Xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc: Hướng tới hệ sinh thái sầu riêng

Hình minh họa

Phát biểu tại Hội nghị “Triển khai xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc” được tổ chức ngày 12/9, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan trăn trở: “Chúng ta không chỉ bán trái sầu riêng mà còn xây dựng hình ảnh sầu riêng Việt Nam đến thị trường đông dân, khó tính nhất là Trung Quốc…”.

Bộ trưởng cho biết, để ký kết được Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, Việt Nam phải mất 4 năm “vất vả, trăn trở” và thậm chí còn có những đánh đổi nhất định trong thương mại song phương.

Báo cáo của Cục Bảo vệ thực vật (BVTV), Bộ NN&PTNT cho biết, đến nay, trái sầu riêng của Việt Nam chính thức được phép nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc sau khi Nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật giữa hai nước được ký kết, cùng với danh sách 51 mã số vùng trồng (MSVT) và 25 cơ sở đóng gói (CSĐG) sầu riêng của Việt Nam được phê duyệt (còn 49 vùng trồng, 11 CSĐG chưa được phê duyệt).

Số lượng này có thể tăng lên sau khi hồ sơ của các vùng trồng và cơ sở đóng gói khác được tiếp tục gửi để Tổng Cục hải quan Trung Quốc xem xét phê duyệt hoặc có thể giảm xuống, thậm chí mất thị trường xuất khẩu nếu các vùng trồng và CSĐG sầu riêng đã được cấp mã số không được kiểm soát chặt chẽ, không đảm bảo chất lượng hàng hóa, vi phạm quy định nhập khẩu của Trung Quốc.

Thêm vào đó, việc gian lận mã số cũng có thể xảy ra. Do đó, việc đảm bảo xuất khẩu bền vững và nâng cao khả năng cạnh tranh của sầu riêng Việt Nam là vấn đề được đặt ra.

Chia sẻ thông tin vừa nhận được từ một số doanh nghiệp ở Tây Nguyên, Bộ trưởng cho biết, đó không phải vấn đề kỹ thuật, kiểm soát dịch hại mà còn nhiều vấn đề khác. “Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng nhau”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Người đứng đầu ngành Nông nghiệp cũng lưu ý, sầu riêng là ngành hàng còn nhiều tiềm năng, thế mạnh của Việt Nam, song đang phải đối mặt với nhiều rủi ro, đặc biệt là rủi ro từ nội địa.

Nhắc lại câu chuyện vú sữa Lò Rèn ở Tiền Giang, một thời từng được xuất khẩu sang Mỹ, được truyền thông ca ngợi nhiều, coi đó là điểm sáng của ngành nông nghiệp bởi thị trường Mỹ còn khó tính hơn nhiều so với Trung Quốc. Nhưng giờ đây, cây vú sữa Lò Rèn chỉ còn lác đác trong vườn của vài nông dân để làm kỷ niệm…. “Vậy, chúng ta làm sao để trái sầu riêng không đi vào “vết xe đổ” của vú sữa Lò Rèn?”, Bộ trưởng trăn trở.

Theo Bộ trưởng, các nước như Malaysia hay Thái Lan, vốn đang chiếm thị phần sầu riêng rất lớn ở Trung Quốc, sẽ “không đi nếm thử sầu riêng Việt Nam ngon hơn, ngọt hơn hay không”, mà xem xét cách chúng ta triển khai khẩu. Muốn tạo ra nông sản đặc biệt, thì cần những con người đặc biệt trong hệ sinh thái, biết dựa vào nhau, nương tựa nhau, thay vì cạnh tranh, chen chúc nhau. Đây là cách để đưa trái sầu riêng phát triển ở thị trường Trung Quốc…

Bộ trưởng nhấn mạnh việc Việt Nam đang có loại trái cây đặc biệt, song để đẩy mạnh giá trị của nó, thì cần dựa vào hệ sinh thái gồm những người làm trong ngành hàng này. Hình ảnh hệ sinh thái sầu riêng quan trọng hơn trái sầu riêng đơn lẻ. Bởi lẽ, hệ sinh thái từ trồng, chăm sóc, sơ chế, đóng gói mới mang lại giá trị, mang lại thương hiệu sầu riêng Việt Nam, khẳng định vị thế trái cây Việt Nam. Đó mới là yếu tố tiên quyết tạo nên sức sống của sầu riêng ở thị trường hơn 1,4 tỷ dân.

“Cần xây dựng nền nông nghiệp minh bạch, bắt đầu từ câu chuyện của trái sầu riêng hôm nay. Hình ảnh trái sầu riêng không quan trọng bằng hình ảnh hệ sinh thái tạo ra trái sầu riêng đó. Đó chính là xây dựng thương hiệu”- Bộ trưởng nhấn mạnh đồng thời cương quyết khi cho biết, tiến tới sẽ siết chặt quản lý, bảo vệ quyền lợi của những người làm ăn chân chính.