Công nghệ

Thương mại điện tử ở Đông Nam Á tăng vọt, Việt Nam và Thái Lan dẫn đầu về tăng trưởng

Minh Ngọc • 11/08/2024 07:09

Theo báo cáo "Thương mại điện tử tại Đông Nam Á năm 2024" của Momentum Works, thương mại điện tử tiếp tục mở rộng ở Đông Nam Á vào năm 2023, với tổng giá trị hàng hóa (GMV) của 8 nền tảng thương mại điện tử hàng đầu trong khu vực tăng 15% so với cùng kỳ năm trước, đạt 114,6 tỷ USD. Con số này thể hiện mức tăng gấp 2,1 lần so với năm 2020, cho thấy sự tăng trưởng nhanh chóng của thương mại điện tử trong khu vực.

Tăng trưởng của thương mại điện tử ở Đông Nam Á năm 2023 đã có sự khác biệt giữa các quốc gia. Trong khu vực, Việt Nam và Thái Lan có mức tăng trưởng lớn nhất, với GMV tăng lần lượt là 52,9% và 34,1% so với cùng kỳ năm trước.

Sự tăng trưởng này đã biến Việt Nam trở thành quốc gia phát triển thương mại điện tử lớn thứ 3 Đông Nam Á với GMV là 13,8 tỷ USD, vượt qua Philippines với ​​tốc độ tăng trưởng là 19,4%, tương đương 13,7 tỷ USD.

Thái Lan vẫn duy trì vị thế là thị trường thương mại điện tử lớn thứ 2 ở Đông Nam Á, với GMV tăng từ 14,4 tỷ USD năm 2022, lên 19,3 tỷ USD năm 2023. Indonesia vẫn là quốc gia dẫn đầu khu vực với GMV là 53,8 tỷ USD, mặc dù chỉ tăng nhẹ 3,7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Indonesia chiếm 46,9% tổng GMV của khu vực vào năm 2023, giảm so với mức 54% vào năm 2022. Điều này cho thấy tốc độ tăng trưởng đang chậm lại ở Indonesia so với các thị trường khác ở Đông Nam Á, nơi ghi nhận mức tăng trưởng hai chữ số vào năm ngoái.

Các nền tảng thương mại điện tử hàng đầu ở Đông Nam Á

Shopee, công ty con của tập đoàn công nghệ Sea của Singapore, tiếp tục thống trị thị trường thương mại điện tử Đông Nam Á vào năm 2023 với 48% thị phần. GMV của nền tảng này đã tăng từ 47,9 tỷ USD vào năm 2022, lên 55,1 tỷ USD vào năm ngoái.

Đáng chú ý hơn, TikTok Shop, tính năng thương mại điện tử của dịch vụ lưu trữ video, đã ghi nhận mức tăng trưởng mạnh nhất. Vào năm 2023, GMV của TikTok Shop đã tăng gần gấp 4 lần, đạt quy mô tương đương với Lazada của Alibaba Group và gã khổng lồ thương mại điện tử Indonesia.

TikTok Shop là tính năng thương mại điện tử được tích hợp trong ứng dụng TikTok, cho phép người dùng duyệt và mua sản phẩm trực tiếp thông qua nền tảng này.

Tính năng này lần đầu tiên được ra mắt tại thị trường Indonesia vào tháng 2/2021, trước khi mở rộng sang Malaysia, Thái Lan, Việt Nam và Philippines vào tháng 4/2022 và thâm nhập vào Singapore 2 tháng sau đó. TikTok Shop ra mắt tại Mỹ vào tháng 9/2023 và đã mở rộng khắp châu Âu trong năm nay. Công ty này cho biết đã có 15 triệu người sử dụng tính năng này.

Thương mại trực tiếp đang gia tăng

Báo cáo của Momentum Works cũng nêu bật các xu hướng mới nổi trên thị trường thương mại điện tử Đông Nam Á, đồng thời nhấn mạnh sự gia tăng của lĩnh vực thương mại trực tiếp. Thương mại trực tiếp, còn được gọi là thương mại phát trực tiếp hoặc mua sắm trực tiếp, là sự kết hợp giữa mua sắm trực tuyến và phát video trực tiếp. Phương pháp này cho phép các nhà bán lẻ và thương hiệu giới thiệu sản phẩm theo thời gian thực thông qua phát sóng trực tiếp, cho phép người xem mua hàng trực tiếp từ buổi phát sóng trực tiếp đó.

