Thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt

Xã hội thanh toán không dùng tiền mặt  - xu hướng mạnh mẽ

Các số liệu thống kê cho thấy, tính đến cuối tháng 4/2022, Việt Nam hiện có hơn 20.000 cây ATM, hơn 347.000 POS và hơn 100.000 điểm chấp nhận thanh toán QR Code. Giao dịch TTKDTM tăng 69,7% về số lượng, 27,5% về giá trị; giao dịch qua Internet cũng tăng tương ứng 48,39% và 32,76%; qua điện thoại di động tăng tương ứng 97,65% và 86,68%; qua QR code tăng tương ứng 56,52% và 111,62% so với cùng kỳ năm 2021; tổng số ví điện tử đã kích hoạt tăng 10,37% so với cuối năm 2021.

Những con số tăng trưởng ấn tượng này cho thấy kết quả của những nỗ lực không ngừng thúc đẩy chuyển đổi số ngành ngân hàng và coi chuyển đổi số là động lực chính của tăng trưởng kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 của Chính phủ Việt. Chương trình “Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cũng đã xác định Ngân hàng là lĩnh vực cần ưu tiên chuyển đổi số trước.

Theo bà Winnie Wong, Giám đốc Quốc gia của Mastercard tại Việt Nam, Campuchia và Lào, TTKDTM đã xuất hiện từ trước đại dịch, nhưng càng phổ biến hơn từ sau khi dịch COVID-19 bùng phát. Tại các nước Đông Nam Á, và đặc biệt là Việt Nam, xu hướng thanh toán mới này càng có tiềm năng phát triển mạnh mẽ nhờ có dân số trẻ và tỷ lệ sử dụng thiết bị di động và internet cao.

Ở góc độ nhìn nhận chung, hoạt động TTKDTM đạt được nhiều kết quả tích cực thể hiện qua những điểm nổi bật chính gồm: Hành lanh pháp lý phục vụ cho chủ trương TTKDTM và thanh toán điện tử đã từng bước được ban hành một cách đồng bộ và hoàn thiện; Trong giai đoạn 2016-2020, hạ tầng kỹ thuật và công nghệ phục vụ TTKDTM, nhất là thanh toán điện tử được chú trọng đầu tư, nâng cấp. Hệ thống Thanh toán điện tử liên ngân hàng hoạt động an toàn, hiệu quả, thông suốt, đáp ứng nhu cầu thanh toán liên ngân hàng trong toàn quốc; Hoạt động TTKDTM có sự phát triển mạnh mẽ, nhất là thanh toán qua điện thoại di động và Internet; Thanh toán điện tử trong lĩnh vực công tiếp tục được triển khai rộng rãi. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng đã hoàn thành kết nối thanh toán điện tử liên ngân hàng tại 63 Kho bạc Nhà nước cấp tỉnh trong cả nước, đáp ứng được nhu cầu thu, chi ngân sách của người dân và doanh nghiệp.

Duy trì niềm tin của người tiêu dùng vào thanh toán điện tử

Trên cơ sở những kết quả đạt được nhằm thực hiện thành công mục tiêu của TTKDTM giai đoạn 2021-2025, trong thời gian tới, nhiều giải pháp đồng bộ được đưa ra ở cả phía cơ quan quản lý cũng như các ngân hàng thương mại.

Đối với các ngân hàng thì cần chú trọng tiếp tục hoàn thiện, nâng cấp hệ thống ngân hàng lõi (Core Banking), hệ thống thanh toán nội bộ và các hệ thống thanh toán khác, đảm bảo kết nối, tích hợp với các hệ thống thanh toán quan trọng, hạ tầng kỹ thuật của các tổ chức cung ứng dịch vụ công và các hệ thống khác để cung ứng dịch vụ thanh toán một cách thuận tiện, hiệu quả.

Tiếp tục đẩy mạnh thanh toán thẻ qua các thiết bị chấp nhận thẻ tại điểm bán (POS) và áp dụng các công nghệ, phương thức thanh toán hiện đại như QR Code, Tokenization, thanh toán di động (Mobile Payment), thanh toán phi tiếp xúc (Contactless)... đối với các dịch vụ công, dịch vụ tiện ích như điện, nước, học phí, viện phí, thanh toán phí, lệ phí trực tuyến, các thủ tục hành chính công trực tuyến.

Tiếp tục triển khai phát triển thanh toán tại nông thôn, vùng sâu, vùng xa gắn với triển khai Chiến lược Quốc gia về tài chính toàn diện tại Việt Nam.

Xây dựng chính sách phù hợp về phí dịch vụ TTKDTM, tạo điều kiện cho người sử dụng tiếp cận dịch vụ TTKDTM với chi phí hợp lý, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa đơn vị cung cấp dịch vụ và khách hàng.

Đẩy mạnh truyền thông, giáo dục tài chính nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng cho người tiêu dùng sử dụng dịch vụ tài chính ngân hàng, giúp giảm thiểu rủi ro trong hoạt động thanh toán và các giao dịch trên môi trường mạng, qua đó, thúc đẩy TTKDTM và phổ cập tài chính.   

Trong những giải pháp được đề cập tới thì theo các chuyên gia điều cần tập trung hướng tới là phải duy trì được niềm tin của người tiêu dùng vào thanh toán điện tử.

Chia sẻ tại hội thảo “Chuyển đổi số để hướng tới xã hội không dùng tiền mặt” nằm trong khuôn khổ chuỗi sự kiện hưởng ứng "Ngày không tiền mặt" do Báo Tuổi Trẻ phối hợp Vụ Thanh toán (NHNN), Công ty CP Thanh toán quốc gia Việt Nam (Napas) tổ chức dưới sự chỉ đạo của NHNN, bà Winnie Wong nhấn mạnh, điểm mấu chốt để phát triển TTKDTM là phải làm sao duy trì niềm tin của người tiêu dùng vào thanh toán điện tử.

Theo nghiên cứu Chỉ số thanh toán mới của Mastercard năm 2021, an toàn và bảo mật là mối quan tâm hàng đầu khi thanh toán điện tử; trong đó, những lý do hàng đầu cho việc không thử sử dụng các phương thức thanh toán mới bao gồm các vấn đề an ninh (47%) và lo ngại về bảo mật dữ liệu (42%). Ngược lại, 79% số người được hỏi ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương cho biết họ sẵn sàng thử các công nghệ thanh toán mới nếu nhận thấy chúng an toàn, và 85% muốn chắc chắn rằng các tùy chọn thanh toán do người bán đưa ra là an toàn.

Do đó, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thanh toán cần ưu tiên đảm bảo và duy trì an toàn và bảo mật trong mọi giao dịch tài chính điện tử. Điều này yêu cầu sự đồng hành và nỗ lực chung của NHNN cũng như các bộ, ban ngành và các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực tại Việt Nam.

Bà Winnie Wong đồng thời cho biết, là công ty công nghệ thanh toán hàng đầu thế giới, Mastercard hoạt động tích cực trong vai trò đối tác tin cậy cũng như phối hợp chặt chẽ các đối tác liên quan để thúc đẩy xã hội không dùng tiền mặt tại Việt Nam. Chẳng hạn như Mastercard đang hợp tác cùng nhiều đối tác tại Việt Nam để đẩy mạnh tuyên truyền về sự tiện lợi của việc thanh toán lương “không tiền mặt” cho các doanh nghiệp sử dụng lao động, đặc biệt là các doanh nghiệp, dây chuyền sản xuất, cũng như nâng cao hiểu biết của phụ nữ về thanh toán điện tử và TTKDTM trong giao dịch hàng ngày.