Nền kinh tế Việt Nam đang cho thấy nhiều dấu hiệu hồi phục tích cực. Sự phục hồi của nền kinh tế sẽ tiếp tục đẩy nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp tăng cao để mở rộng sản xuất, và đồng thời kích thích tiêu dùng của người dân. Do đó, tăng trưởng tín dụng năm 2024 được dự báo hoàn toàn có thể đạt 14%- 15%, tiệm cận mức mục tiêu của Chính phủ đề ra.
Tín dụng tăng chậm, áp lực tỷ giá giảm, CASA tăng trưởng tích cực…
Trong báo cáo triển vọng ngành Ngân hàng năm 2024 vừa công bố, Kirin Capital đã cung cấp bức tranh toàn cảnh về hiệu quả hoạt động, tỷ giá, lãi suất, chất lượng tài sản…. của ngành Ngân hàng trong thời gian qua.
Đáng chú ý, khi đánh giá về tăng trưởng tín dụng, các chuyên gia của Kirin Capital cho biết, tính đến thời điểm hết tháng 7/2024, tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt mức 14.337 triệu tỷ đồng, tương đương với mức tăng trưởng 5,66% so với con số cuối năm 2023 và cao hơn so với cùng kỳ chỉ đạt mức 4,54%. Song nhìn chung, nhu cầu tín dụng của toàn ngành vẫn ở mức yếu do: nền kinh tế vẫn còn gặp nhiều khó khăn, đồng thời thị trường bất động sản vẫn chưa cho thấy dấu hiệu hồi phục rõ ràng.
Về tỷ giá, Kirin Capital nhận định, áp lực tỷ giá hạ nhiệt. Kể từ ngày 11/3/2024, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chính thức khởi động lại kênh hút tiền thông qua tín phiếu sau 4 tháng tạm ngưng. Nguyên nhân là do áp lực tỷ giá trong giai đoạn vừa qua tăng mạnh khiến NHNN phải liên tục điều tiết thanh khoản thị trường bằng việc bơm hút trên thị trường mở và đồng thời bán ngoại tệ trên thị trường ngoại hối. Điều đó đã đẩy lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm có thời điểm lên đến gần 5%/năm. Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo tích cực từ NHNN, tỷ giá đã có nhiều dấu hiệu hạ nhiệt và lãi suất liên ngân hàng chỉ còn ở mức 4,37%/năm tại ngày 31/7/2024.
Kết thúc tháng 7/2024, lãi suất huy động tại một số ngân hàng bắt đầu có dấu hiệu tăng nhẹ, dao động trong mức từ 4,6%/năm đến 5,2%/năm. Tuy có tăng nhẹ, song mức lãi suất huy động hiện tại vẫn cách khá xa so với đỉnh lãi suất gần đây được thiết lập vào tháng 1/2023 ở mức 7,4%/năm cho đến 9%/năm.
Thêm vào đó, lãi suất huy động hiện tại vẫn đang ở mức rất thấp trong vòng 20 năm trở lại đây. Ngoài ra, có thể thấy thanh khoản hệ thống ngân hàng đã quay trở lại mức ổn định sau hơn 3 tháng NHNN kiểm soát nhằm ổn định tỷ giá. Điều đó được phản ánh thông qua lãi suất liên ngân hàng bắt đầu hạ nhiệt và tiền gửi của cư dân tiếp tục đi vào hệ thống ngân hàng.
Về CASA (tiền gửi không kỳ hạn), mặc dù có sự sụt giảm trong quý I/2024, tuy nhiên, theo báo cáo mới nhất quý II/2024 của 27 ngân hàng thương mại niêm yết, tỷ suất CASA trung bình toàn hệ thống đã tăng trưởng tích cực trở lại ở mức 20,91%, cao hơn quý I/2024 khi chỉ đạt 20,3% và tăng mạnh so với con số 18,2% cùng kỳ năm 2023.
“Chúng tôi cho rằng tỷ lệ CASA toàn hệ thống sẽ tiếp tục duy trì động lực tăng trong thời gian tới do mặt bằng lãi suất huy động của hệ thống ngân hàng sắp tới vẫn tiếp tục duy trì ở mức thấp và có thể kéo dài đến hết năm 2024. Đồng thời, nền kinh tế Việt Nam trong 6 tháng đầu năm đều ghi nhận những điểm sáng rất tích cực khi GDP quý II phục hồi mạnh, đạt 6,93% và tính chung 6 tháng đạt 6,42%, cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2023 (3,84%). Điều này sẽ giúp thu nhập của người dân được cải thiện, dẫn đến kích thích chi tiêu nhiều hơn”, các chuyên gia Kirin Capital nhận định.
