Đồng USD tăng giá quá mạnh gây ra nỗi lo khắp các nền kinh tế toàn cầu

Các nước trên khắp thế giới đang ngày một lo lắng về tình trạng mạnh lên đáng kể của đồng USD. Nhóm các nước mới nổi ví như Indonesia đã bắt đầu có những biện pháp bảo vệ đồng nội tệ của họ trước khả năng lạm phát leo thang cũng như áp lực suy giảm đè nặng lên tăng trưởng kinh tế thông qua chi phí nhập khẩu tăng cao.

Ảnh hưởng tiêu cực từ sự tăng giá của đồng USD lên kinh tế toàn cầu nhiều khả năng sẽ là đề tài chính tại hội nghị các bộ trưởng tài chính, thống đốc ngân hàng trung ương các nước G20 trong tuần này tại Washington.

Đồng nội tệ của các nước G20 đều đang giảm giá so với đồng USD. Tính từ đầu năm nay, đồng USD tăng giá 8% so với đồng yên, 5,5% so với đồng won Hàn Quốc, 8% so với đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ. Đồng nội tệ của cả các nước phát triển và mới nổi đều suy yếu mạnh so với đồng USD. Đồng đôla Australia, đôla Canada, đồng euro suy yếu lần lượt 4,4%, 3,3% và 2,8% so với đồng USD.

Yếu tố quan trọng góp phần đẩy đồng USD tăng giá chính là khả năng Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) hạ lãi suất đồng USD đang giảm dần. Theo công bố vào ngày thứ Tư, chỉ số giá tiêu dùng tăng cao hơn so với kỳ vọng của thị trường. Thị trường tài chính giờ đây tin rằng FED sẽ không hạ lãi suất đồng USD trong tháng 6/2024. Sau khi chỉ số CPI Mỹ được công bố, nhiều đồng tiền lớn của thế giới như đồng yên hay euro hạ giá so với đồng USD.

Chính phủ nhiều nước trên thế giới đang đặc biệt lo lắng về sự suy giảm của giá trị đồng nội tệ. Nhóm các nước mới nổi đặc biệt nhạy cảm với ảnh hưởng tiêu cực từ việc chi phí vay nợ bằng đồng USD tăng, cũng như chi phí nhập khẩu lên mạnh khi lãi suất đồng USD cao.

Tính toán của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho thấy cứ mỗi khi đồng USD tăng giá khoảng 10% , GDP của nhóm nền kinh tế mới nổi sẽ hạ khoảng 1,9%, tác động tiêu cực về kinh tế kéo dài đến hơn 2 năm. Năm 2022, khi mà tình trạng tăng giá của đồng USD diễn ra tương tự như hiện nay, Sri Lanka đã rơi vào tình trạng vỡ nợ bởi đồng nội tệ hạ giá quá nhanh.

Chính phủ một số nước đã bắt đầu hành động. Ngày 1/4/2024, Ngân hàng Trung ương Brazil đã can thiệp vào thị trường ngoại hối lần đầu tiên tính từ khi Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva nhậm chức. Dù rằng chính phủ và Ngân hàng Trung ương Brazil chưa giải thích rõ lý do can thiệp, nhiều thành viên thị trường tin rằng mục tiêu chính là giảm bớt tốc độ hạ giá của đồng nội tệ.

Truyền thông địa phương đưa tin Ngân hàng Trung ương Indonesia đã quyết định can thiệp vào thị trường ngoại tệ trong tháng này. Mục tiêu chính là để giảm bớt tốc độ hạ giá của đồng rupiah hiện đã thấp nhất trong bốn năm. Tuy nhiên ngay cả sau khi những thông tin mới nhất được công bố, đồng rupiah vẫn tiếp tục hạ giá, thậm chỉ xuống dưới ngưỡng 16.000 rupiah/USD.

Vào cuối tháng 1/2024, Reuters đưa tin thống đốc Ngân hàng Trung ương Indonesia đã yêu cầu kiểm tra về mức độ xuống giá của đồng nội tệ. Ngân hàng Trung ương Indonesia đã hành động, tuy nhiên, chưa thực sự có hiệu quả rõ ràng. Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ nâng lãi suất chính sách thêm khoảng từ 5% đến 50% để ứng phó với sự xuống giá của đồng lira cũng như lạm phát leo thang.

Nhóm các nền kinh tế mới nổi hiện đang đương đầu với tình huống nền kinh tế của họ hạ nhiệt do lãi suất cao. Tại nhiều nền kinh tế này, từ năm ngoái họ đã buộc phải hãm tốc độ nâng lãi suất. Ngay khi họ đang tính đến hạ lãi suất cơ bản, việc phía Mỹ trì hoãn hạ lãi suất đang đe dọa tạo ra tình huống các nền kinh tế mới nổi buộc phải nâng lãi suất trở lại.