Ông Lê Quốc Minh: AI hữu ích nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro khó lường

AI hỗ trợ đắc lực cho việc sản xuất nội dung tin bài cho báo chí

Chiều ngày 13/3, tại Hà Nội, Hội thảo chuyên đề "Tương lai của Báo chí và trí tuệ nhân tạo" do Global PR Hub cùng Hội Nhà báo Việt Nam, hãng tin Reuters và MGID phối hợp tổ chức, với sự tham dự của hơn 70 lãnh đạo và cơ quan quản lý, cơ quan báo chí tham dự.

Hội thảo mang đến cơ hội tốt để bàn luận về các xu hướng mới và chia sẻ kiến thức về trí tuệ nhân tạo (AI) trong báo chí và truyền thông tại Việt Nam.

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, khẳng định không thể phủ nhận vai trò quan trọng của công nghệ nói chung và AI nói riêng trong thế giới thông tin hiện đại. Tuy nhiên, việc sử dụng AI đòi hỏi sự cẩn trọng và hiểu biết sâu sắc về các vấn đề nhân văn và đạo đức.

Nhiều quan điểm cho rằng, AI có vai trò hỗ trợ rất quan trọng để tạo ra báo chí chất lượng cao và ngay cả những cơ quan báo chí ở những quốc gia nhỏ cũng sẽ được lợi rất nhiều từ việc này.

Ông Lê Quốc Minh cho biết, dựa trên kết quả khảo sát mà ông có được, với khoảng 10 cơ quan báo chí khi được hỏi thì có đến 8 cơ quan báo chí cho biết họ rất quan tâm đến ứng dụng AI trong báo chí.

Thế nhưng, kế hoạch không đi kèm với tâm lý lạc quan, chỉ có 34% người trả lời cho rằng AI tạo sinh sẽ mang lại cơ hội cho họ và 8% được hỏi không thấy việc sử dụng AI trong báo chí có nhiều triển vọng. Có 67% các cơ quan báo chí cho rằng, không được chuẩn bị tốt để đón bắt những cơ hội mà AI mang lại.

Thực tế, AI đã được nhiều cơ quan báo chí tại Việt Nam sử dụng và mang lại những thành công nhất định. Phó Tổng Biên tập VietnamPlus Nguyễn Hoàng Nhật dẫn ra ví dụ của một số cơ quan báo chí tại Việt Nam như VnExpress đã sử dụng AI để sản xuất bản tin podcast tổng hợp.

Ngoài ra, AI cũng được một số cơ quan báo chí sử dụng để lọc và đẩy tự động bình luận của độc giả trên các bài báo. Với trang báo có lượng truy cập rất lớn như VnExpress, những bài có đến hàng nghìn bình luận, AI thực sự hữu ích. Ông Nhật nhấn mạnh: "nhờ tiết kiệm được nhân lực ở một số khâu như vậy mà nhân lực được tối ưu hóa để sản xuất các sản phẩm báo chí chất lượng cao khác".

Đối với VietnamPlus, việc vẽ biểu đồ công việc mà khá nhiều phóng viên thấy vất vả đã được thực hiện bằng công cụ tự động từ nhiều năm, phóng viên chỉ cần nhập dữ liệu vào và đã có thể vẽ được biểu đồ chỉ sau vài phút. Tại Vietnamplus, AI cũng đang hỗ trợ nhiều trong việc dịch văn bản, tóm tắt tin, soát chính tả hoặc hỗ trợ phóng viên chuyển từ giọng nói sang văn bản hoặc ngược lại dựa trên nền tảng lõi ChatGPT4.

Những rủi ro tiềm ẩn từ việc sử dụng AI trong báo chí

Dù AI mang lại nhiều lợi ích, tuy nhiên, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh lại tỏ ra rất băn khoăn về những rủi ro mà AI mang lại. Trước tiên, AI dù thông minh nhưng cũng vẫn còn rất nhiều nhược điểm, một trong những điểm yếu lớn nhất chính là AI không phải lúc nào cũng cung cấp những thông tin chính xác. Dù AI đã hỗ trợ rất nhiều trong lĩnh vực sáng tạo nội dung và thu thập tin tức, nhưng cũng mang lại rất nhiều những rủi ro mà nhiều khi chúng ta không thể nào phát hiện được. "Hầu hết các tòa soạn đều cho rằng họ rất muốn sử dụng AI nhưng sẽ có tác động tiêu cực đến niềm tin của công chúng đối với tin tức", ông Lê Quốc Minh cho biết.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng, nhiều năm nay, giới báo chí đã mắc một sai lầm rất lớn là cho nội dung miễn phí lên internet. "Bây giờ sai lầm này không thể nào cứu chữa được", ông Lê Quốc Minh nhấn mạnh.

Chính vì vậy, cần thúc đẩy có những quy định về mặt pháp lý để bảo vệ bản quyền của báo chí đang được tiêu dùng, đang được phân tích bởi AI.

Chia sẻ bên lề hội thảo, trưởng ban của một tờ báo điện tử cho biết, đã từng có nhiều lần thử kiểm chứng thông tin trên ChatGPT và vô cùng bất ngờ là ChatGPT đã bịa sai hoàn toàn 100% thông tin, ví dụ như bịa ra những tác giả, tác phẩm văn học mà khi tìm lại lịch sử văn học chưa từng có tác giả hay tác phẩm nào như vậy từng được xuất bản trên bất kỳ nền tảng nào.

Chính vì vậy, dù đánh giá cao tác dụng của công nghệ AI, vị trưởng ban này cũng khẳng định: cho đến nay AI không thể thay thế được con người trong lĩnh vực báo chí.