Nhiều nguồn lực trong và ngoài nước hỗ trợ công tác bảo tồn đa dạng sinh học

Thanh Thanh • 21/12/2023 - 08:14

Ông Nguyễn Văn Chính, Giám đốc Vườn quốc gia Cúc Phương cho biết, trong nhiều năm qua, nhất là sau khi Nhà nước có chủ trương đổi mới, có định hướng xã hội hóa công tác bảo tồn đa dạng sinh học, Vườn quốc gia Cúc Phương đã nhận được nhiều nguồn lực, nhiều sự hỗ trợ kể cả trong và ngoài nước để thực hiện công tác bảo tồn.

Ngày 19/12 /2023 Vườn quốc gia (VQG) Cúc Phương phối hợp với Vườn thú Leipzig tổ chức Hội nghị “30 năm cứu hộ linh trưởng quý hiếm của Việt Nam, kết quả, bài học kinh nghiệm và định hướng đến 2050”.

Giáo sư Jörg Junhold, Giám đốc Vườn thú Leipzig (người thứ ba từ trái sang) và ông Nguyễn Văn Chính, Giám đốc Vườn quốc gia Cúc Phương (người thứ ba từ phải sang) cũng các đại biểu tại Trung tâm Trung tâm cứu hộ thú linh trưởng nguy cấp

Đây là Hội nghị quan trọng, đánh dấu kết quả, thành tựu quan trọng sau 30 năm Vườn quốc gia Cúc Phương thực hiện việc cứu hộ các loài linh trưởng quý hiếm của Việt Nam.

Ông Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Dự án linh trưởng Việt Nam chia sẻ: Trải qua 30 năm hợp tác với Hội Hội động vật Frankfurt (1993 - 2013) và Vườn thú Leipzig (2013-2023), Dự án bảo tồn các loài linh trưởng quý hiếm của Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng trân trọng.

Một trong những kết quả nổi bật của Dự án là đã thành lập một Trung tâm cứu hộ và bảo tồn các loài linh trưởng quý hiếm của Việt Nam. Tại đây đang cứu hộ và bảo tồn trên 180 cá thể của 14 loài và phân loài linh trưởng quý hiếm. Tất cả các cá thể linh trưởng tại Trung tâm đang được chăm sóc tốt.

Đáng chú ý, có 12 loài đã cho sinh sản thành công với trên 200 cá thể, trong đó có 3 loài lần đầu tiên được sinh sản trong điều kiện nuôi nhốt trên thế giới. Đó là: Voọc mông trắng, Voọc đầu trắng và Voọc Chà vá chân xám.

Có 6 loài được cứu hộ và chăm sóc duy nhất tại Cúc Phương mà không một nơi nào trên thế giới có cơ hội này. Đặc biệt qua điều tra nghiên cứu đã phát hiện thêm được 1 loài mới cho khoa học, đó là loài Chà vá chân xám; Tái thả thành công trên 150 cá thể của 5 loài linh trưởng về môi trường tự nhiên như: Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long, Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ, VQG Phong Nha Kẻ Bàng, VQG Cúc Phương và Quần thể danh thắng Tràng An.

Đồng thời Dự án đã tăng cường thêm cơ sở vật chất cho công tác bảo vệ rừng như ô tô, xe máy, bộ đàm.. và tổ chức nhiều đợt nghiên cứu thực địa về sự phân bố, tình trạng của các loài Linh trưởng ngoài tự nhiên để xây dựng chiến lược bảo tồn loài này ở Việt Nam…,

“Để có được những thành công của Dự án như ngày hôm nay là nhờ có sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ và tạo điều kiện thuận lợi của Chính phủ Việt Nam, của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng Cục Lâm nghiệp, Cục Kiểm lâm cùng các đơn vị hữu quan và sự cống hiến hết mình của các nhà khoa học Việt Nam, Đức và các nước khác trên thế giới, sự tận tâm làm việc của các nhà quản lý, công nhân viên tại Trung tâm cứu hộ linh trưởng quý hiếm Cúc Phương trong nhiều năm qua. Kết quả của Chương trình này đã đóng góp cho bảo tồn các loài động vật hoang dã quý hiếm của Việt Nam và thế giới…” Giáo sư Jörg Junhold, Giám đốc Vườn thú Leipzig chia sẻ.

