Navigos Group: Nhu cầu tuyển dụng sụt giảm ở nhiều ngành

Những lĩnh vực và ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng giảm sút đáng kể

Du lịch/ nhà hàng/ khách sạn được xem là lĩnh vực chịu ảnh hưởng sâu sắc từ đại dịch Covid-19. Cụ thể, 4 tháng đầu năm 2022, nhu cầu tuyển dụng nhân sự của lĩnh vực du lịch/ Nhà hàng/ Khách sạn giảm sâu đến 55% so với thời điểm bình ổn trước dịch, dù 2022 là năm thị trường phục hồi mạnh mẽ sau dịch. Năm 2023, dưới tác động tiếp tục của suy thoái kinh tế, nhưng nhu cầu tuyển dụng ngành này lại có sự tăng nhẹ, cụ thể là đang giảm từ 55% ở năm 2022 thì 2023 giảm còn 43%.

Sau đại dịch, số liệu của năm 2022 cho thấy dù đang trên đà phục hồi chung của thị trường sau dịch, nhưng nhu cầu tuyển dụng lao động của ngành dệt may và da giày vẫn còn thua kém so với mức thời điểm thị trường bình ổn với chênh lệch là 18%. Sau đó, đối mặt với những biến động trên thị trường thế giới, dệt may và da giày chịu tác động trực tiếp khi là những ngành xuất khẩu lớn của Việt Nam. Nhu cầu về lao động của lĩnh vực tiếp tục sụt giảm đến 39%, chịu ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu, lạm phát tại các thị trường tiêu thụ trong nước và quốc tế đều tăng cao tác động lên sức mua, đơn hàng và đơn giá của doanh nghiệp đều sụt giảm.

Trong lĩnh vực bất động sản, đầu năm 2022, lĩnh vực này phát triển mạnh mẽ khi trở thành một kênh đầu tư sôi động, có khả năng sinh lợi lớn sau thời gian dài cả nước bị phong tỏa bởi dịch Covid-19. Sự phát triển này được ghi nhận qua nhu cầu tuyển dụng nhân sự vào 4 tháng đầu năm có sự tăng trưởng 19% so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch. Sau đó, nhu cầu tuyển dụng của nhóm ngành xây dựng và bất động sản đối mặt với tình trạng sụt giảm đáng kể lên đến 34% vào đầu năm 2023.

Nhu cầu tuyển dụng lao động cho lĩnh vực thu mua/ vật tư/ cung vận của 4 tháng đầu năm 2022 thấp hơn thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch Covid-19 chỉ với 3% cho thấy sự giảm nhẹ của nhóm ngành này sau dịch. Tuy nhiên, vào đầu năm 2023, lĩnh vực này lại ghi nhận giảm sút 25% về nhu cầu so với thời điểm được xem là bình ổn của thị trường vào năm 2019. Tình trạng suy giảm này được xem là không đứng ngoài xu hướng suy thoái kinh tế của thị trường, do ảnh hưởng từ biến động trên thế giới và trong nước.

Công nghệ thông tin luôn được xem là xu hướng của toàn thế giới, dẫn đến nhu cầu về lao động rất cao và luôn trong tình trạng ‘cung không đủ cầu’. Bên cạnh đó, giai đoạn giãn cách xã hội của đại dịch là thời điểm bùng nổ phát triển của ngành Công nghệ thông tin nói chung, cũng như các nền tảng mua sắm, dịch vụ trực tuyến nói riêng. Vì thế, nhu cầu về nguồn nhân lực lĩnh vực số cũng từ đó có sự tăng trưởng. Cụ thể, vào thời điểm bình ổn sau dịch, nhu cầu tuyển dụng lĩnh vực công nghệ thông tin tăng trưởng với mức 10% so với giai đoạn trước dịch.

Tuy nhiên, khi thị trường Việt Nam trải qua ảnh hưởng của suy thoái từ biến động kinh tế thế giới vào năm 2022 đến nay, Navigos Group ghi nhận sự sụt giảm 20% về nhu cầu tuyển dụng của lĩnh vực này so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch. Đây được xem là điểm khác biệt so với xu hướng vốn có của ngành Công nghệ thông tin trước nay.

Lĩnh vực xuất - nhập khẩu đã ghi nhận sự giảm nhẹ về nhu cầu tuyển dụng nhân sự 1% so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch. Tuy nhiên, đến giai đoạn 4 tháng đầu năm 2023, lĩnh vực này lại ghi nhận sự giảm sút lên đến 18% theo tình hình suy thoái chung của kinh tế thị trường. Theo số liệu của Bộ Công Thương, trong quý I/2023, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa giảm 11,9% so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt sụt giảm mạnh ở hầu hết các nhóm hàng chủ lực như điện thoại và linh kiện; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; dệt may; gỗ và sản phẩm gỗ…

Lĩnh vực vận tải và logistics đã có sự phục hồi tích cực sau dịch với nhu cầu tuyển dụng của 4 tháng đầu năm 2022 tăng trưởng 5% so với mức bình ổn của cùng kỳ trước dịch. Tình trạng sụt giảm lên tới 22% về nhu cầu tuyển dụng của lĩnh vực này ghi nhận ở giai đoạn tiếp theo vào đầu năm 2023 đến từ ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu, tác động đáng kể lên các đơn hàng xuất nhập khẩu chính ngạch, trực tiếp làm giảm nhu cầu vận tải hàng hải.

