thứ 10 liên tiếp, với tốc độ giải ngân cải thiện hơn (+11,5 tỷ USD).

Kỳ vọng Ngân hàng trung ương Trung Quốc sẽ tiếp tục đưa ra những thông điệp nới lỏng chính sách tiền tệ giúp dòng tiền giải ngân vào Trung Quốc. Đài Loan (+633 triệu USD) và Hàn Quốc (+215 triệu USD) cũng là hai thị trường có dòng tiền đảo chiều vào mạnh nhờ tỷ trọng nhóm ngành công nghệ cao, bên cạnh các quốc gia có lợi thế về FDI như Ấn Độ (+754 triệu USD) và Indonesia (+17,2 triệu USD).

Như vậy, sự đảo chiều nhanh chóng của dòng tiền vào các quỹ cổ phiếu đã diễn ra trong tháng 5/2023 và được ky vọng sẽ duy trì ít nhất trong nửa đầu tháng 6/2023, trước khi Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) có cuộc họp chính sách vào giữa tháng.

Với xu hướng và các đối sách với lạm phát vẫn chưa thể xác định rõ ràng, việc phân bổ vào các quỹ cổ phiếu vẫn tương đối thận trọng trong kỳ vọng thị trường chứng khoán sẽ có những biến động lớn trong giai đoạn còn lại của năm. Tuy nhiên, dòng tiền vào thị trường Mỹ có thể sẽ phần nào tích cực trở lại trên cơ sở các số liệu tích cực về thị trường lao động hay về lĩnh vực dịch vụ của Mỹ cho thấy nền kinh tế nước này vẫn mạnh.