Các NHTW chuyển động chậm và muốn đặt vai trò “nhạc trưởng” lên hàng đầu

Tại Mỹ và khu vực đồng Euro, các ngân hàng trung ương đã hướng tới việc thắt chặt tiền tệ trong những tuần gần đây, nhưng họ muốn thực hiện từ từ, mặc dù giá cả đang tăng với tốc độ nhanh nhất trong nhiều thập kỷ. Điều đó cho thấy họ vẫn coi việc đà phục hồi việc làm bị chặn lại cũng như số lượng việc làm tạo ra giảm là rủi ro lớn hơn, sau khi tình trạng thất nghiệp dai dẳng trong thập kỷ trước gây ra tình trạng hỗn loạn chính trị trên khắp thế giới phương Tây.

Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và Ngân hàng Trung ương châu Âu tiếp tục bổ sung các biện pháp kích thích cho nền kinh tế. Họ đã miễn cưỡng kết thúc việc mua tài sản của mình ngay lập tức hoặc báo hiệu tốc độ tăng lãi suất nhanh hơn. Họ thích định hướng chính sách từng bước, tương tự theo cách đã sử dụng trong những năm lạm phát thấp trước khi có COVID.

Derek Tang, nhà kinh tế của Monetary Policy Analytics Inc, cho biết: “Các Ngân hàng Trung ương đang ngầm đưa ra lựa chọn về tác động phân bổ của chính sách của họ. "Họ thà có một nền kinh tế nóng và lạm phát cao hơn là một số lượng lớn người dân không có việc làm."

Với một số ngân hàng trung ương lớn như Ngân hàng Trung ương Anh đang cân nhắc các động thái nhanh hơn, nhiều nhà đầu tư và nhà kinh tế cho rằng cách tiếp cận chậm đến từ các Ngân hàng Trung ương vốn tự nhận là phụ thuộc vào dữ liệu là không phù hợp với bằng chứng cho thấy tình trạng lạm phát khẩn cấp. Sự không phù hợp rõ rang nhất là tình trạng thị trường quay cuồng.

Lợi tức trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn hai năm đã tăng hơn 70 điểm cơ bản kể từ tháng 12, khi các nhà giao dịch đã đặt cược rằng Fed đã tụt lại phía sau đường cong và sẽ buộc phải chơi trò đuổi - bắt. Ở châu Âu, lãi suất được cho là sẽ tăng nhiều lần trong năm nay, mặc dù ECB nhấn mạnh rằng không vội vàng.

Ngân hàng Trung ương vẫn đang cố gắng nhìn xa hơn cuộc khủng hoảng COVID trước mắt

Các nhà hoạch định chính sách thừa nhận rằng cách xử lý của họ cần sớm thay đổi. Tại ECB, đa đạt được sự đồng thuận về việc lãi suất có thể sẽ tăng vào cuối năm, trong khi các quan chức Fed không ngăn cản kỳ vọng của thị trường về một loạt các đợt tăng bậc thang, nhưng họ cũng nhìn thấy tất cả các loại rủi ro từ việc điều chỉnh quá mức.

Đại dịch đã gây khó khăn cho việc dự báo ngay cả tương lai gần. Nó đã tạo ra các vấn đề mới, chẳng hạn như lạm phát do sự cố chuỗi cung ứng gây ra, không thể dễ dàng khắc phục được bằng các công cụ tiền tệ. Nhưng các ngân hàng trung ương ít nhất có thể lập luận rằng việc lặp lại sự phục hồi tình trạng thất nghiệp của những năm 2010 đã tránh được. Và họ muốn giữ được như vậy.

Mặc dù các ngân hàng trung ương đã từ chối ý tưởng rằng đại dịch lạm phát là "nhất thời", họ vẫn đang cố gắng nhìn xa hơn cuộc khủng hoảng COVID trước mắt. Cả Mỹ và châu Âu đều có dân số già và có thể cần thu hút nhiều người hơn vào lực lượng lao động. Tăng trưởng việc làm chậm lại hiện nay có thể khiến khó làm được điều đó sau này.

