Nhìn ra thế giới

Hội đồng GEF tài trợ thêm 1,4 tỷ USD đẩy mạnh hành động vì môi trường 

Thảo Ngân-Ngọc Thơ-Nghiêm Thảo-Minh Thuận • 30/06/2023 15:33

Trong cuộc họp tại Brazil mới đây, Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF) đã nhất trí giải ngân 1,4 tỷ USD để đẩy nhanh nỗ lực giải quyết những khủng hoảng khí hậu, đa dạng sinh học và ô nhiễm môi trường.

Sự hỗ trợ của GEF nhằm vào nguyên nhân gốc rễ của tình trạng suy thoái môi trường đã trở thành động lực quan trọng cho ngoại giao môi trường, tiếp nối những thỏa thuận mang tính bước ngoặt về đa dạng sinh học, vùng biển ngoài khơi, nỗ lực giảm thiểu rác thải nhựa và những vấn đề khác trong thời gian gần đây.

Gói tài trợ bao gồm nguồn hỗ trợ cho 136 quốc gia và đặc biệt chú trọng vào hoạt động giải quyết vấn đề mất đa dạng sinh học và môi trường sống của loài, thống nhất với Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Kunming – Montreal đã được chấp thuận vào tháng 12/2022.

Gói tài trợ áp dụng cho 94% các quốc gia đủ điều kiện nhận hỗ trợ của GEF, trong đó có các quốc gia đang phát triển, các quốc gia có nền kinh tế đang chuyển đổi, các quốc gia kém phát triển và các quốc đảo nhỏ đang phát triển.

“Việc gia tăng hỗ trợ rộng khắp cho phép các quốc gia đang phát triển như Brazil có những hành động bài bản hơn đối với các vấn đề về môi trường đang tác động đến tất cả mọi người”, ông Carlos Manuel Rodríguez, nguyên Bộ trưởng Môi trường và Năng lượng Costa Rica, nhậm chức Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc của GEF năm 2020 cho biết: “Chúng tôi sẵn sàng cung cấp kinh phí trên quy mô rộng lớn như vậy với mong muốn khởi động và chủ trì Quỹ Khung chương trình đa dạng sinh học toàn cầu mới”.

Quỹ GEF được thiết lập để huy động thêm 9,1 tỷ USD đồng tài trợ từ các nguồn khác, đưa tổng mức tài trợ lên 10,5 tỷ USD.

Các thành viên Hội đồng GEF, đại diện cho 185 quốc gia thành viên của quỹ đa phương, bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với nỗ lực giải quyết những mối đe dọa đến môi trường một cách bao quát thông qua Chương trình tích hợp vùng Amazon, Congo và Quần xã sinh vật rừng nguy cấp trải dài trên 25 quốc gia.

Bà Marina Silva, Bộ trưởng Bộ Môi trường và Biến đổi khí hậu Brazil, tiếp đón Hội đồng GEF tới thủ đô Brasilia và ghi nhận sự cần thiết trong tăng cường hợp tác liên tục giữa các quốc gia để giải quyết những thách thức toàn cầu, trong đó có những khó khăn mà Brazil đang phải đối mặt.

“Cuộc gặp này là một cơ hội lớn đối với chúng tôi để xây dựng cầu nối và các kênh đối thoại”, bà Marina Silva cho biết và kêu gọi những nỗ lực xây dựng một tương lai với kinh tế phồn thịnh, xã hội công bằng và môi trường bền vững: “Không có bất cứ khúc mắc nào giữa việc bảo vệ môi trường và chống đói nghèo: tác động của biến đổi khí hậu ảnh hưởng nặng nề nhất đến những nhóm dân cư dễ bị tổn thương nhất”.

Quỹ tài trợ mới dành cho Amazon sẽ tăng cường hơn nữa công tác quản lý bảo tồn và cải thiện sự hợp tác khu vực giữa 7 quốc gia thuộc lưu vực sông Amazon (Bolivia, Brazil, Colombia, Ecuador, Peru, Suriname và Venezuela) trong việc bảo vệ những khu rừng nguyên sinh và các khu vực mục tiêu khác, dựa trên những nỗ lực trước đây của GEF. Mục tiêu của hành động này là để duy trì và phục hồi tính nguyên vẹn sinh thái của lưu vực sông Amazon, gồm 650 triệu héc-ta rừng và 100 triệu héc-ta hệ sinh thái nước ngọt.

