Hiệp hội Ngân hàng cần là cầu nối để thúc đẩy phát triển ngành Ngân hàng trong hội nhập kinh tế quốc tế

Ngày nhận bài: 16/4/2019 - Ngày biên tập: 17/4/2019 - Ngày duyệt đăng: 22/4/2019. Bài đăng trên Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ số 9/2019

Tóm tắt: Trong 25 năm qua, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (HHNH) đã thực hiện tốt vai trò là đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức hội viên. HHNH làm cầu nối giữa các tổ chức hội viên với các cơ quan Nhà nước; hỗ trợ tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho hoạt động kinh doanh của các tổ chức hội viên nhằm đảm bảo hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) Việt Nam phát triển lành mạnh, hiệu quả, an toàn. Từ đó, góp phần thực thi chính sách tiền tệ, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đặt ra không ít khó khăn và thách thức cho ngành ngân hàng nói chung và các ngân hàng thành viên nói riêng. Điều đó đòi hỏi HHNH tiếp tục đổi mới, sáng tạo hơn trong hoạt động để phát huy hơn nữa vai trò và vị thế của mình, góp phần đưa ngành ngân hàng Việt Nam vươn xa hơn nữa ở khu vực và thế giới. Bài viết gợi ý một số hoạt động có thể giúp HHNH nâng cao hiệu quả hoạt động và vai trò, vị thế của mình. 

Từ khóa: Hiệp hội Ngân hàng, cầu nối, vai trò, hiệu quả

Vietnam Banks Association needs to be a bridge to boost the development of banking sector in the process of international economic integration

Abstract: For the past 25 years, Vietnam Banks Association (VNBA) has been playing important role as a representative to protect legitimate rights and benefits of its members. VNBA acts as a bridge between its members and state authorities; supporting to remove difficulties, obstacles occurred in the operation of its members to ensure the safe, sound and efficient development of credit institutions system in Vietnam, by then,  contributes to the implementation of monetary policy, boosting socio-economic development of the nation. However, in the process of international economic integration, there are certain difficulties and challenges for the banking sector in general and for its members in particular. This requires VNBA continue to further renovate to promote its role and position, contributing to bringing Vietnamese banking sector reaching regional level and into the world. The article suggests some activities that may help VNBA increase its efficiency, role and position.

Key words: Vietnam Banks Association, bridge, role, efficiency

Diễn đàn Doanh nghiệp, Ngân hàng, Chứng khoán cùng tháo gỡ khó khăn trong thời kỳ lạm phát do HHNH Việt Nam, Hiệp hội DNNVV và Hiệp hội Kinh doanh chứng khoán đồng tổ chức tháng 10/2008

Trong nhiều năm qua, HHNH đã đóng góp tích cực cùng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) trong việc triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, Chính phủ và NHNN về thực thi chính sách tiền tệ, tín dụng, ngoại hối và tái cơ cấu ngân hàng thương mại (NHTM). HHNH đã tích cực tham gia xử lý nợ xấu, bảo đảm an toàn hệ thống, thúc đẩy phát triển công nghệ ngân hàng, cung cấp sản phẩm dịch vụ ngày càng đa dạng, chất lượng cho nền kinh tế. Đồng thời, chú trọng hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, hỗ trợ ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội.

Phát huy vai trò cầu nối của mình, HHNH đã kịp thời phản ánh những khó khăn, vướng mắc của các tổ chức hội viên liên quan đến hoạt động cho vay, lãi suất, xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm  góp phần hỗ trợ công tác điều hành, thực thi chính sách tiền tệ. 

HHNH đã thường xuyên theo dõi tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết 42/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD 2010 và Đề án cơ cấu lại hệ thống TCTD gắn với xử lý nợ xấu đến năm 2020 và những chủ trương, chính sách lớn khác theo chỉ đạo của NHNN.

Bên cạnh đó, HHNH đã nỗ lực hỗ trợ NHNN thực hiện có hiệu quả chủ trương mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt; hỗ trợ hội viên phát triển nghiệp vụ kinh doanh thẻ bằng việc kịp thời tháo gỡ vướng mắc về cơ chế chính sách trong hoạt động kinh doanh thẻ; tổ chức gặp gỡ trao đổi và kêu gọi các tổ chức thẻ quốc tế tăng cường nguồn lực đầu tư giúp thị trường thẻ Việt Nam phát triển mạnh.