Chiến lược đầy rủi ro

Không có gì đảm bảo rằng các ngân hàng trung ương có thể duy trì niềm tin của công chúng vào khả năng giữ lạm phát ở mức thấp trong thời gian dài hơn. Câu hỏi về phân phối cắt giảm cả hai chiều: các nhà phê bình cho rằng các chính sách dễ kiếm tiền đang đẩy giá các tài sản như cổ phiếu và nhà ở lên cao, làm cho khoảng cách giàu nghèo ngày càng rộng.

Và, nếu những năm 2010 cho thấy tỷ lệ thất nghiệp kéo dài có thể là mảnh đất màu mỡ cho các phong trào dân túy thách thức các thể chế quản lý, thì lịch sử cho thấy lạm phát kéo dài cũng có thể có tác động đó.

Hiện tại, những gì Fed và ECB đang nói là họ quyết tâm thực hiện các mục tiêu của mình nhưng sẽ không lao đầu vào cuộc chiến.

“Hành động đột ngột và gây hấn thực sự có thể gây bất ổn đối với sự tăng trưởng và ổn định giá cả mà chúng tôi đang cố gắng đạt được”, Chủ tịch Fed San Francisco Mary Daly cho biết. “Điều quan trọng nhất điều đó là phải được đo lường ở tốc độ của chúng tôi. "

Chủ tịch ECB Christine Lagarde giải thích rằng lãi suất cao hơn không thể giải quyết các vấn đề của chuỗi cung ứng hoặc giảm giá nhiên liệu.

“Nếu chúng ta hành động quá vội vàng lúc này, sự phục hồi của nền kinh tế của chúng ta có thể yếu đi đáng kể và việc làm sẽ bị đe dọa,” bà nói trong một cuộc phỏng vấn ngày 11/2 được công bố trên trang web của ECB. "Điều đó sẽ không giúp ích cho bất kỳ ai."

Niềm tin thị trường lung lay

Trong những tuần tới, cả hai ngân hàng trung ương có thể phải chịu áp lực giải thích chính xác hơn ý nghĩa của chúng khi thay đổi chính sách không đột ngột hoặc vội vàng.

Các nhà đầu tư không rõ về điểm đó. Tại Mỹ, các giao dịch tương lai đang định giá tăng sáu hoặc bảy lần tăng lãi suất  trong năm nay, so với ba hoặc bốn chỉ một tháng trước, nhưng có rất nhiều sự khác biệt giữa các nhà dự báo. Các thị trường châu Âu chứng kiến ECB tăng hai phần tư điểm trong năm nay, nơi họ thậm chí không định giá một lần vào giữa tháng Giêng.

“Thị trường đang bắt đầu nói: Tôi không quan tâm đến những gì bạn nói”. Mark Spindel, Giám đốc đầu tư tại MBB Capital Partners, cho biết.

Trong khi đó, dự báo lạm phát cuối năm cho cả Hoa Kỳ và khu vực đồng euro đang tăng đều đặn.

Nếu mức tăng giá đạt mức cao nhất trong vài tháng tới và hạ nhiệt đáng kể sau đó khi các vấn đề về nguồn cung giảm dần, các ngân hàng trung ương sẽ có thể xác nhận một thời điểm quan trọng.

Nếu các Ngân hàng Trung ương thất bại và lạm phát tiếp tục tăng quá nóng trong nửa cuối năm nay và hơn thế nữa, thì áp lực sẽ gây ra  từ các chính trị gia và thị trường để có hành động quyết định hơn. Điều đó có thể buộc các ngân hàng trung ương phải thắt chặt các điều kiện tài chính hơn mức họ muốn, trước nguy cơ làm giảm nhu cầu và chấm dứt sự phục hồi kinh tế.

Blerina Uruci, nhà kinh tế học tại T. Rowe Price ở Baltimore, cho biết: “Sự mơ hồ về chính sách sẽ đi đầu về đâu đang khiến thị trường có nhiều biến động hơn trong những tháng tới.”

 (Theo https://finance.yahoo.com/news/slow-motion-central-bankers-put-133000425.html)