Kết quả kinh doanh quý I/2023: Khởi đầu gập ghềnh cho năm 2023

Trong báo cáo Chiến lược thị trường vừa công bố, CTCK VNDirect cho biết, tăng trưởng lợi nhuận ròng của các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán tiếp tục gây thất vọng.

Cụ thể, qua tổng hợp báo cáo của các doanh nghiệp niêm yết trên 3 sàn (HOSE, HNX, UPCOM), VNDirect cho biết, tổng lợi nhuận ròng quý I/2023 của các công ty niêm yết giảm 18,1% so với cùng kỳ, dù vậy, nếu so với quý IV/2023 thì có sự cải thiện hơn (quý IV/2023 giảm 31,9%).

Trong bức tranh “ảm đạm” trên, các doanh nghiệp thép, hóa chất và chứng khoán ghi nhận mức sụt giảm lợi nhuận mạnh nhất, cụ thể: Lợi nhuận ròng quý I/2023 của các nhà sản xuất thép niêm yết giảm 93,3% so với cùng kỳ nhưng đã cải thiện đáng kể so với 2 quý lỗ ròng trước đó nhờ giá bán thép phục hồi và hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho;

Ngành hóa chất kéo dài xu hướng giảm với lợi nhuận ròng khi quý IV/2002 và quý I/2023 giảm lần lượt 22,5% và 71,9% so với cùng kỳ, do giá phốt pho và phân bón giảm sâu;

Còn các công ty chứng khoán ghi nhận lợi nhuận ròng giảm mạnh 96,6% so với cùng kỳ do thanh khoản thị trường giảm 63,1% (so với cùng kỳ) trong quý I/2023.

“Các công ty sản xuất thép, hóa chất và chứng khoán cùng nhau làm tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường giảm 13,5 điểm % trong quý I/2023”, VNDirect nhấn mạnh.

Trong khi các ngành nghề trên gặp khó khăn, thì du lịch & giải trí và bất động sản trở thành động lực tăng trưởng hàng đầu trong quý I/2023 vừa qua, cụ thể, trong giai đoạn khó khăn, các doanh nghiệp phát triển Bất động sản (BĐS) vẫn đạt mức tăng trưởng lợi nhuận ròng 28,3% so với cùng kỳ trong quý I/2023, chủ yếu nhờ đóng góp của VHM (+162,5%). Tuy nhiên, nếu loại trừ VHM, lợi nhuận ròng của các nhà phát triển BĐS đã giảm 40,4%.

Đáng chú ý, ngành du lịch & giải trí đã dần quay trở lại đúng quỹ đạo, lần đầu tiên ghi nhận lợi nhuận ròng dương hơn 200 tỷ đồng kể từ sau dịch COVID-19. Kết quả này phần lớn được đóng góp bởi việc HVN lỗ 103,6 tỷ đồng trong quý I/2023 (so với khoản lỗ 2.613 tỷ đồng trong quý I/2022).

Với sự khởi sắc trở lại, ngành BĐS và du lịch & giải trí cùng nhau đóng góp 4,9 điểm % vào tăng trưởng lợi nhuận ròng quý I/2023 của toàn thị trường.

Về biên lợi nhuận gộp thị trường (không bao gồm ngân hàng), VNDirecr cho biết, trong quý I/2023 tăng nhẹ 0,1 điểm % so với quý trước. Quý I/2023 cũng là lần đầu tiên kể từ quý III/2021 ghi nhận biên lợi nhuận gộp tăng, với sự cải thiện lớn nhất đến từ ngành du lịch & giải trí (+21,9% điểm), thép (+7,0% điểm), xây dựng & vật liệu (+4,6% điểm).

Tỷ lệ đòn bẩy của thị trường (không bao gồm ngân hàng) cũng tăng lần đầu tiên kể từ quý I/2022 do tổng nợ ngắn hạn tăng 2,3% so với quý trước, trong khi tổng vốn chủ sở hữu giảm 2,0% so với quý trước. Chi phí lãi vay trung bình trên thị trường giảm từ 6,0% xuống 5,9% do lãi suất giảm trong quý I/2023.

Tổng lợi nhuận ròng các doanh nghiệp VN30 trong quý I vừa qua giảm 11,1% so với cùng kỳ, tích cực hơn so với nhóm vốn hóa lớn (-12,4% so với cùng kỳ). Lợi nhuận của nhóm vốn hóa lớn sụt giảm nhiều hơn so với VN30 chủ yếu là do DPM (- 87,7%), DCM (-84,9%) và VGI (-68,8%). Lợi nhuận của nhóm vốn hóa trung bình và nhỏ giảm mạnh lần lượt 39,8% và 38,5%, thấp hơn so với qúy IV/2022 do tỷ giá hối đoái ổn định và lãi suất thấp hơn.

14 doanh nghiệp trong VN30 có tăng trưởng lợi nhuận ròng khả quan trong quý I/2023, dẫn đầu là VRE (tăng 171%), VHM (tăng 162%) và PLX (tăng 155%).

Trong đó, VRE hưởng lợi sau khi kết thúc gói hỗ trợ chi phí thuê cho khách hàng cũng như tối ưu hóa chi phí hiệu quả.

VHM tăng trưởng lợi nhuận mạnh do: Bàn giao tại dự án Vinhomes Ocean Park 2; ghi nhận các giao dịch bán buôn tại Vinhomes Ocean Park 2 & 3 với tổng lợi nhuận trước thuế là 8.500 tỷ đồng, chiếm 56% lợi nhuận trước thuế của VHM trong quý I/2023.

Trong khi đó, PLX phục hồi từ mức thấp trong quý I/2022 nhờ nguồn cung xăng dầu ổn định từ các nhà máy lọc dầu trong nước (chủ yếu là Nghi Sơn).

Ngược lại, trong quý I/2023, lợi nhuận ròng của MWG giảm mạnh 98,5% so với cùng kỳ, phản ánh tác động tiêu cực của nhu cầu tiêu dùng giảm trong bối cảnh lãi suất cao và việc một vài công ty tài chính tiêu dùng bị điều tra.

Mặc dù lợi nhuận ròng quý I/2023 của HPG sụt giảm 95,2% so với cùng kỳ nhưng HPG vẫn cho tín hiệu tốt khi lợi nhuận ròng dương sau 2 quý bị lỗ trước đó nhờ: Giá thép phục hồi và hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho.

Đáng chú ý, NVL ghi nhận khoản lỗ 337 tỷ đồng trong quý I/2023 (quý I/2022: +1.079 tỷ đồng) do các yếu tố thị trường khiến doanh thu chuyển nhượng bất động sản suy yếu (-70,6% so với cùng kỳ).

Dựa trên ước tính của VNDirect, biên lợi nhuận gộp của thị trường (không bao gồm ngân hàng) trong quý I/2023 đã tăng lên 15,5% từ mức 15,4% trong quý IV/2022.

Tựu chung lại, nhóm ngành chứng kiến mức tăng biên lợi nhuận gộp cao nhất so với quý IV/2022 bao gồm: Du lịch & giải trí, thép, xây dựng & vật liệu. Trong khi đó, các nhóm ngành BĐS, hóa chất và bán lẻ bị ảnh hưởng bởi việc biên lợi nhuận gộp giảm mạnh nhất.