Hoạt động ngân hàng

Khai phá toàn bộ tiềm năng của Việt Nam trên bản đồ đầu tư toàn cầu

Quỳnh Lê (thực hiện) • 29/03/2025 07:05

VIỆT NAM ĐANG CHỨNG TỎ VỊ THẾ LÀ MỘT ĐIỂM ĐẾN HẤP DẪN CHO ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI, ĐẶC BIỆT LÀ CÁC NHÀ ĐẦU TƯ ĐẾN TỪ CHÂU ÂU, VỚI CÁC CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ MẠNH MẼ VÀ MÔI TRƯỜNG KINH DOANH THUẬN LỢI. TRONG CUỘC TṚ CHUYỆN VỚI TẠP CHÍ THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ, ÔNG BRUNO JASPAERT, CHỦ TỊCH EUROCHAM, ĐĂ ĐÁNH GIÁ VỀ CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC MÀ NỀN KINH TẾ VIỆT NAM ĐANG ĐỐI MẶT, ĐỒNG THỜI ĐƯA RA NHỮNG KHUYẾN NGHỊ CẢI CÁCH CẦN THIẾT ĐỂ CẢI THIỆN HỆ SINH THÁI KINH DOANH NHẰM THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN DÀI HẠN.

Phóng viên: Dưới góc nhìn của doanh nghiệp châu Âu, ông đánh giá thế nào về các chính sách thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam?

Ông Bruno Jaspaert: Các chính sách thu hút đầu tư nước ngoài đã góp phần quan trọng đưa Việt Nam trở thành một trong những điểm đến đầu tư hấp dẫn nhất Đông Nam Á. Theo báo cáo Chỉ số Niềm tin kinh doanh (BCI) mới nhất của EuroCham, 75% doanh nghiệp châu Âu tham gia khảo sát bày tỏ sự tin tưởng và sẵn sàng khuyến nghị Việt Nam là một địa điểm đầu tư lý tưởng. Góc nhìn tích cực này được hỗ trợ bởi thực tế rằng, điểm số BCI của Việt Nam đã đạt mức cao nhất trong hơn 2 năm, phản ánh một môi trường kinh doanh ngày càng thuận lợi.

Chính phủ Việt Nam đã đưa ra nhiều biện pháp, chẳng hạn như ưu đãi thuế và hỗ trợ cho các nhà đầu tư quy mô lớn, đồng thời tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) tiếp cận các khu công nghiệp. Ngoài ra, Việt Nam còn có lợi thế về giá đất và năng lượng khá thấp (giá năng lượng thấp hơn 25% so với Trung Quốc) cùng với việc chính phủ luôn sẵn sàng hỗ trợ các nhà đầu tư một cách nhanh chóng.

Một trong những điểm mạnh nhất của Việt Nam là sự nhạy bén của chính phủ trong việc đáp ứng nhu cầu của nhà đầu tư. Dựa trên kinh nghiệm của tôi khi làm việc tại 9 quốc gia, tôi tự tin nói rằng chính phủ Việt Nam nằm trong số những chính phủ hỗ trợ nhà đầu tư tốt nhất, luôn đảm bảo các hành động kịp thời và hiệu quả. Với những điều kiện thuận lợi hiện có, tôi tin chắc rằng Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển trong những năm tới.

Các chính sách thu hút đầu tư nước ngoài đã góp phần quan trọng đưa Việt Nam trở thành một trong những điểm đến đầu tư hấp dẫn nhất Đông Nam Á

Tuy nhiên, vẫn còn những lĩnh vực cần cải thiện để tăng cường sức hút đối với các nhà đầu tư nước ngoài. Vấn đề cấp bách nhất là sự thiếu rõ ràng và nhất quán trong khung pháp lý. Các nhà đầu tư thường gặp khó khăn do các quy định lạc hậu, mâu thuẫn hoặc không rõ ràng, làm phức tạp quá trình thành lập công ty hoặc tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo. EuroCham nhận thấy rằng, các trách nhiệm chồng chéo giữa các cơ quan quản lý và sự thiếu hướng dẫn rõ ràng ở cả cấp trung ương và địa phương cũng cản trở hiệu quả đầu tư.

Thêm vào đó, thủ tục hải quan vẫn là một thách thức, đặc biệt đối với các doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu quy mô lớn, do các thủ tục giấy tờ còn phức tạp.

Ngoài ra, mặc dù lực lượng lao động của Việt Nam dồi dào và có chi phí cạnh tranh nhưng vẫn cần cải thiện để giải quyết các khoảng trống về kỹ năng, điều đang gây khó khăn cho một số doanh nghiệp.