Nhóm ngành pháp lý và hành chính cũng trải qua sự giảm sút đáng kể về nhu cầu tuyển dụng. Nếu ở giai đoạn phục hồi mạnh mẽ của thị trường sau dịch năm 2022, nhu cầu tuyển dụng của nhóm ngành này vẫn thấp hơn 18% so với giai đoạn bình ổn trước dịch, thì giai đoạn đầu năm 2023 cho thấy sự tiếp tục sụt giảm lên đến 31%. Sự thay đổi này đến từ ảnh hưởng chung của biến động thị trường và khó khăn kinh tế toàn cầu và Việt Nam.

Ngành nghề Marketing có nhu cầu tuyển dụng trong 4 tháng đầu năm 2022 chỉ thấp hơn so với giai đoạn bình ổn trước dịch với chênh lệch không đáng kể là 3%. Giai đoạn giãn cách xã hội vì dịch đã thúc đẩy các nhu cầu trực tuyến lên cao, tạo tiền đề cho các công ty mở rộng quy mô, phát triển mảng dịch vụ tiếp thị trực tuyến. Tới 4 tháng đầu năm 2023, ngành nghề này lại cho thấy sự sụt giảm lên tới 28% so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch. Thị trường trải qua biến động về kinh tế, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, dẫn đến hoạt động kinh doanh giảm sút, các công ty điều chỉnh lại bộ máy qua việc cắt giảm các bộ phận không trực tiếp tạo ra lợi nhuận.

Những lĩnh vực và ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng tăng trưởng so với thời điểm bình ổn trước dịch

Sự tăng trưởng nói chung về nhu cầu tuyển dụng của lĩnh vực ngân hàng/ dịch vụ tài chính đến từ xu hướng toàn ngành về chuyển đổi số, phát triển ngân hàng bán lẻ, tăng thu nhập dịch vụ, đa dạng hệ sinh thái và bùng nổ xu hướng đầu tư trên các kênh điện tử. Thị trường chứng khoán có đà tăng trưởng tốt từ năm 2019 đến quý I/2022, thậm chí đạt đỉnh vào đầu năm 2022.

Tuy nhiên, khi thị trường kinh tế liên tục sụt giảm mạnh do phải đối mặt với bối cảnh khó khăn chung kéo dài từ nửa cuối năm 2022 và hàng loạt thách thức khác tác động đến toàn ngành như thị trường bảo hiểm có tranh chấp, phát hành trái phiếu doanh nghiệp còn chậm…, lĩnh vực ngân hàng và dịch vụ tài chính cũng không đứng ngoài xu hướng này. Mức độ tăng trưởng tuyển dụng của 4 tháng đầu năm 2023 có phần chững lại so với mức của 4 tháng đầu năm 2022.

Báo cáo nhấn mạnh “Nhìn chung, dù vẫn được xem là có sự tăng trưởng so với cùng kỳ trước dịch do sự phát triển vượt bậc vào năm 2022, nhưng lĩnh vực ngân hàng và dịch vụ tài chính nói chung và chứng khoán nói riêng được dự báo sẽ gặp nhiều thách thức trong năm 2023”.

Các ngành nghề về lĩnh vực hàng tiêu dùng có mức tuyển dụng được giữ ở mức ổn định, thậm chí tăng do thuộc nhóm nhu yếu phẩm và dịp Tết nguyên đán nên có nhu cầu chi tiêu cao hơn so với các lĩnh vực khác.

Bên cạnh xu hướng tăng giảm của các lĩnh vực khác xuyên suốt các cột mốc 2019, 2022 và 2023, thì lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, bán lẻ và bán buôn lại có nhu cầu tuyển dụng ổn định và gần như không có nhiều thay đổi.

Không đứng ngoài xu hướng biến động thị trường và suy giảm kinh tế, nhu cầu tuyển dụng lao động các vị trí dành cho người nước ngoài/ việt kiều, thời vụ/ hợp đồng ngắn hạn, sinh viên mới tốt nghiệp và nhân sự cấp trung và cấp cao cũng chứng kiến sự giảm sút đáng chú ý. Theo đó, nhu cầu tuyển dụng với người nước ngoài/ việt kiều: 4 tháng đầu năm 2023 giảm 39% so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch; Nhu cầu thời vụ/ hợp đồng ngắn hạn: Nhu cầu 4 tháng đầu năm 2023 giảm 63% so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch; Nhu cầu tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp giảm 49% so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch Covid-19; Nhu cầu cấp quản lý điều hành giảm 20% so với thời điểm cùng kỳ đang bình ổn trước dịch Covid-19.

Dự đoán nhu cầu tuyển dụng tiếp theo năm 2023, Báo cáo của Navigos Group phân tích sau 4 tháng đầu của năm 2023, chưa có tín hiệu tích cực nào về tình hình kinh tế thị trường quốc tế và trong nước được ghi nhận. Năm tài chính mới đã bắt đầu nhưng các doanh nghiệp vẫn “án binh bất động” trong trạng thái chờ và nghe ngóng thị trường khi lo ngại về kinh tế thế giới kém khả quan trong năm nay.

Navigos Group dự báo cho đến khi nền kinh thế giới chạm đáy và phục hồi trở lại, các doanh nghiệp sẽ cố gắng thực hiện các biện pháp cắt giảm chi phí để bảo toàn nhân sự, hoặc có thể thắt chặt thêm nếu tình hình trở nên tệ hơn.