Giám đốc VQG Cúc Phương, ông Nguyễn Văn Chính cho biết, trong nhiều năm qua, nhất là sau khi Nhà nước có chủ trương đổi mới, có định hướng xã hội hóa công tác bảo tồn đa dạng sinh học, chúng tôi đã nhận được nhiều nguồn lực, nhiều sự hỗ trợ kể cả trong và ngoài nước để thực hiện công tác bảo tồn.

Dự án bảo tồn các loài linh trưởng quý hiếm của Việt Nam tại VQG Cúc Phương từ lâu được đánh giá là mô hình cứu hộ loài nguy cấp tiêu biểu trong khu vực và trên thế giới, bởi vì, thành quả của Dự án đã giúp bảo tồn và phát triển thành công loài quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng cao ngoài tự nhiên.

Đồng thời cũng là mô hình nghiên cứu, giáo dục môi trường, tạo chuyển biến từ nhận thức đến hành động cho cộng đồng xã hội, nhất là các thế hệ học sinh, sinh viên, nghiên cứu viên, tình nguyện viên trẻ...

“Đây còn là biểu tượng của sự hợp tác có hiệu quả trong lĩnh vực khoa học bảo tồn loài giữa VQG Cúc Phương với các đối tác của nước ngoài nói chung và Vườn thú Leipzig nói riêng; đúng là ở Dự án này, vai trò đóng góp tăng trưởng, thu hút lao động địa phương, nâng cao nguồn thu nhập cho Vườn và cả sự kết nối và giao thoa giữa văn hóa, nghiệp vụ bảo tồn loài cuả người Đức và văn hóa bản địa, nghiệp vụ bảo tồn loài từ những người làm nghề rừng và cộng đồng cư dân vùng đệm của Cúc Phương,…” ông Chính chia sẻ.

Trung tâm cứu hộ linh trưởng nguy cấp đầu tiên ở Đông Dương không chỉ là công trình có giá trị to lớn về mặt khoa học mà còn có giá trị rất cao về giáo dục, nâng cao nhận thức về cứu hộ, bảo tồn các loài linh trưởng nói riêng và động vật hoang dã nói chung. Trung tâm là một trong những tiềm năng, cơ sở phục vụ du lịch, đúng theo chủ trương của Vườn quốc gia đó là thực hiện thật tốt công tác quản lý bảo vệ rừng, công tác cứu hộ, bảo tồn động vật hoang dã làm cơ sở để phát triển du lịch sinh thái bền vững.

Từ năm 1987, VQG Cúc Phương đã thực hiện dự án "“Hỗ trợ tăng cường VQG Cúc Phương, do Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) tài trợ, một chuyên gia nghiên cứu linh trưởng là TS Ratajsczak Radoslaw, người Ba Lan đã đến Cúc Phương điều tra loài Voọc quần đùi trắng thông qua hình ảnh từ một con tem do bưu chính Việt Nam phát hành năm 1965 (24/6/1965); Sau hai đợt điều tra, ông xác định đã nghe được tiếng của loài này và khẳng định loài Voọc mông trắng còn tồn tại ở đây.

Tiếp theo vào năm 1989 nhóm cán bộ khoa học của VQG Cúc Phương tiếp tục điều tra và đã rất bất ngờ ghi nhận được hình ảnh 7 cá thể Voọc mông trắng trên vách núi trong khu bảo vệ nghiêm ngặt của Vườn. Cũng trong giai đoạn này, VQG Cúc Phương đã tiếp nhận 2 cá thể Voọc mông trắng được tịch thu từ việc buôn bán trái phép; đây là sự kiện thúc đẩy cho một Dự án cứu hộ và nhân nuôi sinh sản các loài linh trưởng được hình thành.