Các chính sách của Việt Nam đã rất ấn tượng, tuy vậy, giải quyết những thách thức kể trên sẽ nâng cao vị thế của Việt Nam như một điểm đến đầu tư hàng đầu và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Bằng cách cải tổ từ phía các bộ, ngành và thúc đẩy hợp tác sâu sắc hơn với các đối tác châu Âu, Việt Nam có thể khai phá toàn bộ tiềm năng của mình trên bản đồ đầu tư toàn cầu.

Phóng viên: Ông có thể chia sẻ quan điểm của mình về những cơ hội và thách thức mà Việt Nam phải đối mặt trong việc phát triển nền kinh tế tự chủ trong khi hội nhập với nền kinh tế toàn cầu?

Ông Bruno Jaspaert: Việt Nam có nhiều cơ hội quan trọng khi nỗ lực phát triển một nền kinh tế tự chủ hơn, đồng thời tiếp tục hội nhập vào thị trường toàn cầu. Quốc gia này đã thể hiện khả năng phục hồi kinh tế ấn tượng, với tốc độ tăng trưởng GDP đạt 7,09% năm 2024, vượt qua kỳ vọng bất chấp những thách thức từ các yếu tố toàn cầu, cũng như tác động của bão Yagi. Khả năng phục hồi này cho thấy Việt Nam có khả năng thích ứng và phát triển mạnh mẽ ngay cả trong những hoàn cảnh khó khăn.

Về cơ hội, việc Việt Nam tham gia các hiệp định thương mại như Hiệp định Thương mại Tự do EU - Việt Nam (EVFTA), cùng với các chính sách đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mạnh mẽ đã mở ra nhiều triển vọng để mở rộng thị trường và thúc đẩy đổi mới. Ngoài ra, cam kết của Việt Nam đối với phát triển bền vững và chuyển đổi số là những hướng đi quan trọng để đạt được tăng trưởng dài hạn và bao trùm, phù hợp với xu hướng toàn cầu về phát triển kinh tế xanh và kỹ thuật số.

Tuy nhiên, Việt Nam vẫn phải đối mặt với một số thách thức cần vượt qua. Áp lực lạm phát, bất ổn địa chính trị và các gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn là những trở ngại dai dẳng. Ngoài ra, các rào cản về quy định và hành chính tiếp tục cản trở sự phát triển. Những bất cập này cần được giải quyết để Việt Nam có thể hiện thực hóa toàn bộ tiềm năng kinh tế của mình.

Nhìn về tương lai, việc nâng cao tính minh bạch trong quy định là rất quan trọng để giảm thiểu những bất cập và tinh giản các quy trình, từ đó tạo ra một môi trường đầu tư ổn định hơn. Hơn nữa, việc thúc đẩy đổi mới trong lĩnh vực xanh và chuyển đổi số thông qua các cải cách cơ cấu là cần thiết để duy trì tăng trưởng, đồng thời đón nhận sự chuyển dịch toàn cầu sang các công nghệ bền vững. Cuối cùng, Việt Nam cần đạt được sự cân bằng giữa các mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng và đảm bảo rằng sự phát triển mang tính bền vững về mặt môi trường và toàn diện về mặt xã hội. Bằng cách này, Việt Nam có thể xây dựng một nền kinh tế có khả năng chống chịu, đủ sức vượt qua cả các thách thức trong nước lẫn quốc tế.

Phóng viên: Theo ông, những lĩnh vực nào ở Việt Nam sẽ thu hút sự quan tâm lớn nhất từ các nhà đầu tư châu Âu trong năm 2025?

Ông Bruno Jaspaert: Theo quan điểm của tôi, các lĩnh vực công nghệ, sản xuất, du lịch và năng lượng tái tạo đang đặc biệt hứa hẹn. Niềm tin vào Việt Nam gia tăng như một trung tâm đầu tư phản ánh chính sách thương mại mạnh mẽ, các cải cách kinh tế và cam kết hướng tới phát triển bền vững, ngay cả khi đối mặt với những thách thức toàn cầu.

Sự hội tụ giữa mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net-Zero) tham vọng của Việt Nam vào năm 2050 và xu thế toàn cầu về phát triển bền vững tạo ra một bước ngoặt lớn. Điều này thúc đẩy các doanh nghiệp áp dụng các phương thức hoạt động bền vững, xu hướng này sẽ tiếp tục phát triển và lan tỏa khắp các lĩnh vực trong nền kinh tế.

Trong thời gian tới, các nhà đầu tư có thể kỳ vọng vào một làn sóng các sáng kiến do Chính phủ khởi xướng để hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam. Những sáng kiến này bao gồm điều chỉnh quy định để đơn giản hóa việc tiếp cận năng lượng tái tạo, triển khai các chương trình tái chế và thực hiện các dự án kinh tế tuần hoàn mới. Ngoài ra, tiêu chuẩn hóa công viên công nghiệp sinh thái cũng sẽ mở ra các cơ hội đầu tư mới.

