6 lý do khiến Meta gặp rắc rối

"Cú ngã ngựa" của Meta theo sau một báo cáo thu nhập ảm đạm vào 2/2, khi Mark Zuckerberg - Giám đốc điều hành, trình bày cách công ty đang điều hướng một quá trình chuyển đổi từ mạng xã hội sang cái gọi là thế giới ảo của metaverse.

Dưới đây là 6 lý do được cho là nguyên nhân khiến Meta rơi vào tình thế khó khăn.

Tăng trưởng người dùng đã đạt mức trần

Thời kỳ tăng trưởng người dùng cuồng nhiệt của Facebook đã qua.

Mặc dù gần đây nhất Meta đã ghi nhận mức tăng khiêm tốn về lượng người dùng mới trên cái gọi là dòng ứng dụng - bao gồm Instagram, Messenger và WhatsApp - ứng dụng mạng xã hội Facebook cốt lõi của họ đã mất khoảng nửa triệu người dùng trong quý 4 so với quý trước.

Đó là lần sụt giảm đầu tiên trong lịch sử 18 năm của công ty. Sự sụt giảm báo hiệu rằng ứng dụng cốt lõi có thể đã đạt đến đỉnh điểm. Tốc độ tăng trưởng người dùng hàng quý của Meta cũng là mức chậm nhất trong ít nhất ba năm.

Các giám đốc điều hành của Meta đã chỉ ra các cơ hội tăng trưởng khác, như bật tính năng thu tiền tại WhatsApp, dịch vụ nhắn tin vẫn chưa tạo ra doanh thu đáng kể. Nhưng những nỗ lực đó chỉ là sơ khai. Các nhà đầu tư có khả năng sẽ xem xét kỹ lưỡng tiếp theo liệu các ứng dụng khác của Meta, chẳng hạn như Instagram, có thể bắt đầu đạt vị trí cao nhất về sự tăng trưởng người dùng hay không.

Những thay đổi của Apple đang hạn chế Meta

Mùa xuân năm ngoái, Apple đã giới thiệu bản cập nhật “Tính minh bạch của việc theo dõi ứng dụng” cho hệ điều hành di động của mình, về cơ bản cho phép chủ sở hữu iPhone lựa chọn liệu họ có cho phép các ứng dụng như Facebook giám sát các hoạt động trực tuyến của họ hay không. Những động thái về quyền riêng tư đó hiện đã ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của Meta và có khả năng sẽ tiếp tục  như vậy.

Giờ đây, Facebook và các ứng dụng khác buộc phải xin phép người dùng cho phép theo dõi hành vi của họ một cách rõ ràng, nhiều người dùng đã chọn không tham gia. Điều đó có nghĩa là dữ liệu người dùng dành cho Facebook sẽ ít hơn, khiến việc nhắm mục tiêu quảng cáo - một trong những cách kiếm tiền chính của công ty - trở nên khó khăn hơn.

Thiệt hại gấp đôi là người dùng iPhone - một thị trường béo bở hơn nhiều đối với các nhà quảng cáo của Facebook so với người dùng ứng dụng Android. Những người sử dụng iPhone để truy cập Internet thường chi nhiều tiền hơn cho các sản phẩm và ứng dụng được phân phát cho họ từ quảng cáo trên điện thoại di động.

Meta cho biết hôm thứ Tư rằng những thay đổi của Apple sẽ tiêu tốn 10 tỷ đô la doanh thu trong năm tới. Công ty đã phản đối sự thay đổi của Apple và cho rằng họ không tốt cho các doanh nghiệp nhỏ dựa vào quảng cáo trên mạng xã hội để tiếp cận khách hàng. Nhưng Apple không có khả năng đảo ngược những thay đổi về quyền riêng tư của mình và các cổ đông của Meta biết điều đó.

Google đang chia sẻ quảng cáo trực tuyến

Những rắc rối của Meta chính là vận may cho các đối thủ cạnh tranh.

Vào thứ Tư, David Wehner, giám đốc tài chính của Meta, lưu ý rằng vì những thay đổi của Apple khiến các nhà quảng cáo ít nhìn thấy hành vi của người dùng hơn, nên nhiều người đã bắt đầu chuyển ngân sách quảng cáo của họ sang các nền tảng khác, cụ thể là Google.

Google tuần này đã báo cáo doanh số bán hàng kỷ lục, đặc biệt là trong quảng cáo tìm kiếm thương mại điện tử. Đó cũng chính là danh mục đã cạnh tranh với Meta trong ba tháng cuối năm 2021.

Không giống như Meta, Google không phụ thuộc nhiều vào Apple về dữ liệu người dùng. Ông Wehner cho biết có khả năng Google có “nhiều dữ liệu của bên thứ ba hơn cho mục đích đo lường và tối ưu hóa” so với nền tảng quảng cáo của Meta.