Tại Việt Nam, các thương hiệu như Guno đã tận dụng tính năng phát trực tiếp của TikTok để đạt được sự tăng trưởng theo cấp số nhân. Theo Nhà sáng lập Nguyễn Phương chia sẻ hồi tháng 6, trong một lần phát trực tiếp, thương hiệu thời trang này đã thu hút hơn 3.000 người xem và bán được hàng hóa trị giá 2 tỷ đồng (79.300 triệu USD). Sau 1 năm phát trực tiếp trên TikTok, doanh thu hàng tháng của công ty đã tăng gấp 20 lần.

Theo ông Phạm Ngọc Duy Liêm, đồng sáng lập công ty cung cấp dịch vụ phát trực tuyến GoStream, các streamer hàng đầu Việt Nam kiếm được từ 200-300 triệu đồng (8.000 - 12.000 USD) cho 1 buổi phát trực tuyến cộng với hoa hồng.

Theo báo cáo năm 2022 của Meta và Bain and Company, tại Thái Lan, thương mại trực tiếp chiếm 10% trong lĩnh vực thương mại điện tử vào năm 2022, là thị phần lớn nhất trên toàn Đông Nam Á. Tỷ lệ này vượt qua mức tăng trưởng trung bình 8% trong khu vực rộng lớn hơn.

Ông Suchaya Paleewong, Giám đốc tiếp thị của Shopee tại Thái Lan, chia sẻ vào tháng 3/2024 rằng, tính năng phát trực tiếp của Shopee cho phép người bán tăng gấp 3 lần lượng người xem, giúp tăng trưởng doanh số bán hàng lên gấp 10 lần vào năm 2023 so với năm trước.

Theo khảo sát của Ninja Van Group, năm 2022, Shopee là nền tảng thương mại trực tiếp lớn nhất với 27% thị phần. Tiếp theo là Facebook (25,5%), TikTok (22,5%), Lazada (15%), Instagram (7%) và YouTube (3%).

Các nhà lãnh đạo thương mại điện tử Đông Nam Á áp dụng AI

Một xu hướng thương mại điện tử khác được nêu trong báo cáo của Momentum Works là việc sử dụng ngày càng nhiều trí tuệ nhân tạo (AI). Trên khắp khu vực, các nền tảng hàng đầu bao gồm: Shopee, Lazada và Zalora đang sử dụng AI để cung cấp các đề xuất phù hợp và cải thiện trải nghiệm của khách hàng.

Ví dụ, năm 2019, Lazada đã giới thiệu một tính năng tìm kiếm dựa trên hình ảnh được hỗ trợ bởi AI, cho phép người mua sắm tìm thấy các mặt hàng mong muốn bằng cách chụp hoặc tải lên hình ảnh, hợp lý hóa quy trình khám phá sản phẩm. Các ứng dụng AI khác cũng làm tương tự, bao gồm LazzieChat do ChatGPT hỗ trợ, một chatbot AI trả lời các câu hỏi của người dùng và hoạt động như một người mua sắm cá nhân bằng cách cung cấp các đề xuất và khuyến nghị sản phẩm được thiết kế riêng, cũng như chức năng kiểm tra da, cho phép những người đam mê làm đẹp chạy chẩn đoán và phân tích da bằng camera điện thoại của mình và nhận được các khuyến nghị sản phẩm có liên quan dựa trên kết quả.

Trong khi đó, Shopee của Singapore cung cấp quyền truy cập vào một loạt các công cụ hỗ trợ AI cho các doanh nghiệp nhỏ bán hàng trên nền tảng của mình, giúp các tổ chức bán hàng xuyên biên giới vượt qua rào cản ngôn ngữ ở các thị trường mới và dễ dàng xây dựng sự hiện diện trực tuyến của mình hơn.

Điều này bao gồm việc đối chiếu dữ liệu về các mẫu mua sắm của người mua sắm và sử dụng dữ liệu này để thúc đẩy các sản phẩm có liên quan. Các chatbot hỗ trợ AI cũng giúp "tạo điều kiện cho hàng triệu cuộc trò chuyện hàng ngày trên Shopee và đặc biệt hữu ích trong các sự kiện có lượng truy cập cao như bán hàng nửa đêm", một phát ngôn viên của công ty chia sẻ vào tháng 5/2024.

Tại Indonesia, Tokopedia sử dụng AI để hiểu hành vi của người dùng và cải thiện trải nghiệm sử dụng nền tảng của họ. Ứng dụng này có 1 trung tâm dịch vụ khách hàng số có tên là Tokopedia Care, nơi người mua và người bán có thể nhận được giải pháp cho các câu hỏi mà không cần sự trợ giúp của nhóm dịch vụ khách hàng.