Khoảng 65% TCTD sẵn sàng triển khai Open API

Thông tin trên được đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đưa ra tại Hội thảo "Ngân hàng mở/Open Banking 2023: Chuyển dịch mô hình kinh doanh từ đóng sang mở”, được tổ chức chiều ngày 7/12 tại Hà Nội.

Chuyển mô hình kinh doanh ngân hàng từ "đóng" sang "mở"

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, Thống đốc ký Quyết định số 810/QĐ-NHNN ngày 11/5/2021 phê duyệt "Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030", trong đó mục tiêu xuyên suốt lấy sự trải nghiệm của khách hàng làm trọng tâm, thước đo duy nhất cũng là khách hàng, dịch vụ dành cho khách hàng. Bên cạnh đó, có hai giải pháp được đưa lên hàng đầu, đó là cơ sở pháp lý và hạ tầng để kết nối.

“Chuyển đổi số của ngành Ngân hàng là khách hàng sử dụng được tất cả các dịch vụ ngân hàng trên chiếc điện thoại di động một cách liền mạch. Về khía cạnh kỹ thuật, chuyển đổi số là sự kết nối, tích hợp của các thực thể, các tổ chức, cá nhân trong xã hội”, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh.

Theo đó, ngành Ngân hàng đã tiếp cận, nghiên cứu về ứng dụng cách mạng công nghiệp 4.0 phục vụ chuyển đổi số từ khá sớm. Một trong những công nghệ đột phá gắn với cách mạng công nghiệp 4.0 cho phép kết nối chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API) đã được một số ngân hàng Việt Nam nghiên cứu, triển khai ứng dụng vào hoạt động thanh toán, nhận biết khách hàng điện tử, cung ứng sản phẩm, dịch vụ tài chính sáng tạo.

"Open Banking – Open API là một lĩnh vực mới cả về yếu tố kỹ thuật và pháp lý không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới", Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng chia sẻ và cho biết: "Các thách thức, khó khăn khi triển khai Open API không chỉ là vấn đề công nghệ mà còn là thay đổi nhận thức và thay đổi khung pháp lý".

Do đó, việc triển khai thành công khung pháp lý cho Open API sẽ tạo điều kiện cho cộng đồng Fintech cung cấp các dịch vụ sáng tạo mới, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng theo kịp với sự phát triển trên toàn thế giới về cung cấp dịch vụ ngân hàng.

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán NHNN cho biết, 72,3% tổ chức tín dụng (TCTD) đã và đang dự tính triển khai các API, trong đó 47,6 % đã xây dựng các API để cho các bên thứ ba kết nối; khoảng 65% các TCTD sẵn sàng triển khai Open API, trong đó trên 30% TCTD có mức độ sẵn sàng cao đối với Open API. Nhiều TCTD đã xây dựng các API cho phép các bên thứ ba kết nối, triển khai API Portal để các đối tác có thể kết nối vào hệ sinh thái ngân hàng. Nhiều nhà cung cấp giải pháp ứng dụng open API.

Trao đổi kinh nghiệm sau gần 7 năm xác định hướng đi và lộ trình triển khai Open Banking, ông Trần Công Quỳnh Lân - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) cho biết, năm 2017 ngân hàng đã triển khai API Gateway, kết nối API với các đối tác ví điện tử. Đến năm 2022, ngân hàng đã triển khai giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt cho các bệnh viện, trường học, nộp thuế trực tuyến từ ứng dụng Etax, đặc biệt đến năm 2023, triển khai dịch vụ thanh toán taxi từ ứng dụng đối tác thứ 3, trả nợ, tất toán khoản vay, chi lương theo lô… Hiện mỗi tháng có trên 55 triệu giao dịch tài chính được thực hiện qua nền tảng có ứng dụng API.

