Lạm phát của Mỹ tiếp tục tăng, leo lên mốc mới trong 40 năm

Bộ Lao động Mỹ cho biết hôm 10/6, giá tiêu dùng đã tăng 8,6% vào tháng trước so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức tăng 8,3% so với cùng kỳ của tháng 4,

Tính theo tháng, từ tháng 4-5, giá tăng 1% , giá tăng mạnh so với mức tăng 0,3% từ tháng 3-4. Giá xăng cao hơn nhiều là nguyên nhân chính của sự gia tăng đó.

Lạm phát tăng mạnh ở Mỹ đã gây áp lực nặng nề lên các gia đình, buộc họ phải chi trả nhiều hơn cho thực phẩm, xăng dầu, tiền thuê nhà và giảm khả năng chi trả cho các mặt hàng theo ý thích, từ cắt tóc đến đồ điện tử. Đặc biệt, người có thu nhập thấp, người Mỹ da đen và gốc Tây Ban Nha, đang gặp khó khăn bởi tính trung bình, phần nhiều trong thu nhập của họ là chi tiêu cho những nhu cầu thiết yếu.

Khi phát biểu tại Cảng Los Angeles - nơi nhộn nhịp nhất ở Mỹ vào ngày 10/6,  Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết đã lên kế hoạch giải quyết vấn đề tăng giá. Trong hơn một năm, hàng chục con tàu đã xếp hàng ngoài cảng, do COVID hạn chế khả năng dỡ hàng của tàu, làm gián đoạn chuỗi cung ứng.

Các nhà kinh tế kỳ vọng lạm phát sẽ giảm bớt trong năm nay, mặc dù không quá nhiều. Một số nhà phân tích đã dự báo rằng chỉ số đo lạm phát mà chính phủ đã báo cáo  - chỉ số giá tiêu dùng - có thể giảm xuống dưới 7% vào cuối năm. Vào tháng 3, CPI tính theo năm đạt 8,5%, mức cao nhất kể từ năm 1982.

Lạm phát cao cũng đã buộc Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải tiến hành các đợt tăng lãi suất nhanh nhất trong ba thập kỷ. Bằng cách tăng mạnh chi phí đi vay, Fed hy vọng sẽ hạ nhiệt chi tiêu và tăng trưởng đủ để kiềm chế lạm phát mà không đẩy nền kinh tế vào suy thoái. Đối với ngân hàng trung ương, đó sẽ là một hành động khó khăn để cân đối.

Các cuộc khảo sát cho thấy người Mỹ coi lạm phát cao là vấn đề hàng đầu của quốc gia và hầu hết không tán thành cách xử lý đối với nền kinh tế của Tổng thống Biden. Trong Quốc hội, phía đảng Cộng hòa đang chỉ trích các thành viên đảng Dân chủ về vấn đề này trong bối cảnh cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp diễn ra vào cuối năm nay.

Lạm phát vẫn ở mức cao ngay cả khi các nguồn tăng giá đã thay đổi. Ban đầu, nhu cầu mạnh mẽ từ những người Mỹ bị mắc kẹt ở nhà trong nhiều tháng sau khi COVID đối với hàng hóa là nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu hụt và trục trặc trong chuỗi cung ứng, đồng thời khiến giá ô tô, đồ nội thất và thiết bị tăng cao.

Giờ đây, khi người Mỹ tiếp tục chi tiêu cho các dịch vụ, bao gồm du lịch, giải trí và ăn uống, chi phí vé máy bay, phòng khách sạn và các bữa ăn tại nhà hàng đã tăng vọt. Xung đột Nga - Ukraine càng làm tăng giá dầu và khí đốt tự nhiên. Và với việc Trung Quốc nới lỏng các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt để phòng, chống COVID ở Thượng Hải và các nơi khác, nhiều người sẽ sử dụng xe ô tô cá nhân, do đó khiến giá dầu tăng hơn nữa.

Giá hàng hóa dự kiến sẽ giảm trong những tháng tới. Nhiều nhà bán lẻ lớn, bao gồm Target, Walmart và Macy’s, đã báo cáo rằng họ hiện đang mắc kẹt với quá nhiều đồ nội thất, đồ điện tử và các hàng hóa khác đã đặt khi những mặt hàng đó có nhu cầu cao  và bây giờ sẽ phải giảm giá.

Mặc dù vậy, giá xăng dầu tăng đang làm xói mòn tài chính của hàng triệu người Mỹ. Giá tại máy bơm xăng trung bình gần 5 đô la một gallon (1,32 đô la mỗi lít) trên toàn quốc và tiến gần hơn với mức kỷ lục khoảng 5,40 đô la (1,42 đô la mỗi lít) vào năm 2008.

Nghiên cứu của Viện Ngân hàng Mỹ, sử dụng dữ liệu ẩn danh từ hàng triệu tài khoản thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ của khách hàng, cho thấy việc chi tiêu cho xăng đang chiếm tỷ lệ lớn hơn trong ngân sách của người tiêu dùng và thu hẹp khả năng mua các mặt hàng khác của họ.

Đối với các hộ gia đình có thu nhập thấp hơn - được định nghĩa là những người có thu nhập dưới 50.000 USD - chi tiêu cho khí đốt chiếm gần 10% tổng chi tiêu của thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ trong tuần cuối cùng của tháng 5. Con số này tăng từ khoảng 7,5% vào tháng 2,  mức tăng mạnh trong một thời gian ngắn như vậy.

Viện nghiên cứu nhận thấy, mức chi tiêu của tất cả khách hàng của ngân hàng cho những mặt hàng lâu bền như đồ nội thất, đồ điện tử và thiết bị nhà ở, đã giảm xuống so với một năm trước. Nhưng chi tiêu cho vé máy bay, khách sạn và giải trí vẫn tiếp tục tăng.

Các nhà kinh tế đã chỉ ra rằng sự thay đổi trong chi tiêu từ hàng hóa sang dịch vụ là một xu hướng sẽ giúp giảm lạm phát vào cuối năm. Nhưng với mức lương tăng đều đặn đối với nhiều người lao động, giá cả dịch vụ cũng sẽ tăng theo.

(Nguồn: Aljazeera)