Ngày 6/12/2023, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành văn bản số 9357/NHNN-TT về việc tăng cường đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động thanh toán, góp phần ngăn chặn "tín dụng đen"
Theo đó, để tăng cường công tác đảm bảo an ninh, an toàn, phòng chống rủi ro gian lận trong hoạt động thanh toán và tiếp tục triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 766/CĐ-TTg ngày 24/8/2023 về việc tăng cường các giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý hoạt động "tín dụng đen", NHNN yêu cầu như sau:
Đối với các tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài, nghiêm túc thực hiện kiểm tra, giám sát, quản lý chặt chẽ hoạt động thanh toán tại các đơn vị chấp nhận thanh toán (ĐVCNTT) để phòng ngừa và kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi lợi dụng thanh toán tại các ĐVCNTT cho các mục đích bất hợp pháp. Cụ thể:
Thứ nhất, định kỳ rà soát, kiểm tra, xác minh thông tin về ĐVCNTT (gồm: ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh; hành hóa, dịch vụ cung cấp; phạm vi, địa bàn hoạt động;...), đảm bảo các giao dịch thanh toán tại ĐVCNTT đúng với ngành, nghề kinh doanh hợp pháp của ĐVCNTT theo hợp đồng đã ký kết.
Thứ hai, thực hiện đánh giá rủi ro định kỳ đối với các ĐVCNTT theo các tiêu chí, phân loại ĐVCNTT và có biện pháp xử lý phù hợp với từng nhóm ĐVCNTT có số lượng, giá trị giao dịch thanh toán tăng đột biến hoặc có phát sinh các giao dịch thanh toán không phù hợp với ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh, hàng hóa, dịch vụ cung cấp, quy mô hoạt động của ĐVCNTT.
Thứ ba, giám sát chặt chẽ giao dịch thanh toán tại các ĐVCNTT, có biện pháp đối chiếu, kiểm tra hóa đơn, chứng từ giao dịch tại các ĐVCNTT để kiểm soát tính hợp pháp, hợp lệ của giao dịch thanh toán; kịp thời áp dụng các biện pháp ngăn chặn phù hợp khi phát hiện giao dịch thanh toán tại ĐVCNTT có dấu hiệu nghi ngờ về tính trung thực, mục đích giao dịch (bao gồm giao dịch thanh toán khống).
Thứ tư, thực hiện các biện pháp quản lý, giám sát chặt chẽ phạm vi sử dụng thẻ, hạn mức giao dịch thẻ ở nước ngoài (bao gồm giao dịch trực tiếp tại nước ngoài hoặc giao dịch trực tuyến trên các website nước ngoài) để kịp thời phát hiện và xử lý đối với hành vi sử dụng thẻ bất hợp pháp.
Thứ năm, xem xét dừng hoặc chấm dứt hơp đồng đã ký kết và thông báo với cơ quan có thẩm quyền đối với trường hợp phát hiện ĐVCNTT có hoạt động vi phạm pháp luật, vi phạm nội dung hợp đồng, thực hiện giao dịch thanh toán khống, giao dịch thanh toán cho mục đích bất hợp pháp.
Thứ sáu, tăng cường phối hợp trao đổi, chia sẻ thông tin giữa các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán và các tổ chức thẻ quốc tế về danh sách các ĐVCNTT có dấu hiệu vi phạm pháp luật để kịp thời áp dụng các biện pháp ngăn chặn, xử lý.
Bên cạnh đó, cần kiểm tra chặt chẽ và đảm bảo an ninh, an toàn đối với việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng; áp dụng các biện pháp phòng chống, ngăn ngừa đối với việc lợi dụng tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng, dịch vụ thanh toán cho các mục đích bất hợp pháp theo các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của NHNN.
Đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, NHNN yêu cầu định kỳ rà soát, kiểm tra, xác minh thông tin về ĐVCNTT đã ký hợp đồng (gồm: ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh; hàng hóa, dịch vụ cung cấp; phạm vi, địa bàn hoạt động;...), đảm bảo việc thực hiện giao dịch thanh toán tại ĐVCNTT đúng với ngành, nghề kinh doanh hợp pháp của ĐVCNTT theo hợp đồng mà tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã ký kết.
Cùng với đó, kiểm tra, rà soát lịch sử giao dịch thanh toán của các ĐVCNTT để phát hiện các trường hợp ĐVCNTT có số lượng, giá trị giao dịch thanh toán tăng đột biến hoặc có phát sinh các giao dịch thanh toán không phù hợp với ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh, hàng hóa, dịch vụ cung cấp, quy mô hoạt động của ĐVCNTT; triển khai các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn các ĐVCNTT lợi dụng dịch vụ trung gian thanh toán cho các hoạt động bất hợp pháp; kịp thời xem xét việc chấm dứt hợp đồng các ĐVCNTT có dấu hiệu vi phạm pháp luật.
Đồng thời, thực hiện nghiêm các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, các biện pháp ngăn ngừa hành vi lợi dụng ví điện tử, dịch vụ trung gian thanh toán cho mục đích bất hợp pháp theo các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo của NHNN.
Công văn nêu rõ, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc (Giám đốc) các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán quán triệt, tổ chức triển khai thực hiện và chịu trách nhiệm toàn diện về quản lý, kiểm tra, giám sát các ĐVCNTT trong quá trình thực hiện hợp đồng đã ký kết.