Tìm câu trả lời cho khả năng trụ vững của chuỗi cung ứng Việt Nam

Hình minh họa - Nguồn: Internet

Nhận định trên vừa được Ngân hàng HSBC đưa ra trong báo cáo "Vietnam At A Glance" định kỳ tháng 9/2021 mang tên: “Tháng 8 không tươi sáng và những “niềm đau” của chuỗi cung ứng”. Qua các số liệu thống kê, HSBC cho biết, các dữ liệu thể hiện đi xuống  trên diện rộng trong tháng 8/2021 phản ánh sự gián đoạn chuỗi cung ứng nặng nề ở khu vực Đông Nam Bộ Việt. Ngành da giày và dệt may chịu tổn thất nặng nhất nhưng ngành điện tử điện thoại vẫn trụ vững một cách đáng ngạc nhiên.

Các chuyên gia của HSBC đánh giá, mặc dù Việt Nam đã áp dụng các biện pháp giãn cách nghiêm ngặt tại các thành phố lớn, biến chủng Delta vẫn tiếp tục bùng phát lây lan trong tháng 8/2021. Số ca mắc mới liên tục tăng trên 10.000 ca mỗi ngày kể từ ngày 19/8. Trước tình hình đó, các cơ quan chức năng đã tăng cường các biện pháp giãn cách và phòng chống dịch, với sự tham gia của lực lượng quân đội tại những khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất.

Người dân TP. Hồ Chí Minh chấp hành “ai ở đâu, ở yên đó” theo Chỉ thị 11/CT-UBND của UBND thành phố về tăng cường giãn cách xã hội và các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 từ ngày 23/8, trong khi 6 tỉnh lân cận cũng tiếp tục giãn cách đến giữa tháng 9/2021.

"Không quá ngạc nhiên khi các số liệu tháng 8/2021 phản ánh rõ nét những tổn thất kinh tế Việt Nam đang phải gánh chịu", HSBC nhấn mạnh. Tác động của đợt bùng dịch này nghiêm trọng hơn giai đoạn giãn cách xã hội cả nước trong 3 tuần hồi tháng 4/2020.

Tiêu dùng cá nhân trong nước ảnh hưởng nặng nề khi khả năng đi lại của người dân nói chung bị hạn chế tới mức trung bình 60% so với trước đại dịch. Điều này đồng nghĩa với mức sụt giảm 40% của ngành bán lẻ so với cùng kỳ năm ngoái, đặc biệt doanh số bán lẻ tháng 8 năm nay thấp hơn 10% so với tháng 4 năm ngoái. Chỉ số này còn cho thấy tình hình nghiêm trọng hơn tại các địa phương đang bị dịch nặng: khả năng đi lại của người dân TP. Hồ Chí Minh giảm gần 90% khiến doanh số bán lẻ giảm mạnh 51% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tuy nhiên, HSBC cho rằng, vấn đề đáng báo động hơn là khả năng trụ vững của ngành sản xuất trong bối cảnh giãn cách kéo dài. Chỉ số PMI tháng 8/2021 giảm xuống 40,2 điểm, mức thấp nhất trong vòng 16 tháng qua, với các chỉ số chính cho thấy viễn cảnh ảm đạm về khả năng phục hồi. Trong khi đó, sản xuất công nghiệp trong tháng 8/2021 giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái, một mức giảm khá sâu sau khi tăng trưởng vững vàng 12% trong 6 tháng đầu năm 2021. Cụ thể, sản xuất công nghiệp của TP. Hồ Chí Minh đã sụt giảm 51% so với cùng kỳ năm ngoái, với ngành điện tử và dệt may bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng.

Với những tác động tiêu cực từ đại dịch, HSBC cho biết, lần đầu tiên trong một năm qua, xuất khẩu của Việt Nam suy giảm nghiêm trọng, trong khi một số ngành đã xảy ra gián đoạn chuỗi cung ứng, và sự đứt gãy về sản xuất.

Theo đó, khó khăn dễ thấy nhất rơi vào ngành da giày và dệt may vì khu vực Đông Nam bộ Việt Nam vốn là một đầu mối gia công quan trọng của thế giới. Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, hơn 30% nhà máy dệt may đã phải đóng cửa. Các chuyên gia của HSBC cho rằng, không quá ngạc nhiên khi hai ngành này là nguyên nhân chính khiến xuất khẩu tháng 8 giảm 5,4% so với cùng kỳ năm.

Trong bối cảnh da giày và dệt may suy giảm thì ngàng điện tử lại cho thấy xu hướng ngược lại. Báo cáo của HSBC cho biết, xuất khẩu nhóm hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử trong tháng 8/2021 giảm 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, xuất khẩu điện thoại lại duy trì ổn định đáng ngạc nhiên với mức tăng trưởng 11% so với cùng kỳ bất chấp những khó khăn do biến chủng Delta gây ra.

Nhìn trên bình diện rộng hơn, đợt bùng dịch biến chủng Delta đã đặt ra nhiều câu hỏi về khả năng trụ vững của chuỗi cung ứng Việt Nam, đặc biệt là từ các ông lớn ngành công nghệ. Tuy nhiên, bất chấp những thách thức có thể xảy ra, theo quan điểm của HSBC, Việt Nam vẫn là một điểm đến hấp dẫn các nhà đầu tư trong thời gian tới. Các điều kiện nền tảng vững mạnh của Việt Nam sẽ giúp các nhà đầu tư gạt bỏ những biến động ngắn hạn do COVID-19. Minh chứng là các nhà đầu tư Hàn Quốc đã bắt đầu hành động, Samsung chuẩn bị mở rộng nhà máy điện thoại trong 6 tháng cuối năm nay nhằm tăng sản lượng điện thoại màn hình gập 47% lên 25 triệu chiếc. Trong khi đó, LG Display cũng vừa được duyệt một khoản đầu tư bổ sung 1,4 tỷ USD cho nhà máy ở Hải Phòng để tăng sản lượng màn hình OLED mỗi tháng từ 9,6-10 triệu lên 13-14 triệu đơn vị.

Cũng theo HSBC, càng sớm kiểm soát được đợt bùng dịch COVID-19 thứ tư, Việt Nam càng lấy lại lòng tin của nhà đầu tư nước ngoài nhiều hơn, và phần quyết định trong phương trình này chính là tăng tốc triển khai tiêm phòng. So với 6 tháng đầu năm nay, tiến độ triển khai vắc-xin cho người dân Việt Nam trong quý III/2021 đã tăng rõ rệt, với số mũi tiêm được trong một ngày tăng cao. Việc triển khai tiêm mũi 2 cho người dân hết sức quan. Điều đáng lạc quan là Việt Nam kỳ vọng gia tăng được những cam kết về vắc-xin trong quý IV/2021.

"Dựa trên thông tin báo chí và thông báo chính thức, chúng tôi ước tính Việt Nam sẽ có tổng cộng 112 triệu liều vào cuối năm 2021, đủ để tiêm 2 mũi cho hơn 56% dân số. Càng nhanh chóng tiêm đủ cho ít nhất 70% dân số (có thể đạt được vào quý II/2022), Việt Nam càng sớm mở cửa biên giới chào đón số đông du khách và nhà đầu tư nước ngoài", báo cáo của HSBC viết.