Đại diện VietinBank cũng chia sẻ, trong quá trình triển khai còn một số vấn đề như: Chưa có quy định hướng dẫn về điều kiện pháp lý để có thể sử dụng API của ngân hàng; chưa có đơn vị thẩm định, chứng nhận, cấp phép và kiểm tra các bên thứ 3 được cấp phép sử dụng Open API của ngân hàng...

Hoàn thiện hành lang pháp lý cho ngân hàng mở

Để chuyển dịch sang ngân hàng mở, ông Phạm Anh Tuấn cho biết, NHNN sẽ rà soát, đề xuất nội dung sửa đổi, bổ sung tại Dự thảo Luật các TCTD (sửa đổi) các nội dung về giao dịch điện tử trong hoạt động ngân hàng, bảo mật thông tin, dữ liệu khách hàng, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát việc ứng dụng công nghệ, cung ứng sản phẩm dịch vụ và triển khai mô hình kinh doanh mới; trình Chính phủ Dự thảo Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng (Sandbox)..; nghiên cứu, xây dựng Thông tư về Open API và rà soát sửa đổi, ban hành các quy định về hoạt động thanh toán; giao dịch điện tử và an ninh an toàn bảo mật, biệnpháp xác thực giao dịch; tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn dữ liệu...

Đồng thời, cần tiếp tục nâng cấp phát triển, tăng cường tính an toàn bảo mật và khả năng tích hợp kết nối của các hạ tầng công nghệ của toàn ngành; hệ thống thông tin tín dụng CIC; khuyến khích các TCTD, trung gian thanh toán nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin và xây dựng, phát triển API mở và kết nối với các đối tác để cung ứng sản phẩm dịch vụ an toàn, tiện ích.

Triển khai hiệu quả và đồng bộ hệ thống phòng, chống tấn công mạng; đẩy mạnh truyền thông để hướng dẫn khách hàng hiểu rõ về quy trình thực hiện,bảo mật thông tin và nhận biết để phòng, tránh những rủi ro lừa đảo, gian lận..; tăng cường cơ chế phối hợp, trao đổi thông tin giữa các bên để kịp thời hỗ trợ xử lý những vướng mắc, sự cố phát sinh trong quá trình sử dụng dịch vụ.

Về phía Bộ Thông tin và Truyền thông, ông Trần Quang Hưng, Phó Cục tưởng Cục An toàn Thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng, cơ sở hạ tầng tài chính của các tổ chức tài chính, ngân hàng, bao gồm hệ thống thanh toán và trang web, phải được bảo vệ an toàn, không bị gián đoạn, gây ảnh hưởng đến người dùng và được thiết kế để có khả năng phục hồi nhanh nhất ngay cả khi có sự cố xảy ra; các ngân hàng tuân thủ các quy định của pháp luật về đảm bảo an toàn thông tin và triển khai đầy đủ các biện pháp đảm bảo an toàn thông tin theo quy định của cơ quan quản lý nhà nước.

Bên cạnh đó, các ngân hàng cần hợp tác mật thiết với các cơ quan chức năng, cơ quan chính phủ và các bên liên quan khác về an toàn thông tin, tạo thành một mạng lưới tin cậy để cùng nhau hợp lực đối phó với các thách thức và tận dụng cơ hội trong bối cảnh cả nước đang đẩy mạnh chuyển đổi số để bứt phát phát triển.

Theo Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng, nếu thiết kế Open API và Open Banking thì sẽ kết nối liên thông, giao dịch của khách hàng liền mạch, để làm được điều đó, có rất nhiều việc phải làm. Về mặt kỹ thuật, muốn cho chuyển đổi số phát triển được, ngành Ngân hàng phải kết nối với được tất cả các ngành kinh tế. Điều đó có nghĩa, các kiến thức về Open Banking, Open API không chỉ áp dụng cho ngành Ngân hàng mà còn phải được áp dụng trong tất cả nền kinh tế. Điều này đòi hỏi tất cả các ngành đều phải hiểu và cùng chuyển đổi.