Dù phục hồi trở lại nhưng thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn khó đoán định

Cùng với toàn thế giới, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua 3 tháng đầu năm với nhiều dấu ấn tiêu cực. Chỉ số VN-Index chốt 31/03 giảm 31% về 662,53 điểm. Đây cũng là mức giảm lớn thứ 2, chỉ xếp sau mức giảm 44,25% trong quý I/2008, giai đoạn khủng hoảng kinh tế toàn cầu.

Phiên giao dịch ngày 24/3, VN-Index giao dịch ở mức thấp nhất là 648 điểm, đóng cửa ở mức 659,2 điểm. Tuy nhiên, chốt phiên ngày 24/4, VN-Index đạt 776,66 điểm, sự phục hồi này đã kéo hẹp đà giảm so với đầu năm còn gần 13%.

Trong báo cáo vừa công bố, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế - Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam cho biết, có một số nguyên nhân cơ bản cho đà hồi phục của thị trường, gồm:

Thứ nhất, dịch Covid-19 đã và đang tạo đỉnh ở nhiều nước và có thể thời gian tới, các nước sẽ nới dần biện pháp cách ly. Tại Việt Nam, Chính phủ khống chế dịch hiệu quả và dần nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội; kỳ vọng vào sự phục hồi của nền kinh tế;

Thứ hai, giá nhiều cổ phiếu đã rơi quá sâu và trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư;

Thứ ba, nhiều quốc gia trên thế giới thực hiện bơm tiền ồ ạt vào nền kinh tế, giúp TTCK hồi phục, góp phần củng cố tâm lý nhà đầu tư Việt Nam;

Thứ tư, biện pháp cách ly, giãn cách xã hội khiến một lượng lớn doanh nghiệp, cá nhân tạm ngừng kinh doanh; dòng tiền có thể được đưa vào kinh doanh bị ngưng trệ có thể chuyển sang TTCK nhằm kiếm lời; thực tế, tài khoản chứng khoản mở mới trong tháng 3 và tháng 4 ghi nhận tăng đột biến.

Bất chấp việc TTCK phục hồi trong những ngày giao dịch gần đây, khối ngoại tiếp tục xu hướng bán ròng đã diễn ra mạnh trong quý I/2020. Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, cuối năm 2019, tổng giá trị danh mục đầu tư trên TTCK Việt Nam của khối nhà đầu tư nước ngoài đạt khoảng 36,4 tỷ USD, tăng 11,6% so với cuối năm 2018. Quý I/2020, theo Bộ Tài chính, khối ngoại đã bán ròng 13.341 tỷ đồng cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và trái phiếu. Ðồng thời, đến ngày 25/03/2020, mức vốn hóa thị trường giảm 29,5% so với cuối năm 2019, khi ước đạt 3.090.000 tỷ đồng, khiến giá trị danh mục đầu tư của khối ngoại càng suy giảm.

Theo tính toán sơ bộ, hiện giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam khoảng 700.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 30 tỷ USD, giảm khoảng 17,5% so với cuối năm 2019. Mặc dù vậy, các chuyên gia cũng nhận định, những phiên giao dịch gần đây, tuy khối ngoại vẫn bán ròng nhưng giá trị giảm dần so với cuối tháng 3, đầu tháng 4/2020, từ trung bình khoảng 400- 500 tỷ đồng/phiên giảm xuống còn 200 - 300 tỷ đồng/phiên.

“Ðiều đó cho thấy, động thái bán ròng của nhà đầu tư ngoại bên cạnh mang yếu tố tâm lý trong lúc thị trường bất ổn trên phạm vi toàn cầu, họ thận trọng trước những rủi ro của dịch Covid-19 trong thời gian tới”, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế - Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam nhận định. Trong trường hợp dịch bệnh trên phạm vi toàn cầu chưa hết phức tạp, một số ý kiến dự báo có khả năng khối ngoại còn bán ròng.

Tuy nhiên, so với bối cảnh chung của thế giới, các mặt của đời sống xã hội, cũng như nền kinh tế nói chung, kiểm soát dịch Covid-19 nói riêng ở Việt Nam đang là một điểm sáng cả trong khu vực ASEAN và toàn cầu. Nhiều chuyên gia bắt đầu kỳ vọng, dòng tiền mới sẽ rót thêm vào thị trường nếu hiệu ứng tích cực này được giữ vững và lan rộng. Đồng thời, dòng tiền nội còn ở ngoài thị trường là rất lớn, vì vậy lực cầu nội tiềm năng tham gia giải ngân mới cũng sẽ khiến TTCK phục hồi ổn định hơn để đối trọng với việc khối ngoại bán ra.

Do tình hình dịch bệnh, Chính phủ cũng đẩy mạnh đầu tư công, chuyển đổi 8 dự án từ hình thức đầu tư PPP sang đầu tư công. Tổng cộng vốn đầu tư công NSNN năm 2020 ước tính khoảng 700.000 tỷ, gấp 2,2 lần số vốn thực hiện giải ngân năm 2019. Điều này phần nào hứa hẹn kích thích hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong thời kỳ khó khăn, động lực khiến thị trường chứng khoán có diễn biến khởi sắc. Chính phủ cũng tung ra các gói cứu trợ, những chương trình hạ lãi suất thúc đẩy và hỗ trợ các doanh nghiệp gặp khó khăn, doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo, diễn biến dịch bệnh là khó lường, thêm vào đó, việc khối ngoại bán ròng cũng như số liệu thống kê các ngành nghề dịch vụ du lịch, sản xuất công nghiệp, xuất nhập khẩu đang bị ảnh hưởng của Việt Nam thì TTCK sẽ chưa thể có những đột phá; cần thêm thời gian, có thể sang năm 2021 để phục hồi cũng như niềm tin nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư ngoại quay trở lại thị trường.