Nhìn chung, chương trình làm việc được phê duyệt tại Brasilia bao gồm gần 90 triệu USD để hỗ trợ Brazil và những sáng kiến trên phạm vi khu vực cũng như toàn cầu liên quan tới quốc gia có độ đa dạng sinh học cao này. Chương trình còn hỗ trợ định vị đa dạng sinh học tại lãnh thổ bản địa.

“Đó là một khoảnh khắc lịch sử khi GEF thông qua dự án tại Brasilia nhằm tăng cường sức chứa của người bản xứ và cộng đồng địa phương ở Amazon và Cerrado để quản lý dữ liệu sinh học như một chiến lược để bảo vệ lãnh thổ, bảo vệ kiến thức dân tộc và thúc đẩy quản lý đa dạng sinh học tích hợp", Bộ trưởng Bộ Dân tộc Bản địa Brazil Sonia Guajajara cho biết.

Các Chương trình tích hợp khác nhận được tài trợ từ cuộc họp ở Brasilia bao gồm: Những hòn đảo xanh và sạch, Các giải pháp Tuần hoàn đối với ô nhiễm nhựa, Phục hồi hệ sinh thái, Loại bỏ hóa chất độc hại từ Chuỗi cung ứng và Tăng tốc phát triển bền vững Net-Zero.

Chương trình làm việc này mang lại lợi ích cho 43 quốc gia kém phát triển và 37 quốc đảo nhỏ đang phát triển thông qua nhiều chương trình tích hợp và dự án. Một trong số đó sẽ hỗ trợ sáu quốc gia ở châu Phi (Cộng hòa Dân chủ Congo, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Guinea Xích Đạo, Angola, Sao Tome và Principe) để giải quyết tình trạng mất rừng và suy thoái rừng.

Một sáng kiến khác được hỗ trợ trong chương trình làm việc là nỗ lực cải thiện hợp tác quốc tế trong hành lang biển nhiệt đới phía Đông Thái Bình Dương, kết nối vùng biển của Colombia, Costa Rica, Ecuador và Panama, những quốc gia đã bảo vệ hơn 30% vùng biển của họ. GEF sử dụng 14 triệu USD để huy động 53 triệu USD từ những nguồn khác dành cho dự án quản lý bảo tồn quốc tế với mục tiêu hỗ trợ đa dạng sinh học và bảo tồn ít nhất 31 triệu héc-ta thông qua việc quản trị đại dương khu vực đã được cải thiện.

Đây là chương trình làm việc thứ hai của chu kỳ thứ tám của GEF (GEF-8) trong giai đoạn gây quỹ từ năm 2022 - 2026. Trong GEF-8, tổng số tiền ủng hộ từ các nhà tài trợ sẽ được triển khai là 5,3 tỷ USD. Phần lớn sự hỗ trợ này được thiết lập thông qua 6 trong số 11 chương trình tích hợp mới, hướng tới việc giảm thiểu suy thoái môi trường ở nhiều lĩnh vực đạt hiệu quả tối đa.

Chương trình làm việc được phê duyệt tại Brasilia bao gồm bốn dự án tài chính kết hợp, trong đó GEF đang triển khai các nguồn lực phi viện trợ như khoản vay, bảo lãnh và tài chính ưu đãi để giảm thiểu rủi ro của các dự án ưu tiên nhằm thu hút đầu tư tư nhân. Khoản tài trợ 47 triệu USD của GEF cho các dự án này dự kiến ​​sẽ huy động 1,8 tỷ USD từ các nguồn khác – tỷ lệ đồng tài trợ 39:1.

Lựa chọn của các dự án tài chính kết hợp theo lời kêu gọi đề xuất bao gồm các sáng kiến ​​liên quan đến công nghệ năng lượng sạch ở Chile và Ấn Độ, cũng như các hệ thống lương thực bền vững ở châu Á - Thái Bình Dương, châu Mỹ Latinh và vùng Caribe.

Các khoản đầu tư mới của GEF sẽ cho phép các quốc gia thúc đẩy tất cả các mục tiêu và hầu hết 23 mục tiêu của Khung đa dạng sinh học toàn cầu Kunming - Montreal đã được thống nhất tại Công ước Đa dạng sinh học (COP15) vào tháng 12/2022. Tại cuộc họp ở Montreal, các quốc gia đã đồng ý thành lập một quỹ mới hỗ trợ khuôn khổ tại GEF.

Cuộc họp ở Brasilia được cho là bước đệm cho Đại hội đồng GEF bốn năm một lần sẽ diễn ra tại Vancouver vào tháng 8.