Đoàn công tác Cơ quan thường trực HHNH Việt Nam làm việc với các tổ chức hội viên, tháng 5/2018

Mặt khác, HHNH còn đóng vai trò rất quan trọng trong việc ngăn ngừa hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh, có thể dẫn đến sự đổ vỡ hệ thống ngân hàng. Giai đoạn 2008- 2009, HHNH đã cùng với các tổ chức hội viên họp bàn đưa ra các giải pháp tích cực nhằm thống nhất mức lãi suất huy động để tránh cạnh tranh lãi suất không lành mạnh có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho hệ thống ngân hàng và nền kinh tế. 

Cùng với đó, HHNH đã phối hợp với Tòa án Nhân dân Tối cao tổng kết thực tiễn thi hành các quy định của pháp luật về lãi suất, phạt vi phạm trong hợp đồng. Từ đó, HHNH báo cáo và đề nghị Tòa án Nhân dân Tối cao có văn bản hướng dẫn tòa án các cấp, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hệ thống ngân hàng trong hoạt động cũng như khi thi hành án.

Trước bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng và diễn biến thị trường tài chính ngày càng phức tạp, HHNH sẽ phát huy tốt hơn nữa vai trò của mình nếu hỗ trợ tích cực và hiệu quả hơn hoạt động điều hành chính sách của NHNN như:

Thứ nhất, hỗ trợ NHNN thực hiện một số nhiệm vụ: (i) tham gia hỗ trợ quá trình tái cơ cấu lại hệ thống TCTD gắn với xử lý nợ xấu; (ii) hỗ trợ các TCTD thực hiện các quy định đáp ứng chuẩn Basel II; (iii) tham gia ý kiến vào việc ban hành, sửa đổi, bổ sung các quy định về lãi suất, hạn mức tín dụng và các chính sách tín dụng; các quy định về kế toán hạch toán, kiểm toán của NHTM; các quy định về an toàn tài chính hoạt động ngân hàng.

Thứ hai, để góp phần thúc đẩy thị trường tài chính phát triển lành mạnh, hiệu quả HHNH có thể mở rộng thêm phạm vi và lĩnh vực hoạt động sau đây: 

- Là cầu nối giúp khách hàng và doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ tiếp cận được các nguồn vốn khác nhau bên cạnh nguồn vốn của ngân hàng; 

- Hỗ trợ các tổ chức hội viên thực hiện nghiêm túc các quy định về hoạt động trên thị trường liên ngân hàng, hạn chế các hành vi vi phạm kỷ luật thị trường; 

- Phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm soát hành vi gian lận thị trường, phòng chống rửa tiền và tội phạm tài chính; 

- Phối hợp với Hiệp hội người tiêu dùng, các tổ chức tài chính và các bên liên quan để bảo vệ người tiêu dùng tài chính, bảo vệ quyền lợi người gửi tiền; 

- Thiết lập hệ thống thông tin kết nối giữa các thành viên, trung tâm nghiên cứu trong và ngoài ngành để hỗ trợ thông tin cho các tổ chức hội viên; 

- Hỗ trợ khả năng tiếp cận các sản phẩm dịch vụ tài chính - ngân hàng cho cộng đồng, triển khai chương trình giáo dục kiến thức về tài chính cho cộng đồng.

Thứ ba, nên tiếp tục hoàn thiện mô hình tổ chức của HHNH theo hướng nâng cao hơn nữa vị thế của một tổ chức đại diện uy tín của ngành ngân hàng. Kinh nghiệm quốc tế tiếp tục cho thấy, HHNH nên có các bộ phận chuyên trách, liên kết chặt chẽ với nhau dưới hình thức Ủy ban, nhóm hay Hiệp hội chuyên ngành theo các lĩnh vực hoạt động. 

Thứ tư, thường xuyên giao lưu, trao đổi với các hiệp hội ngân hàng lớn trên thế giới như Mỹ, Anh, Úc, Canada… để học tập kinh nghiệm giữa các bên. Bên cạnh đó, cần phối hợp với các tổ chức quốc tế, tiếp tục mở các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cũng như tiêu chuẩn, đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ tại các NHTM.

Thứ năm, đẩy mạnh hơn công tác thông tin truyền thông, phát hành các báo cáo phân tích thị trường, ngành ngân hàng, đưa ra các đánh giá và quan điểm riêng của HHNH về các vấn đề tiền tệ, tín dụng, thị trường tài chính và các chính sách của cơ quan quản lý.