Cho đến thời điểm hiện tại, tỷ lệ CIR (chi phí trên thu nhập) toàn ngành đạt mức 31,7%, chỉ tăng nhẹ 0,1% so với quý trước và giảm mạnh so với mức 34,4% cùng kỳ. Kết quả này có được là nhờ sự chuyển đổi số toàn diện của ngành Ngân hàng trong thời gian qua. Các NHTM lớn vẫn tiếp tục kiểm soát tốt chi phí hoạt động với tỷ lệ CIR thấp hơn trung bình ngành, chỉ còn một số NHTM quy mô bé vẫn đang hoạt động chưa hiệu quả.
Thống kê từ những ngân hàng niêm yết cho thấy, tỷ lệ nợ xấu (NPL) toàn ngành trong quý II/2024 duy trì ở mức 2,2% và chưa có dấu hiệu suy giảm. Tuy nhiên, có thể thấy rõ NPL của ngành ngân hàng vẫn đang duy trì xu hướng tăng. Nguyên nhân cốt lõi vẫn đến từ tình hình ảm đạm tại thị trường bất động sản với những khoản nợ xấu chưa thể giải quyết.
Thêm vào đó, bộ đệm dự phòng rủi ro của toàn ngành Ngân hàng cũng mỏng đi khá nhiều trong giai đoạn vừa qua khiến lợi nhuận ngân hàng có khả năng bị bào mòn cao hơn trong nửa cuối năm 2024 và đầu năm 2025 nếu Thông tư 02 hết hiệu lực, khiến các ngân hàng chịu áp lực xử lý nợ xấu gia tăng trong giai đoạn tới.
Triển vọng ngành Ngân hàng
Theo đánh giá của giới chuyên môn, nền kinh tế Việt Nam đang cho thấy nhiều dấu hiệu hồi phục tích cực với GDP tăng trưởng tính chung trong 6 tháng đầu năm đạt 6,42%. Sự phục hồi của nền kinh tế sẽ tiếp tục đẩy nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp tăng cao để mở rộng sản xuất, và đồng thời kích thích tiêu dùng của người dân. Trên cơ sở đó, Kirin Capital dự báo: “tăng trưởng tín dụng năm 2024 hoàn toàn có thể đạt 14%- 15%, tiệm cận mức mục tiêu của Chính phủ đề ra”.
Chia sẻ thông tin tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8/2024 diễn ra cuối tuần quan, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, dù tín dụng tăng trưởng âm trong 3 tháng đầu năm nhưng từ tháng 4 trở đi, tăng trưởng tín dụng khá tích cực, đặc biệt, tăng trưởng trong tháng 7, tháng 8 có sự tích cực hơn so với cùng kỳ năm 2023, tính đến sáng ngày 7/9 dư nợ tín dụng tăng 7,15%.
“Tình hình tăng trưởng tín dụng khởi sắc rất nhiều, tốc độ tăng trưởng trên tất cả các mục được đánh giá là rất tích cực, NHNN tin rằng có khả năng đạt được mục tiêu 15%", Phó Thống đốc Đào Minh Tú chia sẻ và cho biết thêm: "Mục tiêu tăng trưởng 15% tất nhiên là con số định hướng trong điều hành, không phải con số áp đặt, nhưng quan trọng nhất lúc này là làm sao tập trung tăng trưởng tín dụng, tức là mở rộng đầu tư để góp phần tăng trưởng nền kinh tế".
Trong bức tranh chung của ngành Ngân hàng năm 2024, các chuyên gia Kirin Capital nhận định, việc đẩy mạnh chuyển đối số của các NHTM đang ngày càng phát huy giá trị trong dài hạn khi tăng cường hiệu quả quản trị và đồng thời tiết giảm chi phí hoạt động. Bên cạnh đó, một lượng lớn tiền mặt được huy động trong thời kỳ lãi suất cao vào cuối năm 2022 - đầu năm 2023 sẽ dần đáo hạn hết trong cuối năm nay, đồng thời với mức lãi suất huy động còn đang thấp như hiện tại sẽ giúp cải thiện đáng kể thu nhập lãi thuần cho ngành Ngân hàng nói chung.
“Hiện tại, giá trị sổ sách (P/B) ngành Ngân hàng đang ở mức 1.51 tại thời điểm cuối tháng 7/2024, thấp hơn so với trung bình P/B 5 năm của toàn ngành là 1.77. Do đó, chúng tôi cho rằng giá cổ phiếu hiện tại đã phản ánh hết những rủi ro đã đề cập phía trên về chất lượng tài sản của ngân hàng. Chúng tôi tin rằng, ngân hàng sẽ tiếp tục làm tốt trong việc xử lý nợ xấu trong thời gian tới do đã từng có kinh nghiệm trải qua thời khi nợ xấu năm 2010– 2012. Chính vì vậy, chúng tôi thấy định giá ngân hàng ở thời điểm hiện tại là hấp dẫn đối với những nhà đầu tư dài hạn”, các chuyên gia của Kirin Capital nhận định.