Ông Wehner cũng chỉ ra thỏa thuận của Google với Apple để trở thành công cụ tìm kiếm mặc định cho trình duyệt Safari của Apple. Điều đó có nghĩa là quảng cáo đi kèm kết quả tìm kiếm của Google có xu hướng xuất hiện ở nhiều nơi hơn, thu nhận nhiều dữ liệu hơn có thể hữu ích cho nhà quảng cáo. Đó là một vấn đề lớn đối với Meta về lâu dài, đặc biệt nếu nhiều nhà quảng cáo chuyển sang quảng cáo tìm kiếm của Google.

TikTok và Reels đưa ra một câu hỏi hóc búa

Trong hơn một năm, Zuckerberg đã chỉ ra rằng TikTok là kẻ thù đáng gờm như thế nào. Ứng dụng do Trung Quốc hậu thuẫn đã phát triển lên hơn một tỷ người dùng nhờ các bài đăng video ngắn có khả năng chia sẻ cao và gây nghiện một cách kỳ lạ, và nó đang cạnh tranh gay gắt với Meta’s Instagram về người xem và sự chú ý.

Meta đã nhân bản TikTok bằng một tính năng sản phẩm video có tên là Instagram Reels. Zuckerberg cho biết hôm thứ Tư rằng Reels, được đặt nổi bật trong nguồn cấp dữ liệu Instagram của mọi người, hiện là động lực số 1 về mức độ tương tác trên ứng dụng.

Zuckerberg đã so sánh tình hình với thời điểm tương tự cách đây vài năm khi Instagram giới thiệu tính năng Stories, một bản sao của Snapchat. Sản phẩm đó cũng không kiếm được nhiều tiền cho công ty khi mới ra mắt, mặc dù cuối cùng thì tiền quảng cáo cũng tăng theo. Tuy nhiên, không có gì đảm bảo Instagram Reels có thể lặp lại điều kỳ diệu đó.

Chi tiêu cho metaverse tốn kém

Zuckerberg tin rằng thế hệ tiếp theo của Internet là metaverse - một khái niệm vẫn còn mờ nhạt và mang tính lý thuyết liên quan đến việc mọi người di chuyển qua các thế giới thực tế ảo và thực tế tăng cường khác nhau - nên Zuckerberg sẵn sàng chi lớn cho nó,  đến mức số tiền chi tiêu lên tới hơn 10 tỷ USD vào năm ngoái, và Zuckerberg dự kiến sẽ chi tiêu nhiều hơn nữa trong tương lai.

Tuy nhiên, không có bằng chứng đặt cược sẽ thành công. Không giống như sự chuyển hướng của Facebook sang thiết bị di động vào năm 2012, việc sử dụng thực tế ảo vẫn là lĩnh vực của những người có sở thích thích hợp và vẫn chưa thực sự trở thành xu hướng chính. Tai nghe thực tế tăng cường phổ biến cũng còn vài tháng - nếu không phải là nhiều năm - sẽ ra mắt.

Bóng ma chống độc quyền hiện diện

Mối đe dọa từ các cơ quan quản lý Mỹ đối với công ty của Zuckerberg là một vấn đề nhức đầu không thể nguôi ngoai.

Meta phải đối mặt với nhiều cuộc điều tra, bao gồm từ Ủy ban Thương mại Liên bang và nhiều tổng chưởng lý của các bang về việc liệu nó có hành động theo cách chống cạnh tranh hay không. Các nhà lập pháp cũng đã hợp tác xung quanh nỗ lực của Quốc hội để thông qua các dự luật chống độc quyền.

Zuckerberg đã lập luận rằng Meta không phải là một mạng xã hội độc quyền. Ông ấy đã chỉ ra một cách tức giận về điều gọi là “mức độ cạnh tranh chưa từng có”, bao gồm từ TikTok, Apple, Google và các đối thủ khác trong tương lai.

Nhưng mối đe dọa về hành động chống độc quyền đã khiến Meta gặp khó khăn hơn trong việc tiếp cận các xu hướng mạng xã hội mới. Trước đây, Facebook đã mua Instagram và WhatsApp mà không cần phải giám sát kỹ lưỡng vì những dịch vụ này đã thu hút được hàng tỷ người dùng. Giờ đây, ngay cả một số thương vụ mua lại dường như ít gây tranh cãi hơn của Meta trong thực tế ảo và GIF cũng đã bị thách thức bởi các cơ quan quản lý trên toàn cầu.

Trong quá khứ, Zuckerberg có thể đã nhận được lợi ích khi bị nghi ngờ rằng ông ấy có thể làm như vậy. Nhưng ít nhất vào hôm qua, niềm tin đã bị giảm sút trên Phố Wall.

(Theo https://www.nytimes.com/2022/02/03/technology/facebook-meta-challenges.html)