Sự dẫn đầu của châu Âu trong phát triển bền vững, đặc biệt thông qua Thỏa thuận Xanh của EU, tạo điều kiện cho các công ty châu Âu tận dụng những cơ hội này một cách hiệu quả. Bằng cách kết hợp chuyên môn về công nghệ xanh và thực hành bền vững với các chính sách đang phát triển của Việt Nam, các doanh nghiệp châu Âu có khả năng cạnh tranh vượt trội trong các thị trường mới nổi.

Khi Việt Nam thực hiện “chuyển đổi kép” bao gồm số hóa và phát triển bền vững, triển vọng hợp tác và đổi mới giữa các nhà đầu tư châu Âu và Việt Nam là rất lớn. Những xu hướng này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thúc đẩy một hệ sinh thái kinh doanh bền vững và công nghệ cao để đạt được tăng trưởng dài hạn.

Phóng viên: EuroCham có thể đưa ra những khuyến nghị gì cho chính phủ và các doanh nghiệp Việt Nam để tối ưu hóa cơ hội tăng trưởng trong những năm tới, thưa ông?

Ông Bruno Jaspaert: Để đạt được tăng trưởng bền vững và ổn định, Việt Nam cần giải quyết các lĩnh vực chính trong hệ sinh thái kinh doanh. Các thách thức như minh bạch trong quy định, sự kém hiệu quả trong hành chính và hạn chế về hạ tầng vẫn là những rào cản đáng kể. Việc đơn giản hóa quy trình, giảm thiểu các trở ngại hành chính và đảm bảo thực thi chính sách đồng bộ sẽ là yếu tố thiết yếu để tạo ra một môi trường kinh doanh thân thiện, thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng lâu dài.

EuroCham đưa ra các khuyến nghị nhằm tối ưu hóa cơ hội tăng trưởng trong những năm tới, cụ thể:

Thứ nhất, cải cách hành chính. Đơn giản hóa các quy định phức tạp, loại bỏ sự không đồng nhất và nâng cao tính minh bạch để tạo ra một môi trường đầu tư công bằng và dễ dự đoán. Ví dụ, tinh giản quy trình phê duyệt dự án năng lượng tái tạo và tiêu chuẩn hóa các quy định về giao dịch carbon có thể thu hút đáng kể nguồn vốn đầu tư vào cơ sở hạ tầng bền vững.

Thứ hai, khuyến khích đổi mới và phát triển bền vững. Áp dụng các chính sách ưu đãi tài chính để khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các phương pháp hoạt động bền vững và đầu tư vào công nghệ xanh. Những lĩnh vực tăng trưởng cao như năng lượng tái tạo, chăm sóc sức khỏe, và chuyển đổi số mang đến tiềm năng lớn cho sự chuyển đổi xanh và số hóa của Việt Nam.

Thứ ba, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng. Việt Nam đẩy nhanh tiến độ của các dự án hạ tầng quan trọng như cảng biển, đường cao tốc và trung tâm logistics để cải thiện kết nối và hiệu quả vận hành. Một hệ sinh thái hạ tầng phát triển là yếu tố then chốt để hỗ trợ tăng trưởng nội địa và thu hút đầu tư quốc tế.

Một hệ sinh thái hạ tầng phát triển là yếu tố then chốt để hỗ trợ tăng trưởng nội địa và thu hút đầu tư quốc tế

Thứ tư, tăng cường hợp tác quốc tế. Hợp tác với các tổ chức quốc tế, đặc biệt là EU, là điều thiết yếu để tiếp cận chuyên môn, công nghệ xanh và các cơ chế tài trợ như Quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP). Các đối tác công tư (PPP) nên được tận dụng để triển khai các giải pháp sáng tạo và chia sẻ tài nguyên một cách hiệu quả.

Thứ năm, đầu tư vào nguồn nhân lực. Phát triển các chương trình đào tạo chuyên sâu và thúc đẩy các sáng kiến chia sẻ tri thức với các doanh nghiệp châu Âu nhằm xây dựng một lực lượng lao động có kỹ năng và sẵn sàng cho tương lai. Lực lượng lao động am hiểu công nghệ và định hướng phát triển bền vững sẽ là yếu tố then chốt để áp dụng và mở rộng công nghệ xanh.

Bằng cách giải quyết những khoảng trống này và đẩy mạnh hợp tác quốc tế, Việt Nam có thể định vị mình là một nhà lãnh đạo khu vực về phát triển bền vững và tăng trưởng kinh tế. EuroCham cam kết đồng hành cùng Chính phủ và các doanh nghiệp địa phương để đạt được các mục tiêu này, đảm bảo hành trình phát triển của Việt Nam mang tính bao trùm, bền vững và chống chịu tốt với các thách thức môi trường.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Quỳnh Lê (thực hiện)